Fernando Hualde (1961) Iruñean jaiotako izabar bat da. Umetatik du lotura estua gurasoen herriarekin, eta, oro har, Erronkaribarko historiarekin, ohiturekin eta kulturarekin. Hamaika libururen eta artikuluren egilea da; almadiez, ibarreko jantziez, aspaldiko tradizioez idatzi du, eta herritarrak iraganera begira jarri. Labrit etxeak omenaldi bat egin berri dio Iruñean. Aitortza jaso berri duzu. Kontent? Hagitz eskertua...
Duela ehun urte, egun Iturria botika denak ateak ireki zituen Iruñean. 1925eko maiatzaren 6ko Diario de Navarra egunkariak eman zuen notizia: «Navascues eta Sayans botikari ezagunek farmazia eta drogeria bat zabaldu dute, Estafeta karrikako 89an eta Juan de Labriteko lehenengoan, eta atzo inauguratu zuten. Iruñeko alkate Nagore jauna, Tomas Garmendia doktorea, Farmazia ordezkari Gonzalez Boza...
Porlanaren ordez lur gehiago behar dela; ibaiei beren bidea egiten utzi behar zaiela; autoak hirian duen nagusitasuna ezbaian jarri behar dela; desazkunde «demokratiko eta kontrolatu» baten alde egiteko garaia dela. Hori eta bertze gauza anitz ikasi zituzten, apirilaren 4an, Klimaren Aldeko Nafarroako Aliantzak Iruñeko Txantrea auzoan antolatu zuen ibilaldi klimatikoan parte hartu zuten herritarrek. Magdalenako zubian hasi...
Murphyren legea ez da bete; alderantziz: egin beharreko urrats guztiak ongi atera dira. «Erabateko sintonia» egon da auzian inplikatutako eragile guztien artean, eta, ondorioz, Etxauriko irin fabrika zaharreko zeramikazko errotulua kentzea eta gordetzea lortu dute. «Salbatu dugu», nabarmendu du Ondare Grafikoa Babesteko Iberiar Sareko kide Oscar Brakok, pozarren. Lauzak banan-banan hormatik atera eta gero, kutxatan...
«Feminismoaz ikasi edo irakurri nahi izan duenarentzat erreferente izan gara beti». Silvia Fernandez Viguerak erran zituen hitz horiek, 2016ko martxoan. Ipes fundazioaren emakumeei buruzko liburutegiari eta dokumentazio zentroari buruz ari zen, Fernandez izan baitzen proiektu horren bultzatzaile eta arduradun nagusietako bat. 2016ko martxo hartan, Ipesek bazuen zer ospatu, Iruñeko Telleria karrikatik Iruñeko Udalak Descalzos kalean...
Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Kontrako Nazioarteko Eguna da gaurkoa, eta bihar, mugimendu antirrazista karrikara aterako da Iruñean: manifestaziora deitu dute, 12:00etarako, Merindadeen plazan. Urtean behingo lerroburuez, diskurtsoez eta mezuez harago, ekintzaile antirrazistek arrazakeriari eusten dion egituraren aurka egitera deitu dute. [articles:2139064] Nafarroan bada arrazakeriaren eta xenofobiaren aurkako plan bat, 2022tik, eta bada plan hori osatzeko sortutako...
Nafarroak badu ondare bat lur azpian: hamaika kobazulo eta leize, eta hamaika altxor zulo horien barruan. Iraganak utzitako arrastoen gordailu dira koba horiek, bertzeak bertze. Tarteka, espeleologoen jarduerari esker, aztarnak argitara ateratzen dira. 2017an, hain justu, Sakon espeleologia taldeko kideek duela 11.000 urte baino gehiagoko giza hezurdura bat aurkitu zuten Erroibarko Errotalde I haitzuloan: Loizuko...
Ez dute aterik itxi nahi. Pilotaren esparruan urratsak egiten segitu nahi dute, eta kirol hori garatzen laguntzen. Helburu hori dutelako, hain justu, Nafarroako Parlamentuan eta Iruñeko Udalean pilotaren inguruan berriki onartutako mozioek haserrea eta kezka piztu dizkiete herrialdeko pilota elkarte anitzi: hogei taldek bat egin dute, eta, ohar baten bidez, UPNko eta PSNko kideen jarrera...
Beren jatorria ezagutzeko asmoz: helburu horrekin hasi ziren lanean Iruñeko La Unica peñako kideak, duela hamabi urte. Beti erran izan da La Unica dela Iruñeko peñen artean zaharrena, baina sorreraren data zehatzik aipatu gabe: 1902 inguruan izan zela, 1907an sortu zela, 1920an… «Zaharrenak gara, baina ez guk uste bezain zaharrak: 1930-1933 inguruan jaio ginen», erran...
Iruñeko bihotzean dago Gazteluko plaza. Lehen zuhaitzez josita zegoen eremuan ostatuen terrazak eta hotel baten sarrera daude orain, gaztelaniaz idatzitako menuekin eta kartelekin. Hala ere, hiriko barrunbean zegoen euskal sumendiak eztanda egin zuen 2022an, Laba elkartea ireki zutenean. Duela gutxira arte arkupean zegoen elkartea, ia ezkutuan, ikusezin; baina terraza eskuratu zuenetik, hirian bere tokia indartzea...