«Europa jada ez da zuria», esan zuen Angela Davisek, 2017ko urrian, Bartzelonako CCCBn emandako Revolution Today hitzaldian. Horren harira, nik esaten dut Euskal Herria ez dela jada zuria, edo hobeki planteatuta, noizbait izan al da zuria? Europako arazorik handiena gara gu, Europaren buruko min bihurtu gara. Gu gara kontinente honetan gertatzen diren gauza txarren errudunak. Gutaz hitz...
Iritzia
Patxiren esku luzeak
Duela bi asteburu (H)ilbeltzan egon nintzen, Euskal Nobela Beltzaren Astean. 2015. urteaz geroztik egiten da, Baztanen, urtero, eta arrakasta handiz. Niretzat, lehen aldia zen, eta Erratzun egin zen bazkarian eta ondorengo liburuen aurkezpenean egon nintzen bakar-bakarrik. Giroa eta egitaraua ikusita, denbora gehiagoz eta gehiagotan ez egon izana damutu zitzaidan. Erratzuko Elkartean igarotako ordu eskas horietan,...
Jakiak ehuntzen
Sormena presiopean loratzen dela entzuten dugu maiz. Bitxia da, baina muturreko egoeretan, dena jokoan dagoela dirudienean, lasaitasun uneetan inoiz imajinatuko ez genituzkeen konponbideak aurkitzeko gai izaten gara. Gure eguneroko bizitzan askotan gertatzen da: egunetan zehar atzeratu ditugun zereginak ordu pare batean konpontzen ditugu erlojuak astintzen duenean. Kaotikoa iruditu dezakeen presazko egoera horrek ia instintiboa den...
Harrien zama
Imajina dezagun, adreilu batek pare bat kilo baino zerbait gehiago pisatzen badu, zenbat pisatu behar duten errenkadan eta berrogei metro inguruko garaierara heltzeko Iruñeko Erorien Monumentuko eraikuntzan erabilitako harri marroidunek. Horietako batzuek, sarrerakoek kasurako, olana zabala dute gainetik, baina, haizetea dagoenean eraikuntzaren aurrean egonez gero, erraz aski ikus daiteke frankismoari gorazarre egiten dion eta harrian zizelkaturiko...
Ulertzen duzu?
Batzuetan ahaztu egiten zait ze zaila den komunitatetik kanpo ibiltzea. Beste disidente sexu-generiko askoren antzera, sare indartsuak sortzen joan naiz nire bizi-ibilbidean, zeinetan naizen bezalakoa izan naitekeen eta ulertuta sentitzen naizen. LGBTIQ+ kolektiboan, ulertu hitza oso erabilia zen garai batean, desio homosexuala izendatzeko. Adierazpen ederra iruditzen zait; izan ere, hizkuntza-komunitate bat iradokitzen du. Baina ez...
Bihozkadak
Bihozkada bat izan nuen 2019ko Urtezahar gauean, familian urte berriari ongietorria emateko mahatsak kontatzen ari ginela: 2020a urte ona izango da. Konbentzimendu osoz pentsatu nuen, eta ez nintzen bakarra izan; ahots goran esan eta lehengusina batek arrazoia eman zidan; berak ere argi zeukan. Baikortasun partekatu horrek, ordea, ustekabeko errealitate batekin egin zuen talka: pandemia. Eta,...
Zeharkatutakoak
Urtarrilean, etxegabetuen ezgabonei erreparatu genien; egon edo sentitu ez genekiela, bakardadeari buruz hitz egiteko beharra aldarrikatu genuen; halaber, beste borroketan ahotsa goratzen zebilelarik, beste Marikaro bat sortu zen, eta, bidenabar, Samuel Luizen erailketa homofoboa salatu genuen. Otsailean, Jule Fernandez Zabaleta-ren irudia Pedro Urtsuaren irudiari gailendu izana ederretsi genuen; orobat, izadia eta izateak ezbaian jarri, nekazari-eremuan hartutako...
Arrosadia
Iruñea, 2008ko udaberria. Aranondoak loratzen ari ziren, lotsati. Atzean utzi nituen familia, lagunak eta antzerkia. Betiko agurtu nituen, orain konturatzen naiz. Herri ezezagun bat begien aurrean. Garai hartan bizikletaz ibiltzen nintzen kalean gora, kalean behera. Mendillorrin bizi nintzen. Astiro-astiro Iruñerriko geografia kokatzen ari nintzen. Kalean norbaitekin mintzatzea ingurua pixka bat gehiago ezagutzea zen. Laster Iruñeko auzoen...
Lotsa eta harrotasuna
Azaroaren 25etik ia bi aste pasatu direla, onartuidazue, arren, begirada pixka bat zabaltzea eta emakumeen aurkako bortizkeria beste bortizkeria batzuekin lotzea. Biolentzia ezberdinen aurkako egunen agenda bat dago, eta beharrezkoa da indarkeria bakoitza espezifikoki salatu eta fokuan jartzea, gizartea guztiekin kontzientzia dadin; baina, aldi berean, garrantzitsua iruditzen zait denak harremanetan jarri eta haien arteko loturak ulertzen...
Gutxiren esku
Unerik zailenetan ere, umoreak beti aurkitzen du bere lekua. Errealitateari aurre egiteko salbamendu emozional bat da, benetan kezkatzen gaituen horrekiko distantzia edo perspektiba jartzeko modu bat, alegia. Hala, askotan hausnarketa sakonak izaten dira barrearen atzean, era batera edo bestera denoi eragiten diguten arazoak gordetzen dituztenak. Pasa den astean Aroa Berrozpe umorista murchantearraren bakarrizketa entzuteko aukera...