Elkarrizketak

“Aldaketa inurri lana da, ez tsunami bat”
2015-06-122024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Aldaketa inurri lana da, ez tsunami bat”

Ni ez naiz inor, kanpotik etorri eta nafarrek egin behar dutena esateko", erantzun du David Fernandez CUPeko diputatuak (Bartzelona, Herrialde Katalanak, 1974), norbaitek Nafarroako errealitate politikoaz galdetu dionean. Apaltasunez hitz egiten du, ahapeka ia, baina bere hizkera lasaiaren gibelean, gogoeta sakonak eta iritzi ausartak ezkutatzen dira. Iragan den asteartean, aldaketa ekonomiko-politikoaz eta subiranotasunaren dimentsio sozialaz hitz egin zuen Burlatako kultur etxean, ELA sindikatuak gonbidatuta.

Bere burua "mugarik gabeko independentistatzat" du Fernandezek. "CUPen borroka ez da inoren kontrakoa, zerbaiten aldekoa baizik. Jarrera konstruktiboa da, eta guretzat exijitzen duguna munduko beste edozein herrirentzat ere eskatzen dugu, izan Kurdistan, Tunisia edo Nafarroa".

Izan ere, subiranotasuna eta independentzia "tresnak dira" Fernandezen irudiko. Egungo egoera iraultzeko eta paradigma soziala errotik aldatzeko tresnak: "Ez dago auzi sozialik, auzi nazionala kontuan hartu gabe; eta aldi berean, auzi nazional oinarrizkoena auzi soziala da". Horregatik, Kataluniakoaren gisako prozesu politikoak "egitasmo demokratiko eta demokratizatzaileak" direla uste du, subiranotasunaren kontzeptua hiru esparrutara zabaltzen dutelako: "Subiranotasun politikoa, debekuak ezartzen dituen estatu baten aurrean; subiranotasun ekonomikoa, kapitalismo zaharkituaren kontra; eta herri subiranotasuna, elite nahiz oligarkien itzaletik kanpo".

Testuinguru horretan, Nafarroako egungo egoera politikoa "oso itxaropentsua" dela uste du CUPeko ordezkariak, aldaketa ezinbestekotzat jotzen baitu, "higiene demokratikoa lortze aldera". UPNren gobernuak —"Madrilgo eskuin kleptomanoaren sukurtsala"— herritarrei bizkarra emanda gobernatu duela nabarmendu du, eta akats horiek ez errepikatzeko aholkatu die aldaketaren aldeko alderdiei: "Ezin ditugu alde batera utzi herri mugimenduak, elkarteak, eragile sozialak... Duten garrantzia aitortu behar zaie".

Hala ere, bidea malkartsua izanen dela ohartarazi die aldaketaren alde dauden herritarrei: "Eguzkia ikusi ahal izateko, lokatza zapaldu beharko duzue, eta Madrildik ere ez dizuete lana erraztuko, Nafarroa estatu afera izan baita beti".

Hortaz, boterera igotzeko presarik ez izateko aholkatu die gobernu alternatiboa osatuko duten indarrei, "ezkerraren etsairik handiena euforia izan baita beti". Fernandezen ustez, benetako aldaketa ez da piramidearen puntatik helduko, oinarritik baizik. "Podemos-en eta enparauen arabera, agintea hartzearen ondorioz helduko da aldaketa. Behin gobernuan egonda, dena aldatuko dutela diote. Baina historiaren zamak zanpatzen du ikuspuntu hori. Zer gertatu da ezkerra agintera igo den bakoitzean? Benetan aldatu al dira gauzak?".

Horregatik, diputatu katalanarentzat, aldaketaren metafora egokiena ez da olatu erraldoi bat, inurriek pixkanaka-pixkanaka egindako lana baizik. "Ez naiz tsunamien zalea, baina bai inurri lanarena. Eta benetako aldaketa hortik etorriko dela iruditzen zait. Oinarritik egin behar dugu lan, kalean, kontzientziak astinduz eta elkarlanerako espazioak sortuz".

Ezadostasunak kudeatzen

Indar askoren arteko gobernu alternatibo zabalak osatzeko garaian, desadostasunak azaleratzea ohikoa dela dio Fernandezek. "Koherentzia tapaki bat bezalakoa da, gorputz osoa estaltzera iristen ez den tapakia. Nahiz eta saiatu, beti geldituko zaizkizu gabeziak agerian, eta horietatik sor litezke eztabaidak". Hala ere, ezadostasun horien beldur ez izateko deia egin du: "Kalitate urriko demokrazia honetan, kriminalizatu egin dugu gatazka, eta nire ustez, gatazkak, polemikak eta eztabaidak aberasgarriak izan daitezke. Benetako arazoa ez baita kontraesanak izatea, kontraesan horiek ongi kudeatzen jakitea baizik".

“Sanferminetako jaigunea tresna bat da guretzat, ez helburua”
2015-06-052024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Sanferminetako jaigunea tresna bat da guretzat, ez helburua”

Hilabete falta da sanferminetarako, eta Gora Iruñea-koak hasiak dira jai alternatiboen egitaraua prestatzen. Gorka Izko da (Iruñea, 1983)plataformako bozeramailea.

Gora Iruñea-k jaigunea paratuko du aurtengo sanferminetan? Zein da egungo egoera?

Udalak, urtero bezala, lehiaketa antolatu du Runa parkeko eremuan eginen den kultur eskaintza esleitzeko, eta, azken urteetan bezala, deialdira ez aurkeztea erabaki dugu. Berez, lehiaketara inor aurkezten ez den hirugarren urtea da honako hau, eta, irabazlerik ezean, udalak lekua guri uztea espero dugu. 2013ko eta 2014ko egoera errepikatzea, alegia.

Zergatik ez duzue lehiaketara aurkeztu nahi izan?

Udalaren esanetan, halako deialdi publiko bat beharrezkoa da eskaintza onena bermatzeko. Printzipio horrekin bat gatoz, baina argi utzi nahi dugu herri plataforma bat ezin dela lehiatu enpresa pribatuekin. Ez ditugu baliabide ekonomiko berberak, eta ez gaude egoera berean. Ez du zentzurik, beraz, baldintza nahiz betebehar berberak ezartzea batzuei nahiz besteoi. Horregatik erabaki genuen, duela bi urte, halako arauekin ez jokatzea, eta jarrera horri eutsi diogu aurten ere: lehiaketara aurkezteko epea amaitzen zen egunean bertan, gure proiektua aurkeztu genion Kultura Departamentuari, eta, beraz, haiek erabakiko dute. Oraindik ez dugu erantzunik jaso.

Seguruenik, udal talde berri batek erabakiko du hori, dena den. Aldaketa politikoak eragina izan du Gora Iruñea-ren egitaraua prestatzerakoan?

Proposamena lantzen ari ginen bitartean, bi jokaleku planteatu genizkion geure buruari: UPNrekin segitzea ala gobernu alternatibo batek boterea lortzea. Dena den, hainbat zinegotzirekin hitz eginda, jakin dugu ekainaren 13ra arte ez dela udal gobernu berria ofizialki osatuko. Ordurako, sanferminetako gune guztiek adjudikatuta egon beharko lukete; beraz, zentzuzkoena iruditu zitzaigun orain arte bezala lanean segitzea. Aldaketa konfirmatzen bada, ongi etorria izanen da, eta saiatuko gara gure proiektuaren gainean aldaketatxo batzuk egiten; baina, edozer gertatzen dela ere, argi dugu hau trantsizio urtea izanen dela.

Zergatik?

Sakoneko aldaketak behar direlako jaien ereduan, eta, horretarako, 15 eguneko epea ez da nahikoa inondik inora. Urte osoko lanketa beharrezkoa da, zer-nolako festak nahi ditugun erabakitzeko, sanferminetako mahai eraginkor bat osatzeko eta protagonismoa herritarrei itzultzeko.

Hala ere, litekeena da Joseba Asiron izatea Iruñeko alkate berria, eta herri erakundeek sintonia hobea izan dezakete harekin, Enrique Maiarekin baino. Nabarituko al da?

Gobernu alternatiboa gauzatzen bada, agintari berriekin bilduko gara, UPNk orain arte ezarritako baldintzak ahal den neurrian hobetzeko. Adibidez, Gazteluko plazako edo Foruen plazako kontzertuak antolatzen dituzten enpresek dirutza jasotzen dute lehiaketa publikoa irabazteagatik, baina, horrez gainera, zerbitzu guztiak bermatzen dizkie udalak: larrialdi zerbitzua, komunak, agertokiak, ura, argindarra... Guri, ez. Guk den-dena lotu behar dugu geure kabuz, eta, gainera, dirua jaso beharrean, ia 30.000 euro ordaindu behar dizkiogu udalari urtero-urtero, berme gisa. Diskriminazio hori bukatzeko aukera izan dezake udal gobernu berri batek; badago denbora.

Eta, luzera begira, zeintzuk dira udal berri batek eman beharreko pausoak sanfermin herrikoiagoak antolatze aldera?

Datozen urteetan jai eredua aldatu nahi bada, herritarren parte hartzea sustatzeak izan beharko luke lehentasuna. Lehenengo urratsa izan liteke Sanferminetako Mahaia antolatzea, eragile guztiekin. Eta galdetu. Galdetu zeintzuk diren talde bakoitzaren beharrizanak —ez soilik ekonomikoak— eta helburuak, zeren alde egiten duten lan eta zein den haien ekarpena.

Etorkizunean, jai eredu berri hori ezartzen bada, zentzua izanen luke Gora Iruñea-ren txosnagunea antolatzen segitzeak?

Guk beti esan dugu jaigunea tresna bat dela, ez helburu bat. Gure xede nagusia da herritarrek protagonismoa berreskuratzea, eta, bide horretan, jaigunea oso garrantzitsua da oraindik. Baina guk proposatzen dugun eredua hiri osora hedatzea izan beharko luke erronka, eta ez gune hori betierekotzea. Hori bermatuko balitz, Gora Iruñea-ren festaguneak ez luke zentzurik izanen; are gehiago: nahiago genuke 2015eko jaigunea azkena izanen balitz.

Aurtengo egitaraua aurreratzerik bai?

Egitarauaren aurkezpenarekin arazo txiki bat dugu: kontzertuek erakartzen dute arreta osoa. Horregatik, aurten nahiago izan dugu izen gutxi batzuk aurreratu [Gatillazo, Zea Mays, Ze Esatek...], eta bestelako ekitaldiak azpimarratu. Izan ere, guretzat, kontzertu handiak antolatzea baino garrantzitsuagoa izan daiteke, adibidez, haurrentzako eskaintza integral, hezitzaile eta zabala egitea, tokian tokiko produktu ekologikoekin osatutako otamenak eskaintzea, eta abar. Azpiegiturei dagokienez, iazko gunearen formatuari eutsiko diogu: agertokia, taberna, haurrentzako puzgarriak, rokodromoa... Eta eguraldiak uzten badigu, haurrentzako igerilekua ere paratuko dugu.

Parekidetasunaren aldeko konpromiso irmoa hartu duzue ere...

Bai, hori da gure proiektuaren ardatz nagusietako bat. 2013an sortu genuen parekidetasuna lantzeko lantaldea, eta, ordutik, hazi egin da nabarmen. Gaur egun, sei pertsona ari dira gogotsu lanean, eta urte osoan biltzen dira, ez bakarrik sanferminei begira. Iaz, autodefentsa feminista tailerrak antolatu genituen, eta, sekulako arrakasta izan zutenez, eskaintza Iruñeko auzo guztietara hedatu dugu. Horrez gain, parekidetasuna zentzu orokorragoan landu nahi izan dugu; besteak beste, kultur eskaintzan. Jai egitarauan, adibidez, ahalegina egin dugu agertoki gainean emakumez osaturiko taldeak egon daitezen.

“Aldaketaren aukera historikoa baliatu behar dute alderdiek”
2015-05-292024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Aldaketaren aukera historikoa baliatu behar dute alderdiek”

Ikasleen tutoretza saioen eta gradu amaierako lanen zuzenketen artean, tartea egin dio Carlos Vilches Nafarroako Unibertsitate Publikoko soziologia irakasleak (Iruñea, 1955) Nafarroako Hitza-ri, bozetako emaitzak aztertzeko.

Hauteskundeen emaitzek aukera ematen dute gobernu alternatibo bat osatzeko. Zein da zure irakurketa?

Ziklo luze baten amaiera da hau. 24 urtez, eskuina agintean izan da Nafarroan, eta askoren grina zen alternatibak eraikitzea. Orain arte, ezinezkoa izan da hori, batez ere, PSNren jarrerarengatik, baina hauteskunde hauetan aukera berriak zabaldu dira. Une hau oso interesgarria da, hain zuzen, PSN bazter uzteko aukera eskaintzen dielako aldaketaren aldeko indarrei. Bestalde, Espainian gertatu den fenomenoak oihartzuna izan du hemen ere; hau da, bipartidismoa sustatu duten alderdi tradizionalen gainbehera. Ezinbestekoa izanen da, hemendik aurrera, bestelako kultura politikoa ezartzea: kontsentsuarena eta akordioena. Nafarroako Parlamentuan nahiz udaletan, ezkerreko indarrek itunak lotu beharko dituzte, aldaketa gauzatzeko.

Nafarroan, Podemos Ahal Dugu-k emaitza onak lortu ditu, baina EH Bilduk eta Geroa Baik ere gora egin dute. Nondik atera dira aldaketaren aldeko boto horiek guztiak?

Hauteskundeen emaitzak aztertzen ditugunontzat, horixe da gure buruhausterik handiena, eta, segur aski, ez da erantzun bakar bat izanen. Izan ere, matematikak soilik erabilita, nekez uler daitezke emaitzak. Alde batetik, UPNk boto asko galdu ditu, botereak eragindako higatzearengatik, eta PSNk ere babesa galdu du, erregionalisten makulu gisa ikusi dutelako askok. Bestalde, Ahal Dugu-k etekina atera dio jendearen mobilizazioari, parte hartzea lau puntu igo baita 2011ko bozekin alderatuta, eta, horrez gainera, PSNri eta Ezkerrari boto asko kendu dizkie. Niretzat, ordea, emaitzarik harrigarriena Ciudadanosena izan da. 3-4 eserleku izanen zituztela zioten inkestek, eta hutsean gelditu dira.

Gobernu alternatibo bat osatzeko elkarrizketak abiatu ditu Geroa Baik. EH Bildurekin koalizioa lehenetsiko du, ala PSN erakartzen saiatuko da?

Kontuan izan behar dugu PSN kinka larrian dagoela gaur egun. Gainbeheran den alderdia da, UPNrekin kolaboratu izanaren ondorioz, oso irudi txarra dauka, eta, gainera, haren botoak ez dira beharrezkoak gobernu alternatibo bat osatzeko. Geroa Bairen aldetik ez dakit aukerarik onena litzatekeen halako indar bati lotzea. Bozetatik atera dezakegun ondorio garbiena da ideologia eta ikuspuntu anitzeko itunak beharrezkoak izanen direla. Ezin zaio horri bizkarra eman. Beraz, Geroa Baik, EH Bilduk, Ahal Dugu-k eta Ezkerrak ados jarri beharko dute, alternatiba bat osatze aldera.

Eta ados jartzen ez badira?

Ez dakigu zer gerta litekeen hauteskundeak errepikatuko balira, eta, segur aski, halako momentu historiko bat ez da errepikatuko, blokeen indarrak oso parekatuak daudelako. Beraz, aukera baliatu beharko dute. Orain izanen da, ala, agian, inoiz ez.

2007an, Madrilera jo zuen UPNk, Nafarroa Bai eta PSNren arteko gobernu ituna eraisteko. Oraingoan antzeko azpijokoak erabiliko dituela uste al duzu?

Gaur egun, ez dut uste UPNk nahikoa indar eta eragiteko ahalmena duenik horretarako. Ez dut indartsu ikusten. Boto gehien jasotako zerrendaren diskurtsoari heldu diote etsi-etsian, bai parlamentuan baita Iruñeko Udalean ere, balizko gobernu alternatiboei zilegitasuna kentzeko, baina ez dut uste askoz harago joanen direnik, ezin dutelako.

Hausnarketa egin beharko du UPNk?

Bai, batez ere, kontuan izanda erregionalistek behera egin dutela legebiltzarrean, baina, batez ere, udaletan. UPNren gotorlekutzat genituen horietan ere higadura sekulakoa izan da. Tuteran, adibidez. UPNren boto historikoak zurruna zirudien hainbat gunetan, mugiezina, baina fideltasun hori ere hautsi egin da hauteskunde hauetan. Finean, UPNk kontra du demografia. Erregionalisten boto-emaile klasikoaren profila adinekoa da; horrek ez du esan nahi gazte batzuk ere erakartzen ez dituztenik, baina eskuineko boto-emaile gazteak ez dira hain fidelak. UPNk beste estrategia bat aplikatu beharko du aurrerantzean, boto gaztea erakarri nahi badu.

Izan ere, ezker-eskuin eta abertzale-espainolista dikotomiez gainera, hirugarren ardatza agertu da azkenaldian: politika egiteko molde zaharrak eta berriak banatzen dituen hori...

Halaxe da, bai. Duela gutxira arte, bloke zurrunek baldintzatzen zuten politikagintza: ezkertiarrak, eskuindarrak, abertzaleak, espainiar nazionalistak... Oso zaila zen eremu batetik bestera igarotzea, baina boto-emaile gazteen planteamendua ez dago hain ideologizatua. Askoz pragmatikoagoak dira, eta baldintzen nahiz proposamen zehatzen arabera ematen dute botoa. Errealitate hori ere kontuan hartzeko modukoa da.

Zer iritzi duzu hauteskundeen aurreko inkestez? Asmatu egin al dute?

Tira, askotariko emaitzak eman zituzten. Erreferentzia gisa Navarrometroa hartzen badugu, argi dago ezetz, ez zutela asmatu, UPNren galera eta Ahal Dugu-ren igoera anplifikatu egin baitzituzten. Inkesta hori ongi zegoen jendearen nahiak eta gogoak ezagutzeko, baina datuak ez ziren fidagarriak. Zergatik? Bada, gauza bat delako jendearen nahia, eta oso bestelako bat, jendeak benetan egiten duena. Une jakin batean, jende askok esan dezake nazka-nazka eginda dagoela ustelkeriarekin eta beharrezkoa dela aldaketa. Baina nahi hori ez da modu homogeneoan zehazten, eta unean uneko faktoreek eragin handia izan dezakete botoan. Hauteskundeen aurreko azken inkestak, adibidez, askoz serioagoak izan ziren, eta asko hurbildu ziren benetako emaitzetara.

“Gerraren eta erruaren zauriak ixteko balio du egia azaleratzeak”
2015-05-222024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Gerraren eta erruaren zauriak ixteko balio du egia azaleratzeak”

Jakin-min aseezina du Jose Mari Esparza editoreak (Tafalla, 1952), eta horrek hamaika ikerlan eta egitasmo abiatzera eraman du. Txalaparta argitaletxearen sortzailea izateaz gainera, Euskal Memoria fundazioko, Altaffaylla elkarteko eta Eraildakoen Senideen Elkarteko kide eta bultzatzaile ere bada. La sima. ¿Qué fue de la familia Sagardia? (Osina. Zer gertatu zen Sagardia familiarekin?) liburuan, gehien jorratu duen gaietako bati heldu dio berriz: 1936ko gerra eta memoria historikoa. Eta, bide batez, azalera ekarri du hainbat urtez memoria kolektiboaren sotoetan lurperatuta egon den gertakari lazgarri bat: Gaztelu herrixkako familia oso baten erailketa.

Nafarroako historiaren pasarterik ilunenetako bat ikertu duzu lan honetan...

Egiteko geneukan lan bat zen hau. 1986an, Altaffayllak Navarra 1936, de la esperanza al terror liburua [Nafarroa 1936, itxaropenetik terrorera] argitaratu zuenean, agirien artean azaldu zen Gaztelu herrixkako familia baten desagertzea, 1936. urtean. Zurrumurruen arabera, haurdun zegoen emakume bat eta haren sei seme-alaba osin batera bota zituzten. Oso gertakari iluna zen, eta ezaugarri propioak zituen: ez zirudien hilketaren motibazioa politikoa zenik; ia errepresiorik gabeko eremu batean gertatu zen, eta, gainera, ordura arte ikusitako guztia gainditzen zuen krimenaren krudelkeriak. Horregatik, liburu hartan tarte txikia eskaini genion. Baina ni jakin-minak jota gelditu nintzen. Inguruan galdezka hasi nintzen, norbaitek gertakariaren gaineko informazioa zabaltzen lagunduko zidan esperantzarekin, baina alferrik izan zen. Tabua zen herrian.

Zergatik?

Ikerketa prozesuan jakin ahal izan dugunez, Sagardia Goñi senar-emazteek zazpi seme-alaba zituzten, eta bidean zen zortzigarrena ere. Argi ez dauden arrazoiengatik, haien kontrako zurrumurruak eta esamesak zabaltzen hasi ziren Gaztelun. Lapurreta txikiak leporatu zizkieten: barazkiak, fruta, oilaskoren bat... Azkenean, 48 orduko epea eman zioten emazteari herritik alde egiteko. Egun horietan, senarra mendian zebilen lanean, eta herrira itzultzen saiatu zenean, atxilotu egin zuten, eta ziegan eduki zuten zortzi egunez. Bitartean, familiak mendira ihes egin behar izan zuen, eta han zirela, Legarreako 50 metroko osin batera bota zituzten: haurdun zegoen emakumea eta haren sei seme-alaba. Urte eta erdi zituen gazteenak. 18 urteko seme zaharrena soilik libratu zen.

Lapurretena izan zen motibazio bakarra?

Hori da misterioetako bat, baina baditugu zenbait zantzu. Lapurreta txikiez gain, bestelako akusazioak ere egin zizkieten. Batez ere, Juana Josefa Goñi emazteari: ederregia zela, seme-alaba guztiak ez zirela senarrarenak, ez zela mezara joaten, gizon askorekin ibiltzen zela... Guardia Zibilak eta herriko apaizak zeresan handia izan zuten zurrumurru horien zabalkundean. Primizia bat ere emanen dizut: liburuaren aurkezpenean, Juana Josefa Goñiren ondorengo bat ezagutzeko aukera izan nuen. Hark aitortu zidan bere birramona [Juana Josefaren ama] ez zela inoiz mezara joaten, euskaldunon jainkoak gurtzen zituelako. Sorgina zen. Horrek dimentsio berria eman dio ikerketari, lotura izan dezakeelako familia horren kontrako jazarpenarekin. Liburuaren bigarren edizioan aipatuko dut.

Zergatik azaleratu da auzia orain?

Duela urte gutxi, 167 sumarioaren txostena aurkitu nuen Iruñeko Epaitegiko artxibategian, Sagardia Goñi familiaren auziari erreferentzia egiten diona. Zur eta lur gelditu nintzen, oso arraroa baita 1936ko hilketa baten ondorioz sumarioa zabaldu izana. Garai hartan, herritarrak zientoka atxilotu, desagerrarazi eta erail zituzten guardia zibilek nahiz militarrek, eta ez zuten azalpenik ere ematen. Are gutxiago epaile baten aurrean. Desagertzen zirenak desagertuak ziren, eta kito.

Hori horrela izanda, zergatik zabaldu zuten sumarioa?

Bada, Gaztelu herriko biktimak Sagardia jeneralaren ahaideak zirelako. Altxamendu militarrean rol aktiboa izan zuen jeneral horrek, eta krimen odoltsu askoren erantzulea izan zen. Horregatik, auziak bederatzi urtez iraun zuen zabalik. Hiru aldiz itxi zuten, eta beste horrenbeste alditan zabaldu, Sagardia jeneralaren ahaleginengatik, batez ere. Erregimenak behin betiko itxiarazi zuen 1946an, oso gertakari lotsagarria zelako haientzat. Besteak beste, sumarioan azaltzen ziren akusatu guztiak herriko eskuindarrak ziren.

Herriko askok ere ez zuten auzia azaleratzea nahi...

Egia da hori, baina nik liburuan aipatzen ditudan datu gehienak publikoak ziren jada. Gainera, iazko abenduan, espeleologoek beste gorpuzki batzuk atera zituzten Legarreako osinetik. Hedabideen arreta erakarri zuen horrek, eta argi zegoen gaia azaleratuko zela handik edo hemendik. Bestalde, oso garrantzitsua deritzot 80 urtez zutik iraun duen isiltasun hesia botatzeari. Gazteluko bizilagun askok ez dute auzia aipatu ere egin nahi, garai hartako herritar gehienek zerikusia izan zutelako krimenarekin. Batzuek, parte hartu zutelako, eta beste asko, isilik geratu zirelako. Baina herriak garaia du zama hori gainetik kentzeko, eta egia azaleratzeak horretarako balio du: gerraren eta erruaren zauriak ixteko.

“Ezein nobela beltz baino ilunagoa da egoera politikoa”
2015-05-152024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Ezein nobela beltz baino ilunagoa da egoera politikoa”

Sobrea harresiko zirrikitu batean, negozio ilunetan zipriztinduta dauden politikariak, bilera sekretuak, botere ekonomikoa eta politikoa kontrolatzen duten familia aberatsak... Misteriozko eleberria edo thriller-a dirudiena errealitate hutsa izan da Nafarroan, azken hamarkadetan. Orain, bi mundu horiek —nobela beltzarena eta politikarena—, mahai inguru bakarrean elkartzea otu zaie Iruñeko Karrikiri elkarteko kideei. Juan Luis Etxaburu Ondarru (Ondarroa, 1952) da arduradunetako bat.

Nola bururatu zitzaizuen nobela beltzari buruzko jardunaldiak antolatzea?

Iaz ere egin genuen, era xumeagoan: gure dendan nobela beltzak eskuragarri jarrita, eta kito. Aurten, ordea, aurrera urratsa eman nahi izan dugu. Horretarako, Jon Alonso idazlearengana jo nuen, eta hartu-eman horren ondorioz sortu zen egitasmoa. Joxerra Senar BERRIAko kazetariaren CAN: eta hemen ez da ezer gertatu liburua irakurtzen ari nintzen egun horietan, eta ia aldi berean, Ivan Gimenezek El corralito foral argitaratu zuen. Batean, Nafarroako Kutxaren auzia azaltzen da; bestean, berriz, Nafarroako erregimenaren historia osoari egiten zaio errepasoa, 36ko gerraz geroztik gaur arte. Berehala konturatu ginen hor geneukala mahai inguru interesgarri baten abiapuntua, hemengo errealitatea ezein nobela beltz baino ilunagoa baita.

Zehazki, nola egituratuko da hurrengo osteguneko mahai ingurua?

Bada, lau hizlari izanen ditugu: Jon Alonso, Joxerra Senar, Ivan Gimenez eta Kontuz elkarteko Patxi Urrutia. Bakoitzaren esperientziak entzuteko aukera izanen dugu, eta umore puntu zirikatzaile batekin, egungo errealitate politikoa literatura beltzarekin uztartzen saiatuko gara.

Eta kazetariek zer esan zuten nobela beltzari buruzko mahai inguru batean parte hartzeko eskaera egin zenietenean?

Oro har, harrera oso ona izan da. Guk espero bezala, umore onez heldu diote erronkari, eta tenore horretan hartuko dute parte osteguneko saioan. Eta guretzat, noski, ohorea da talentu handiko profesional horiek jardunaldietan parte hartzeari baiezkoa eman izana.

Bigarren hitzordu bat ere antolatu duzue, hilaren 27rako.

Bai, Xabier eta Martin Etxeberriaren Gizon gogorraren sekretua eleberriaren aurkezpena eginen dugu Karrikiri dendan. Jon Alonsoren proposamena izan zen honakoa, eta niri ideia bikaina iruditu zitzaidan, ikusmin handia piztu zidalako nobela honek. Nola idatz daiteke eleberri bat bi pertsonen artean? Aurkezpen egunean galdetuko diegu.

Zergatik aukeratu duzue eleberri beltza abiapuntu eta ardatz gisa, eta ez beste genero bat?

Bada, Nafarroak genero beltzarekin lotura izan duten sortzaile ugari eman dituelako. Alde batetik, Igela argitaletxearen emari itzela dugu. Alimaleko lana egin du argitaletxe horrek, literatura beltza euskaratzen eta formatu txikian jendearen eskura jartzen. Bestalde, Jon Alonsoren edo Alberto Ladron Aranaren gisako eleberrigileak ditugu, Aingeru Epaltzak ere baditu genero beltzean egindako piezak... Luxua da horiek guztiak eskura izatea, euskaraz. Eta aldi berean, oso lagungarriak dira genero beltzaren gainean ditugun aurreiritziak eta estereotipoak uxatzeko. Kalitate handiko literatura da... eta euskaraz.

Hori da, finean, Nobela Beltzaren Hilaren helburu nagusia, ezta? Euskarazko literatura jendeari hurbiltzea.

Bai. Uda garaian, batez ere, esker oneko generoa da. Jendeak gustura irakurtzen du. Horregatik, gurea bezalako ekinaldiak aproposak iruditzen zaizkigu euskaraz idatzitako lanak nahiz euskarara ekarritakoak zabaltzeko eta irakurzaletasuna bultzatzeko. Euskaltegiei ere deia luzatu diegu, ikasleek ere egitasmo honetan parte har dezaten, eta nobela beltz bat irakur dezaten.

Zer du Nafarroak, genero beltzeko idazleen inspirazio iturri izateko?

Ez dut arrastorik ere, baina adibide asko dauzkagu begien bistan: CAN auzia, ustelkeria kasuak, Simon Santamaria udaltzainburuaren figura... Ez dakit zer ematen diguten hemen, baina belztasunerako joera hori daukagu. Duela zenbait urte, informazio hori guztia hortxe zegoen ere, baina sakabanatuta, eta CAN: Eta hemen ez da ezer gertatu edo El corralito foral bezalako liburuek egin dutena izan da material hori guztia bildu, modu erakargarrian aurkeztu eta jendeari eman, gure errealitate beltza azaleratzeko. Zentzu horretan, oso didaktikoak dira. Niri, behintzat, begiak ireki dizkidate.

Asmoa duzue etorkizunean ere egitasmo honi segida emateko?

Bai, genero beltzari tartea eskaintzen jarraituko dugu, eta seguraski, heldu den urtean ere antolatuko dugu halako jardunaldiren bat. Errealitatea eta fikzioa uztartzeak, gainera, asko erakartzen nau, eta aukera badugu, saio bereziren bat eginen dugu ideia horren inguruan.

“Hezkuntza kontrolatu nahi du gobernuak, LOMCEren bidez”
2015-05-082024-02-02Asteko Gaiak, Elkarrizketa, Elkarrizketak, Euskara, Hezkuntza

“Hezkuntza kontrolatu nahi du gobernuak, LOMCEren bidez”

Espainiako Gobernuaren LOMCE legea indarrean sartu da Nafarroan ere, eta lehen ondorioa antzeman daiteke jada. Aste honetan, azterketak egin dizkiete 8 urteko ikasleei, eta guraso elkarteek hamaika protesta antolatu dituzte Nafarroako beste horrenbeste herritan, araua bertan behera uzteko eta seme-alabei ebaluazio hori ez egiteko eskatuz. Proba horrek ikasleengan izan ditzakeen ondorioak salatu ditu Sortzen elkarteko bozeramaile Gari Torregrosak (Iruñea, 1987).

Itxialdiak, elkarretaratzeak, protestak... Erantzun gogorra eman diozue LOMCEri.

Bai, gure ustez, halako probek ez dute balio hezkuntza kalitatea hobetzeko, ezta haurren heziketa maila neurtzeko ere. LOMCE legearen eskutik ezarri nahi den hezkuntza sistema zaharkitua dago erabat. Aldaketak behar ziren, bai, baina, hain zuzen, kontrako noranzkoan. Guk defenditzen duguna da bestelako eskola eredu bat.

Auzi honetan, begien bistakoa da Espainiako Gobernuak duen ardura, baina zuek Nafarroako Gobernuari ere egiten diozue kritika. Zergatik?

Bada, azterketa berri hauen inguruan eta, oro har, LOMCEren auzi guztian, Hezkuntza Departamentuak izan duen jarrera lotsagarria iruditzen zaigulako. Probak bertan behera utz ditzatela edo, gutxienez, anonimoak izan daitezela eskatu dute guraso askok, eta, horren aurrean, gobernuaren erantzuna inposizioan oinarritua egon da.

Lehen Hezkuntzako 3. mailan ezarri dute azterketa, oraingoz, eta eragin akademikorik ez duela argudiatu du gobernuak...

Bai, baina probak eragin akademikorik ez duen arren, ezin dugu halako neurri bat normal-normal onartu. Eta aurten ez, baina datozen urteetan DBHn eta Batxilergoan ere ezarriko dituzte azterketa berriak, eta orduan bai, orduan eragin handia izanen dute ikasle bakoitzaren garapenean eta heziketan. Hori saihesteko, argi dugu errotik moztu behar dela gaitza, kalteak handiagoak izan baino lehen.

Zeintzuk izan daitezke kalte horiek?

8 urteko haur batentzat, erreakzioak askotarikoak izan litezke. Guk sumatu duguna eta gurasoek helarazi digutena da haur askori antsietate handia eragin diela azterketen aferak. Izugarrizko presioa sartu diete azken hiruhilekoan, curriculumaren edukiak azterketa hauetara bideratu dituztelako. Beraz, gaur-gaurkoz, badakigu proba hauek baldintzatu egin dutela haurren egunerokoa. Eta gure galdera da: eragin akademikorik gabeko proba batean horrelako presioa sortzen bada, zer gertatuko da DBHn eta Batxilergoan? Hori da gure kezka nagusia: eskola publikoak azterketa hauek prestatzea beste helbururik ez duten akademia bihurtzea.

Zein izan da, zure ustez, administrazioaren helburu nagusia, araua aplikatzeko garaian?

Galdera horri eman dakiokeen erantzunik onena Nafarroako Gobernuak berak eman zuen aurrekoan: hezkuntza sistema homogeneizatzeko balio dute azterketok. Izan ere, uniformizazio hori da LOMCEren helburu nagusia. Irakasgaiak kontrolatzea. Ikasle guztiak hezkuntza berbera momentu berean jasotzera behartzea. Eta nola lortzen da hori? Bada, azterketen bidez. Modu horretan, eskola bakoitzak izan dezakeen hezkuntza proiektuak garrantzi eta pisu osoa galtzen du, azterketa gaindituko bada, Hezkuntza Ministerioak ezarritako edukiak landu behar direlako nahitaez. Kontrola, hori da gakoa.

Jose Iribasek behin baino gehiagotan esan du berak legea aplikatu besterik ez duela egin. Badu alternatibarik?

Bai, jakina. Beste zenbait erkidegotan ez dituzte azterketak eginen. EAEn, adibidez, probak eginen dituzte 30 eskolatan, baina, berez, hurrengo ikasturtera arte ez dute legea aplikatuko; Katalunian ere kontra agertu dira... Dena den, argi dago ezin garela gobernu batek ala besteak esanen duenaren zain egon. Hezkuntza komunitatea kontra dago, eta mugimendu interesgarriak ari dira azaleratzen, bestelako eredu bat eraikitze aldera.

Desobedientziara jotzea pentsatu duzue?

Bai, ez dugu ezer baztertzen. Datorren ikasturtean azterketak zabaldu eginen dituzte beste maila batzuetara, eta hezkuntza komunitateak erabaki beharko du zer egin, proba horiek ahalik eta eragin txikiena izan dezaten.

Ekitaldi alaiagoa duzue lehenago, hilaren 17an Sortzen Jaia eginen baituzue Sarrigurenen. Nola doaz prestaketa lanak?

Azkeneko xehetasunak lantzen ari gara, Iruñerriko eskoletako guraso elkarteekin, irakasleekin eta, jakina, Sarrigurengo hezkuntza komunitatearekin elkarlanean, festa ederra izan dadin. Egun horretan, gainera, eguzkia lagun izanen dugula uste dut.

“Langile izatea ohorea zen lehen; orain, ia disimulatu egiten da”
2015-05-012024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Langile izatea ohorea zen lehen; orain, ia disimulatu egiten da”

CCOO eta UGT sindikatuek Iruñean duten egoitzaren parean egin nahi izan du Jose Luis Diaz Monrealek (Iruñea, 1943) elkarrizketarako argazkia. Harridura aurpegien aurrean, azalpena eman du: "Sindikatu bertikalaren egoitza zen hau, gure etsaiarena. Hemen egiten genituen protestak". Badu zentzua, erretiratu zenetik langile borroken memoriaren aldeko lanean ibili dela kontuan hartuta. Borroka horietako bat izan zen Potasasekoa: 48 langilek itxialdia egin zuten meatzean hamabost egunez, eta inguruko langileen elkartasuna piztu. Aurten bete dira berrogei urte.

Nola gogoratzen duzu Potasaseko hura?

1974ko azaroan hasi zen dena. CCOOk lan baldintzen inguruko aldarrikapen sorta bat kaleratu zuen, eta data bat jarri zuen, azaroaren 20a, Nafarroako enpresa handienek erantzun zezaten, bestela grebara deituko zutela ohartaraziz. Abendu hasierarako, milaka langile ziren greban. Data horietan, gainera, CCOOk (ez zuen gaur egungo sindikatuarekin zerikusirik) Espainiako Estatu osoan deitutako greba orokorra zegoen. Azkenean, deialdia bertan behera utzi zuen sindikatuak estatuan, baina Nafarroa, Bizkai eta Gipuzkoan mantendu zen. Istilu handiko protestak izan ziren greba hartan, eta, hortik aurrera, katean etorri zen dena. Potasaseko meatzean itxialdia egitea erabaki zen. Aurretik beste itxialdi bat egona zen, baina jende askorekin, eta gutxi iraun zuena. Horregatik erabaki zen jende gutxiago sartzea meatzean, baina denbora luzeagoz egoteko, eta neurri batean, komatxo artean, hiltzeko prest egongo zena.

Eta, hala, lurpean sartu ziren dozenaka langile.

1975eko urtarrilaren 7an izan zen. 47 pertsona sartu ziren hasiera batean, Undioko putzutik (meatzera sartzeko bideetako bat zen; Espartzakoa bestea). Barruan sartu eta gutxira, Guardia Zibilak meategia inguratu zuen. Baina, gau batean, kanpoan ziren langile batzuek guardia zibilak distraitzeko mugimendua egin zuten. Haien kontra harriak bota zituzten, eta horiek erantzun zutenean, langile batek putzuan sartzea lortu zuen, barruan zeuden kideei walkie-talkie batzuk eramateko. Ezinbestekoa zen hura, barruko eta kanpoko langileen artean komunikazioa egon zedin.

Protestak elkartasun olatua ekarri zuen.

Bai, ikaragarria. Itxialdia egin bitartean, mobilizazio asko egin genituen kanpoan. Gogoan dut behin martxa bat antolatu zuela CCOOk, Zizur Nagusitik Espartzaraino joateko, zelaitik. Jendetza zegoen, 5.000-6.000 orduko iturrien arabera, eta adin guztietakoak. Hara iristean, grisak oldartzen hasi ziren. Ikaragarria izan zen.

Eskubideen alorrean, asko zor zaio garai hartako borrokari...

Urte horietan, dena irabaziko genuela uste genuen. Baina, gutxira, niretzako inflexio puntua izan zena gertatu zen. Franco hil ostean, sindikatu berriak azaleratu ziren: UGTren hazkundea —Nafarroan ordura arte indar gutxi zuen—, LABen sorrera, ELAren berragertzea, ORTren eta LKIren gisakoak... Legezkotasuna bermatua zutela, horietako asko erosotasuna bilatzen hasi ziren. Nafarroan, CCOOk eta UGTk sindikatu borrokalariak izaten segitu zuten, Espainian gertatzen zenaren kontrara. Baina, orduan, Moncloako akordioak sinatu zituzten Madrilen, eta CCOO, UGT, PSOE eta PCEk eskuinarekin egin zuten ituna. Orduan, CCOOk Nafarroako zuzendaritza osoa kanporatu zuen, eta Madrildik gidatutako kudeaketa batzorde bat jarri. UGTn gauza bera gertatu zen: Nafarroako militante borrokalari guztiak bota zituzten. Eta hala, urte bakarrean, Nafarroako langile gatazka hamarren bat jaitsi zen.

Gaur arte.

1980ko panorama sindikala gaur egungo bera da. Salbuespen batzuk badira, ESK agertu zen —hain zuzen, CCOOtik eta UGTtik botatakoen parte hartzearekin—. Baina, oro har, egoera ez da askorik aldatu. Etsipena sentitzen dut, iruditzen zaidalako, neurri handi batean, sindikalista asko funtzionario bihurtu direla.

Sindikatuak aipatu dituzu, baina langileria zertan aldatu da?

Orduko langileriak hiru ezaugarri nagusi zituen, formazio teorikoaz gain, oraingoa baino zabalagoa zena. Batetik, elkartasuna, sakratua zena. Batasuna zen beste bat: talka politiko asko zeuden, baina helburu komun bat zegoen, diktadura garaitzea. Hirugarrenik, duintasuna ere bazuen. Gogoan dut Potasaseko langile baten pasadizoa. Ikasketarik gabekoa zen, baina borroka guztietan ibiltzen zen. Behin, Iruñeko Sarasate pasealekutik zihoala, eskale bat ikusi zuen San Nikolasen elizaren atarian. Lepotik hartu, eta zera esan zion: "Zer egiten duzu hemen eskean? Nahi baduzu, har nazazu besotik, eta elkarrekin joango gara banku bat lapurtzera. Kalean eskean ibiltzea baino askoz duinagoa da hori".

Orduko klase kontzientzia desagertu da?

Gure artean klase borrokaren kontzeptua oso presente zegoen. Gaur ez dut inondik ikusten. Lehen, ohorea zen langile klasekoa izatea. Orain, ia disimulatu egiten da, desohorea balitz bezala.

Maiatzaren Lehena da gaur. Egun hau aldarrikatzeko modua ere aldatuko zen, ziurrenik.

Hasierako maiatzaren 1ak klandestinoak eta antolatzen zailak ziren, arrisku handikoak. Orain, CCOO eta UGT bigantxak eta bazkariak antolatzen ikusten ditudanean... Egia da LAB eta ELA borrokalariagoak direla, eta gaur egun besteengan ez dudan konfiantza dut haiengan. Baina, hala ere, gustatuko litzaidake diru laguntzen hain menpe ez egotea.

Ezkor ikusten zaitut.

Bai, zaharra naiz, 71 urte ditut, eta ezin dut saihestu. Beltza da panorama.

Alde horretatik, zer garrantzi du lehengo borroken memoriak?

Erabatekoa. Badakit hauek aitona zaharraren kontuak diruditela, baina uste dut gure langile historiaren gaineko ezjakintasun handia dagoela. Gure guraso eta aitona-amonak mundu hobe baten alde borrokatu ziren, eta hori gogoratu beharrekoa da.

“Tristea da halako sariak gure baliabide bakarrak izatea”
2015-04-242024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Tristea da halako sariak gure baliabide bakarrak izatea”

Ander Perez Far East Folk Tales (Ekialde urruneko herri ipuinak) lanak eman dio saria Leire Urbeltzi ( Iruñea, 1985). Paper, oihal eta metalezko euskarrian akuarelaz eta gouachez egindako obra da. Ilustrazioa, bere ohiko esparrua, eremu berrira eraman du, liburuetatik aldenduz. Eta ekialde urruneko iruditegia baliatu du, «narrazio tentsio» bat sortzeko. Nola jaso zenuen saria? Emozio...

“Erreminta baliotsua da umorea jendearen arreta erakartzeko”
2015-04-172024-02-02Albisteak, Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Erreminta baliotsua da umorea jendearen arreta erakartzeko”

Egileek ez zuten espero, baina oihartzun handia izan du Ahotsa.info agerkari digitalak En tierra hostil saioan oinarrituta (Antena3) egindako parodiak. Majaris de la Sorna fikziozko pertsonaiak, kamera eskuan, Iruñean gertatzen diren eskubide urraketak jaso eta zabaldu ditu. Harekin batera, Sergio Labaien Ahotsa-ko kidearekin ere (Iruñea, 1975) batu da Nafarroako Hitza, sare sozialetan bolo-bolo ibili den fenomenoaz solastatzeko.

Majaris, hona etorri aurretik, ba al zenuen Euskal Herriko egoeraren berri?

MAJARIS DE LA SORNA: Euskaldun asko dago Venezuelan, baina EAJkoak dira gehienak, eskuinekoak. Beraz, ez nuen Euskal Herriko egoeraren berri zehatzik. Hona etortzean konturatu naiz.

Zein da ezagutu duzun egoera?

M.S.: Tamalgarria da. Larria da Euskal Herrian gertatzen den giza eskubideen urraketa. Espainiako Gobernuko malandroek [gaiztaginek] asko hitz egiten dute Venezuelaz, baina ez dute hemengoaz ezer esaten, ezta Saudi Arabiaz edo Israelez ere.

Ahotsa.info-ren proiektua da hau. Nola sortu zen halako zerbait egiteko ideia?

SERGIO LABAIEN: Amorrua sentitu genuen En tierra hostil programa ikustean. Hipokrita iruditu zitzaigun: nor eta espainiarrak munduan zehar, giza eskubideez hitz egiten... Munduaren historian Espainia izan da-eta giza eskubideak gehien urratu dituen herrialdeetako bat! Ez dago 500 urte atzera egin beharrik, gaur egun ere ikusten dugu hori, besteak beste, Euskal Herriari eta Kataluniari erabakitzen uzten ez zaienean. Beraz, hipokrisia hori agerian uztea zen helburuetako bat. Bestetik, Euskal Herrian gertatzen dena mundu osora zabaltzeko beharra ere bagenuen. Bi beharrek bat egin zuten proiektu honetan. Hasieran ez genuen asmo handirik ere. Grazia egiten zigun kontuak, baina ez genuen uste halako dimentsioa hartuko zuenik.

Nola daramazu arrakasta, Majaris?

M.S.: Ongi dago, batez ere jendeak tragoak ateratzen dizkidalako kalean. Kontua da orain ez zaidala erraza izango modu isilean lan egitea. Aberri Egunean nabarmena izan zen hori: jendea niri begira geratzen zen.

Uniformea aldatu beharko duzu agian.

M.S.: Bai, egia esan, Venezuelako kamisetak eta kaskoak ez dute asko laguntzen oharkabean pasatzen. Kamuflajezko prakek ere ez, baina horiek nire berezko jantziak dira.

Erreportajea argitaratu eta berehala hasi dira eskuineko hainbat hedabide Ahotsa.info-ren aurka egiten.

S.L.: Gidoiarekin bat zetorren kriminalizazioa. Argi genuen erreportaje horrek oihartzuna bazuen Espainiako prentsa ere tartean agertuko zela. Bilatu ere bilatu genuen. Gure asmoa zen bideoa atera, Venezuelak jaso zezala, eta gero, guk abisua pasatzea Espainiako komunikabideei. Eta horretarako troll bat ere bagenuen Twitterren, albistea Espainiako hedabideetan zabaltzeko. Azkenean ez genuen horren beharrik izan, benetako trollak agertu zirelako, Espainiako hedabide eskuindarrak, alegia. Egia da badugula bertigo pixka bat, aurrekariengatik batez ere. Badakigu zer diren eskuineko hedabideak, eta zer arrisku daukagun. Baina momentu erabakigarria dugu Nafarroan, eta dena eman behar dugu. Ahotsa.info-ren borondatea hori da, esprint komunikatibo bat egitea erregimena botatzeko. Alde horretatik, gure ekarpena egiten jarraituko dugu, mehatxu eta presioen gainetik.

Zuek egindakoa beste toki askotan agertzea lorpena izan da?

S.L.: Bai, akaso Latinoamerikan izandako oihartzuna da interesgarriena. Nahiz eta parodia bat izan, jende asko hasi da Euskal Herriaren ideia gatazkarekin eta eskubideen urraketarekin lotzen. Satira bat dago oinarrian, baina horri esker jende askok jakin du Iruñea izeneko hiri bat dagoela, Euskal Herrian dagoela eta bertan errepresioa eta eskubideen urraketa dagoela. Iruñea zezenengatik soilik ezagutzen zuenak orain badaki hemen herri bat dela, eta herri horri ez zaiola bere etorkizuna erabakitzen uzten.

UPNk eta PPk ere egin dute zuen erreportajearen aurka.

S.L.: Surrealista izan zen hori. UPN agertu zen, errealitatea eta fikzioa nahasten. Bila dezagun kontrako egoera: irudika ezina da Sortu edo Bilduko norbait agertzea 8 apellidos vascos pelikula debekatzeko eskatzen. Alderdi politiko bat satira politiko bati erantzuten hasten zaionean, galdu du partida. Suposatzen baita alderdi politikoek errealitatearen mailan jarduten dutela. Beraz, alderdi batek Majaris de la Sorna bezalako pertsonaia bati erantzuteak ongi erakusten du zein den Nafarroan dugun klase politikoa.

Beldur zara, Majaris?

M.S.: Ez. Kontrakoa, jendeak elkartasun mezuak helarazten dizkit, eta zoriontzen nau. Egia da hurbileko tokietan soilik ibiltzen naizela. Agian, larunbat batean Gazteluko plazara pote bat hartzera joaten banaiz, norbaitek zerbait esango dit.

Zer dio zure familiak?

M.S.: Beti izan naiz familiako ardi beltza; beraz, jada ez daude nirekin harrituta. Euskal Herriko egoerarekin bai, ordea. Harrigarriak zaizkie hainbat gai; besteak beste, presoena, etxe kaleratzeena, Europaren eta Afrikaren arteko mugetan gertatzen diren erasoak...

Hara zoazenean, izango duzu gauza onik kontatzeko.

M.S.: Batez ere hemengo jendearen elkartasuna nabarmenduko nuke. Latinoamerikan uste izan dugu Europan ez dagoela elkartasunik. Eta, beraz, harrigarria egin zait ikustea jendeak elkartasunez erantzuten duela arazoen aurrean, besteak beste, herri harresietan. Horretaz gain, janaria eta patxarana ere asko gustatu zait.

Azkenaldian, formatu berriak ari zarete lantzen Ahotsa.info-n.

S.L.: Gai eta pertsonengana modu garratzago batean hurbiltzen hasi gara. Euskal politikaren geldialdia gainditu nahi genuen: badirudi prentsaurrekoak baino ezin direla egin, euskal politikariak nahiz herri mugimenduetako kideak paper baten aurrean bakarrik sentitzen direla eroso. Guk kaleko kazetaritza egin nahi genuen, kalera atera.

Ez da erraza gai serioez barre egitea...

S.L.: Umorea erreminta baliotsua da jendearen arreta erakartzeko. Politikari buruzko ohiko bideo batek, agian, ez du 150 bisita baino gehiago izanen. Irudimentsua eta umoretsua den bideo batek, ordea, arreta erakar dezake. Komunikazioaren helburua, azken finean, mezu bat helaraztea da. Guk lortu dugu hori.

Noiz arte izango da Majaris gure artean?

S.L.: Berez, Euskal Herrian hiru erreportaje grabatzeko kontratua du Venezuelako telebistarekin. Negoziazioetan ari gara hori luzatzeko, baina irizpide zorrotzak ditu telebistak, eta, beraz, baliteke Majarisek alde egin behar izatea. Hala balitz, eta Iruñean pertsona maitatua dela jakinda, deialdia egingo genuke, jendea autobus geltokira joan dadin, agurtzeko.

“Anaitasuna txiki geldituko zaigu 25ean”
2015-04-102024-02-02Beste albiste batzuk, Elkarrizketa, Elkarrizketak

“Anaitasuna txiki geldituko zaigu 25ean”

Bi aste falta dira oraindik, baina Maite Inda (Iruñea, 1981) hasia da ekitaldi handien aurreko urduritasuna nabaritzen. Galtzak bete lan dabil Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko ordezkaria, azken xehetasunak prestatzen. Zer ikusiko da hilaren 25ean Anaitasunan? Euskararen aldeko ikuskizun berezia izanen da. Ezohikoa eta berritzailea. Ez da ekitaldi politiko bat izanen, ezta manifestazio bat ere. Eneko...