Sanferminetako mahaiko hainbat parte hartzailek jaietan "saltzen den" irudiari buruzko gogoeta eskatu dute. Bereziki "edozer gauza egin daitekeelako" irudia bertan behera utzi behar dela nabarmendu dute mahaiko hainbat kidek. Astelehenean bildu zen, jaien ostean lehen aldiz, sanferminetako mahaia. Bertan, Enrike Maia Iruñeko alkateak jaien balorazioa aurkeztu zuen. Azken sanferminen balorazio positiboa egin zuen, hiru salbuespenekin: txupinazoko ikurrinaren ekintza, uztailaren 7ko prozesioko Curia kaleko gertaerak eta entzierroetako gorabeherak. Era berean, parte hartzaileen iritziz datozen sanferminetan hobetu beharrezko zenbait gai proposatu zituzten. Esaterako, aparkalekuak, entzierroetako masifikazioa, kaleen garbiketa eta hiritarren parte hartzea.

Iruñeko Udaleko NaBaiko zinegotzi Itziar Gomez kezkatua dago kanpoko bisitariei eskaintzen zaien jai ereduarekin. "Munduan saltzen dugun sanferminen markaren inguruan gogoeta egin behar da, XXI. mendean edozer gauza egin daitekeelako marka baita sanferminetakoa, sexismoan oinarritutakoa". Ezkerra koalizioko zinegotzi Edurne Eginok ere jaien irudi hori salatu zuen. "Iruñeko jaiak irudi sexistekin saltzen dira; baina ez da hori bakarrik, Nabarreriako iturritik salto egitea eta halako ekintza arriskutsuak txalotzen dira, bai eta entzierroetan inolako informazio eta prestakuntzarik gabe parte hartzea ere".

Entzierroetan gertatutako masifikazioa hizpide izan zuten astelehenean egindako bileran. Entzierroetako korrikalari Javier Bellosok gai horri buruzko zenbait proposamen aurkeztu zituen. Besteak beste, entzierroen aurretik ibilbidea guztiz hustea, parte hartzaileen kopurua kontrolatzea eta parte hartzeko irizpideak berrikustea. Maiak ez zuen gai horren inguruko adierazpenik egin oraindik udalak ez duelako erabakirik hartu. Urriaren 1ean entzierroaren mahaia bilduko dela adierazi du alkateak. Bilera horretan, proposamen horiek eta beste batzuk aztertuko dituzte.

Euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatuko dute bihar, Iruñeko Alde Zaharrean Euskararen Gizarte Kontseiluak antolatuta, bigarren urtez egingo den herri lasterketan. Gorka Iriarte EHE Euskal Herrian Euskarazeko kidea da 16 urte zituenetik (Iruñea, 1981). Iruñerriko euskalgintzako beste hainbat eragiletako kideekin batera, lasterketa antolatzen dabil buru-belarri. Euskararen aldeko hautua egin dutenei lasterketan parte hartzeko deia egin die Iriartek.

'Euskaraz bizi nahi dut' ekinaldiaren barnean herri lasterketa antolatu duzue biharko.

Bigarren aldia da Iruñean halako herri lasterketa antolatzen duguna. Iaz, Euskal Herriko hiri eta herrietan Euskaraz bizi nahi dut ekinaldiaren baitan lasterketak egin ziren. Iruñeko kasuan arrakastatsua izan zen, gure iritziz. Euskaraz bizitzeko hautua indartu nahi dutenen lasterketa izango da. Hala ere, nahiko topikoa dirudien arren, euskaraz bizitzeko erabakiaren lasterketa urte osokoa izatea nahi dugu.

Nafarroako Gobernuak euskararen inguruan duen politikak normalizazio prozesuan oztopo direla salatu izan duzue euskalgintzako kideek.

Hala da. Euskararen normalizazio prozesua ahalik eta hobekien gauzatzeko hamaika arazo pairatzen ditugu. Euskal Herrian eta kasu honetan Nafarroan, euskaraz bizitzeko eta aldaketa horiek guztiak egiteko eraldaketa politikoa, juridikoa eta soziala ezinbestekoak dira. Euskaldunok aktibatu egin behar dugu, euskaraz bizitzeko hautua harrotasunez egin dezagun. .

Azken astean euskararen aurkako iritzi artikulu bat publikatu da egunkari batean. Zer iritzi duzu halako adierazpenen inguruan?

Halako adierazpenak ezjakintasunak eta ezagutza faltak eragiten dituzte. Euskararen normalizazioaren eremuan egiten ditugun urratsak egin behar diren tokian egin behar ditugula esango nuke. Zenbait jendek horren aurka jardun nahi du, eta tresna asko dituzte horretarako; tartean, hizkuntza politika. Guk gureari eutsi behar diogu, euskaraz bizitzeko hautua indartuz, euskara erakargarri eginez eta garena kalean erautsiz. Horrela euskaraz bizitzeko eta euskaldun izateko bidea urratuko dugu. Hain justu, horretara heltzeko helburua erdiesteko pauso gisa ulertzen dugu biharko lasterketa.

Lasterketan parte hartu nahi dutenek zer egin behar dute?

Denera, bi lasterketa izango dira, bat helduentzat eta bestea haurrentzat. Izena emateko bi aukera daude: Internetez www.euskarazbizinahidut.org webgunean edo San Frantzisko plazan larunbatean bertan. Helduen lasterketa 11:30ean hasiko da. San Frantzisko plazatik abiatuko dira Baratxurien plazara Arrotxapera jaisteko. Ondoren, Argaren bidetik Zumalakarregi etorbidera joan eta Nabarreria plazatik San Frantzisko plazara itzuliko dira berriz korrikalariak. Orotara, ibilbideak bost kilometro inguru izango ditu. Haurren kasuan, aurten oraindik ez dakigu non egingo duten lasterketa. Iaz, esaterako, Jarauta kalean bueltatxo bat egin zuten korrika, aurten ere ibilbidea oso antzekoa izango dela uste dut.

Iruñeko Udalak zer-nolako jarrera hartu du lasterketaren harira?

Iragan urtean bezala, aurten ere baimenak eman dizkigute, baina logistika aldetik ez dugu laguntza handirik jaso. Horregatik, iazko eskema hartuko dugu kontuan. Iruñean biltzen garen Euskalgintzako Bilgunea deitu genuen. Sei erakundek osatzen dugu, AEK-k, IKAk, Sortzen-Ikasbatuaz-ek, Nafarroako Ikastolen Elkarteak, EHEk eta Karrikirik. Denera, 50-60 lagun inguru ariko gara lanean. Batzuk kamisetak saltzen, beste batzuk ibilbidea nondik den markatzen ibiliko gara... Gainera, San Fermin Txiki denez asteburu honetan, jaia ahalik eta gutxien oztopatzen saiatuko gara.

Deikaztelutik Ezkio-Itsasora (Gipuzkoa) egin nahi duten goi tentsioko linearen aurka, ibilaldia egin zuten Villatuerta eta Oteiza artean ehun lagun inguruk joan den larunbatean. 10:00etan irten ziren, batzuk Villatuertatik eta beste batzuk Oteizatik. ...

"Nafarroan babes ofizialeko ia mila etxe saldu gabe daude", adierazi du Luis Zarraluki Sustapen kontseilariak. Alokairuaren aukerak gora egin du azken urteetan. Horren ondorioz, etxebizitza librearen prezioak jaitsi egin dira, eta babes ofizialeko etx...

Iruñeko Udalak Donapeako institutuko orubearen jabetzari uko egin dio Nafarroako Gobernuarekin sinatu duen hitzarmenean. Ondorioz, Nafarroako Gobernua da orubearen jabea, eta Ikerkuntza Mediko Aplikaturako Fundazioari saltzeko asmoa du. Fundazioa Nafarroako Unibertsitateak sortua da, eta Nafarroako campusean hiru ikerketa zentro eraikiko dituzte. Horrela adostu baitzuten gobernuak, unibertsitateak eta fundazioak 2011n sinatutako protokolo batean.

Asteartean adostutako hitzarmenaren arabera, gobernuak udalari Etxabakoitzen duen orube bat emango dio, Donapeako lurren ordainetan. Eta udalak Lanbide Heziketako campus bat eraikiko du. Hitzarmena oposizioko talde gehienek kritikatu dute. Euren ustez, baliabide publikoak erabiltzen ari dira erakunde pribatu baten alde egiteko, kasu honetan Nafarroako Unibertsitatearen alde.

Oposizioaren kritikak

Donapeako proiektua aspalditik dago Nafarroako politikarien agendan. Udaleko zein parlamentuko oposizioko talderik gehienak operazioaren aurka agertu dira hasieratik. PSNk, ordea, jarrera aldakorra izan du azken hilabeteetan.

Iruñeko Udaleko Nafarroa Baik salatu du Donapeako hitzarmenarekin Iruñea ondarea galtzen ari dela. Gogoratu dute hitzarmena udalbatzak baztertutako hirigintza planaren aldaketa batean oinarrituta dagoela.Gainera, NaBairen iritziz, hitzarmena ez da ona Iruñearentzat, ezta Nafarroarentzat ere. PSNk izan duen jarreraren harira, Uxue Barkosen alderdiak uste du PSNren ahuldadea agerian gelditu dela Donapeako eta bestelako proiektuetan izan duen jarrera aldakorra dela eta.

Bilduk ere hitzarmena kritikatu du. Euren ustez, gobernuak alor publikoan murrizketak egiten dituen bitartean, entitate pribatu bati lurrak eta eraikinak "oparitzen" ari da. Horri aurre egiteko, lanean jarraituko duela esan du Bilduk, "UPNren kudeaketa ereduaren ondorio negargarriak amaitzeko eta alternatiban oinarritutako aldaketa lortzeko".

Aralarrek, berriz, esan du Donapeako proiektua "trikimailu juridiko" bat baino ez dela izan. UPNren politika ondasun publikoaren eta lanbide hezkuntza publikoaren kontra doala uste du.

LAB sindikatuaren aburuz, "hitzarmenak UPNren hezkuntza politika agerian uzten du". Sindikatuaren ustez, hezkuntza sistema publikoa deuseztatu, hezkuntza katolikoa ezarri eta hezkuntza sistema bereizia bultzatu nahi du UPNk.

2012ko otsailean onartutako Gizarteratzeko Errentaren Legeak ez diela egungo gizartearen beharrei erantzuten salatu du Beatriz Villahizanek, Oinarrizko Errenta Jasotzeko Eskubidearen Aldeko Plataformako kideak (Burgos, Espainia, 1982). Gainera, oharta...

Urrian hasi eta maiatzera arte izango da Musiketan musika jaialdia. Iruñeko Baluarteko Ganbera aretoan emango dituzte kontzertu guztiak. Nazioarteko zortzi talde eta bakarlarik parte hartuko dute aurtengo jaialdian. Musiketan Bilbon jaio zen, 1994an eta, iaz, Iruñean ere hainbat saio egitea pentsatu zuten antolatzaileek. Javier Lakunza Baluarteko zuzendariak dioenez, Musiketan formatu txikiko kontzertuen jaialdia da, eta Baluarten ez dituzte horrelako ikuskizun asko eman.

Jose Angel Serrano Musiketan jaialdiko sustatzaileak, berriz, azaldu du Musiketan jaialdiaren bitartez Nafarroan horren ezagunak ez diren, baina kalitate handikoak diren nazioarteko musikariak ekartzen saiatzen direla.

Musikari eta estilo ugari

Nazioarteko zortzi talde arituko dira Baluarteko Ganbera aretoko agertokian. Lehena Alice Francis abeslari errumaniarra izango da, urriaren 19an. "Francis neo-swing, charlestone eta jazz estiloak nahasten dituen artista ezohikoa da", azaldu du Serranok.

Dena Derosek, bestalde, azaroaren 29an joko du. 2003. urtean www.allaboutjazz.com webgunean urteko jazz artistarik onena izendatu zuten piano jotzaile eta abeslari estatubatuarra.

Baina artista nagusia Elliot Murphy izango da beste urte batez, iaz Baluarteko Ganbera aretoa bete ostean. Oraingoan, urtarrilaren 17an joko du. New Yorkeko artista beteranoa, mundu osoko rock musikagilerik errespetatuenetarikoa da.

Bi hilabete eskas igaro dira ofizialki Burlatako Gaztelekua abian jarri zutenetik. Herrian halako azpiegitura baten beharra zegoela jakinarazi du Maria Diaz de Radak, Burlatako Udaleko Gazteria saileko teknikariak (Iruñea, 1985). Oraindik martxa hartzen ari diren arren, pozik agertu da Diaz de Rada zerbitzuak izan duen harrerarekin. Oraingoz, arratsaldez soilik dago irekita, nahiz eta aztertzen ari diren ordutegi berriak dituzten baliabideekin posible diren.

Ia bi hilabete dira Burlatako Gaztelekua abian jarri zenutenetik. Zer balorazio egiten duzue?

Gaztelekua udan jarri dugunez, martxa balorazio bikoitza egin daiteke. Izan ere, lanean udan hasi garenez, erritmo lasaiagoz hartu ahal izan diogu neurria zereginari. Bestalde, uda amaitzear dela, ohartu gara zerbitzua erabiltzen duten erabiltzaile kopurua handitu egin dela. Gaztelekua martxan zela jakinarazteko kanpaina bat jarri genuen abian, eta, horrez gain, aurkezpen bat ere egin genuen. Balorazioa, lehen esan bezala, oso positiboa da. Hastea beti izaten da zaila, baina forma hartzen ari dela esan daiteke. Izan ere, gero eta gazte gehiago ari da etortzen informazio eskatzeko eta ekintzak proposatzeko.

Azkenaldian gazteak deabrutzeko joera izan da. Horren eraginik atzeman duzue?

Inolako zalantzarik gabe, joera horren eraginak atzematen dira gazteengan, eta sarritan iduri du apokalipsiaren edo munduaren akaberaren atarian gaudela. Hala ere, mezu horiek alde batera utzita, argi utzi behar da norberak jakin behar duela zein gaitasun dituen eta zer erdietsi dezakeen. Nork bere burua ezagutu behar du zer egiteko gai den jakiteko. Sarritan, geure burua ez dugu ezagutzen, eta horrek etsipena eta gogo falta sortzen ditu. Gure xedea gazteak aktibatzea da, hori gertatu dadin babesa ematen diegu. Horregatik, Burlatako gazteen lokaletan izan gara gure proiektuaren berri emateko.

Nolako harrera izan zenuten?

Egia esan, oso ona. Burlatako gazteen lokaletan bisitak egin ditugu, eta ohartu gara lokaletako kideak euren artean harreman handia dutela. Ikusten da badela jendea gogo asko duena gauzak egiteko baina gogo hori nola bideratu ez dakiena. Horregatik, gu adi egoten saiatzen gara zerbait egin nahi duten gazteei laguntzeko. Lehenengo hartu-eman hori mantentzea gustatuko litzaiguke, baina zaila izango dela iruditzen zait. Batez ere, ditugun baliabideak mugatuak direlako, baina asmoa hor dago, eta ez dugu baztertuta utziko.

Esan liteke gaztelekua gazteen jakin-nahia sustatzeko tokia dela?

Nik uste hori dela gure helburu nagusia eta beharrezkoa. Bada adin bat gauzak probatu eta esperimentatzeko irrika izaten dena. Guk irrika horrekin bat egin nahi dugu eskura ditugun azpiegituren bidez. Izan ere, gaztelekuak aukera asko eskaintzen ditu, musika taldeentzako probasaio gelak, sukaldea, argazkiak errebelatzeko aretoa...

Gaztelekuko arauak horren zehaztuta egoteak gazteak erakartzeko oztopoa izan daitekeela uste duzu?

Zenbait adinetan mugak jartzea ezinbestekoa da. Baina nori ez zaio gustatzen norberak beste hogei lagunekin batera erabakitako arauak dituen espazio bat izatea? Nire ustez, denbora librea kudeatzeko modu ezberdinak daude, eta moduak ez dira kontrajarriak. Askoz zailagoa da udal zerbitzu batean egotea bestelako gune batzuetan ez dauden mugak dituelako. Nik uste, sarritan, adingabeek batez ere, intimitatea da nahi dutena. Izan ere, askotan gazteei iruditzen zaie helduek debekatu eta zapaldu soilik egiten dutela. Guk gazteak gaztelekuan eroso eta aske sentitzea nahi dugu. Gainera, garrantzia handia ematen diogu konfiantzazko harremanak eratzeari. Gune aproposa izan daiteke gazte batek une batean dituen arazoak atzeman eta horiei aurre egiten laguntzeko.

SOS Ribera Canina taldeak Lodosan duen txakurrentzako aterpea itxiko du hurrengo asteetan. Proiektua bertan behera geldituko da aurrekontu eta boluntario faltagatik. Aterpea Lodosako hiltegi zaharrean dago kokatua. Itxi baino lehen, oraindik bertan d...

Helio Robleda, Kontuen Ganberako presidenteak, asteartean jakinarazi zuen AP-15 autopistaren erabilera nabarmen gutxitu dela azken urteotan. Izan ere, aurten 2003ko erabiltzaile kopurura iritsi da. Trafikoaren jaitsiera 2008tik aurrera eman da berezik...