Iruñeko bihotzean dago Gazteluko plaza. Lehen zuhaitzez josita zegoen eremuan ostatuen terrazak eta hotel baten sarrera daude orain, gaztelaniaz idatzitako menuekin eta kartelekin. Hala ere, hiriko barrunbean zegoen euskal sumendiak eztanda egin zuen 2022an, Laba elkartea ireki zutenean. Duela gutxira arte arkupean zegoen elkartea, ia ezkutuan, ikusezin; baina terraza eskuratu zuenetik, hirian bere tokia indartzea lortu du. Harrezkeroztik, Laba poliki-poliki...
Gure Aspasia Miletokoak
Aurreko asteko astelehen edo asteartean, afalostean, burua arintzeko sakelakoan hala moduzko bideoak ikusten ari nintzela, antzinako mitologia grekoari eta kultur grekoari buruzko azalpen bideoak egiten dituen historialari baten bideoa ikusi nuen. Bideo hartan, Sokrates hizpide harturik, Aspasia Miletokoari buruz hitz egin zuen, eta azalpenean Aspasia Miletokoak bai Sokratesentzat, bai Altzibiadesentzat, baita Fidiasentzat ere izan zuen garrantzia aipatu zuen. Sekula entzun...
«Helburua da dokumentazioa eskuragarri jartzea gizarte osoarentzat»
Mila urteko historia dago gordeta Nafarroako Artxibo Nagusiko pareten artean. Felix Segura da bertako zuzendaria (Iruñea, 1974), eta, adierazi duenez, artxiboaren xede nagusia herritarrentzat eskuragarri egotea da, idatzizko memoria kontserbatzeaz gain. Iruñean du egoitza, eta jarduera eta erakusketa asko antolatzen dituzte helburu hori lortzeko. Iaz errekor guztiak hautsi zituzten: inoizko bisitari kopuru handiena jaso zuten, ia 39.000 lagun —38.821, zehazki—....
Komunitatea hauspotzeko jantokia
Iruñeko Redin kalea bare da eguerdi aldera. Jende gutxi pasatzen da orduan, eta kalean diren apurrak Arrano elkartera sartzen dira. Kanpoan zarata gutxi entzuten da, eta barrenean, berriz, auzoko bizilagunen bizipozaren soinua. Asteartero, 14:00etatik 16:00etara, bazkaltzeko elkartzen dira auzokideak. AZ sare komunitarioak bultzatuta, Alde Zaharreko jantoki herrikoia antolatuko dute ekainera arte. Asmoa da espazio bat izatea komunitatea indartzeko eta saretzeko. Iaz hasi...
«Ordua da maskulinitate hegemonikoa erdigunean eta zalantzan jartzeko»
Ez dira ezezagunak; ez dira kasu bakanak; ez dira munstroak. Nabi Nafarroako Berdintasun Institutuak sustatutako lan batean emakume gazteen aurkako sexu indarkeria aztertu dute, lehen aldiz, eta agerian utzi dute erasotzaile gehienak emakumeen hurbileko gizonak direla. NUPeko irakasle eta ikertzaile Rut Iturbidek koordinatu du azterlana, eta Leonor Canals, Nayaded Labbe eta Leire Martinez ikerlariek parte hartu dute. Iturbidek nabarmendu du...
Gure izenean ez
«Europa jada ez da zuria», esan zuen Angela Davisek, 2017ko urrian, Bartzelonako CCCBn emandako Revolution Today hitzaldian. Horren harira, nik esaten dut Euskal Herria ez dela jada zuria, edo hobeki planteatuta, noizbait izan al da zuria? Europako arazorik handiena gara gu, Europaren buruko min bihurtu gara. Gu gara kontinente honetan gertatzen diren gauza txarren errudunak. Gutaz hitz egiten da, erakutsi egiten gaituzte...
Sakon errotzeko balio duten lan egiteko moduak
Garbiketa enpresak, eraikuntzaren arlokoak, kanpinak, txakurrak artatzeko zerbitzuak, arropa dendak, kirola egiteko egoitzak, ondare kulturala kudeatzeko proiektuak, energia berriztagarriak garatzeko egitasmoak… Askotarikoak dira 2024. urtean Nafarroan sortutako kooperatibak. Denek jaso dituzte Anel Nafarroako Ekonomia Sozialeko Enpresen Elkartearen babesa eta aholkua, eta, martxan direla ospatzeko, Iruñean elkartu dira, otsailaren 6an, Anelek sustatutako jardunaldi batean. Nork bere proiektua aurkeztu du, bertze ekintzaileen...
«Auzoa sendotzeko toki bat nahi genuen, irekia, eta lortu dugu»
Ana eta Maria Irisarri ahizpek (Iruñea, 1982 eta 1989) Goxo Latte beren kafetegiaren lehen urteurrena ospatu zuten urtarrilaren 27an. Goxo Latte Iruñeko Donibane auzoko Martin Azpilkueta karrikaren 17.ean dago, eta, ireki zutenetik, topagune eta erreferente bilakatu da auzokideentzat. Ez da taberna edo kafetegi huts bat, garagardo bat, pintxo bat edo kafe bat hartzeko: Irisarri ahizpek liburu aurkezpenak, hitzaldiak, erakusketak eta...
Ultzamako Parke Mikologikoak kanpaina bat abiatu du onddoak urte osoan biltzeko
Onddo eta ziza gehienak biltzeko garaia udazkena bada ere, urte osoan egin daitezke mikologiari lotutako jarduerak. Gainera, ziza batzuk neguan zein udaberrian aurkitu daitezke. Horixe nabarmendu dute Ultzamako Parke Mikologikoko arduradunek, mikologiarako zaletasuna urte osora zabaltzeko asmoa baitute. Uxama kooperatiba arduratzen da parkea kudeatzeaz. Javier Gomez Urrutia biologoa, mikologoa eta landazaina da kooperatibako mikologiako arduraduna, eta azpimarratu du «geroz eta...
Artifiziorik gabeko doinuak
Zapatilleran egin du hitzordua Madame Birrots taldeak. Elbeten dago lokala, eta bertan entseatzen dute, Baztango beste talde batzuekin batera. 2021. urtean, Zapatillera fabrika zaharrean obra txiki bat egin zuten bailarako hainbat musikarik, eta entsegu lokal bihurtu. Bi astean behin elkartzen da han Madame Birrots taldea, eta, nahiz eta bertako kideek aitortu duten logistika zaila egiten zaiela batzuetan, beti topatzen dute...