Tania Arriaga Azkarate

Irribarretsu eta, ingelesez esaten duten moduan, txiruliruak tripan ditudala Txantrean lo egin ondoren, oso goiz esnatu naiz. Txupinazoaren egunean ateratzen ez naizenez, gisa horretako ekintza heroikoak erraz egin ditzaket. 7a nire egun handia da. Oraindik ohartu ez denari, Bakozaleen zeruan dagoelako edo, gaur San Ferminen eguna dela esan beharko zaio.

Alai, zuriz jantzi naiz, eta gerriko, zapi eta muleta gorriak hartu ditut. Kafetxo azkarra edan ondoren, Frodo gure txakur pinttoari paseoa eman diogu. Ondoren, patioan behar den moduan utzi eta Alde Zaharrera oinez igo nahi dugun arren, pentsatu dugu billabesa hartzea dela egokiena. Nabilenez gero herrenka, hasperenka, eseri beharko dut noizbehinka, ezta? Bosgarren autobus-linea hartu, eta Iruñe zahar ederrean gaude Maite eta biok.

Pozik baina poliki, muletek erritmoa markatzen baitute, San Lorentzo karrikako betiko jatetxerako bidea hartu dugu. Han, urteko hamarretako berezi eta hunkigarrienean itxoiten digute. Udaletxeko langileek presaka garbitu dituzte gaueko bakanaleko aztarnak. Hala ere, autobusetik atera bezain laster, atzo goizean parranda hasi zuten txorigaldu kantariak hurbildu zaizkigu muleta mikrofono gisa erabili nahian. Kentzen badidate eroriko naizela esan diet, eta erreberentzia batekin aurrera segitzen utzi gaituzte. Gaztelu plaza betea dago: atzoko parranderoak, gaurko kiliki-zaleak, biharko gautxoriak, kuxkuxeroak...

Kontentu Sarasate pasealekura abiatzerakoan amatxi-aitatxi kuadrilla eta haien iloba orraztu eta lisatu andana ikusi dugu. Ondoren, horren ongi orraztua ez dagoen neska talde batekin barrez lehertzear egon gara, Baleztenarren etxearen azpian jota bati erraiak urratzen ari zaizkiolako. Raimundo Lanasek burua altxatuko balu... haiekin batuko litzatekeela eginen nuke! Kantatzeko gogoa sentitu dut nik ere, eta "Cuando yo me muera, tengo ya dispuesto, y en el testamento quemandenterrar, quemandenterrar" melodia itsaskorra txistu egiteari ekin diot; San Nikolasen, izeba Montse, nire moduan maingu, eta osaba To-ñorekin topo egin arte. Manga del Mar Menorrera joateko dena prest duten arren, azken bueltatxoa eman nahi dutela aitortu digute, kilo erdiko lau txurro jateko agindu eta gero. Zuzkidura energetikoa odolean, San Lorentzo arte gelditzen zaizkigun 50 metroak ziztu bizian eginen ditugu: San Miguel karrikatik San Frantzisko plazara, eta Alimentación Mendigorria dendan, BERRIA egunkaria eta, harekin, Nafarroako Hitza erosi dugu.

Orain idazten ari naizen kontakizun hau irakurtzen hasi naiz. Esan dizuedanaren ehuneko ehuna bete da. Hau da hau gaitasun totala! Momentua profitatuko dut, eta Paris 365 jatetxean nor topatu nahi dudan idatzi: Nafarroako Hitza eskuan dutela, Ama, aita, Koldo-Luis, Ana G-F, Isabelita, Biki, Aitziber, Maika, Kristina, Ken, Kris, Anjel, Lur, Karlos B, Stefan Zweig, Arrate, Virginia Woof, Miren, KD Lang, Arantxa, Witney Huston, Celine Dion eta Salamankako kartzelatik ihes egin duelako gure izeba Josune ikusi nahi ditut. Pd. Sarri, Sarri, Sarri, Sarri, Sarri, Sarriiiiii!

Jon Barberena
Bizitzak heriotzari zor dio duen balioa. Hauskorra eta galkorra izateak ematen dio balio hori. Bizitza bizitzea dugu bizibide, beharra eta nahia. Bizi beharra dago herioak eskaintzen digun denbora tartea, eta, badaezpada, urruntasunetik b...

Lohizune Amatria
Diotenez, iritsi da uda. Asteazkenekoa izan omen zen urteko egunik luzeena, baita gaurik motzena ere, beraz. Askorentzat, dena den, gaurkoa izango da urtaro aldaketaren eguna. Sanjoan bezpera izango duzue askok buruan, gaurik motzenean...

Saioa Alkaiza

Facebook kendu berri du oso gertuko dudan lagun batek: "Zoriontasunak nazkatu egiten nau", esan zidan, erabakia azaltzerakoan, eta ohiko kasketa ozpina zela pentsatu nuen hasieran. Kontatu zidan sare sozialeko bere murrua, lehen orria, "Bizitza bat eta bakarra da, goza ezazu!"; "Munduak negar eginarazten badizu, egizu barre"; "Zoriontasuna ez da norberak gustuko duena egitea, egiten duzuna egitea gustuko izatea baizik" eta enparauez beteta zegoela, zoriontasunaren tiraniaren betekada zeukala, aski zela Iphonearekin editatutako ilunabar ezin perfektuagoak ikusteaz, ortzadarrez eta itsasoaren irudiez. Gogaituta zegoela.

Kontua puzten ari zela pentsatu nuen hasieran, etxera igo nintzenera arte. Gure etxeko igogailuaren konponketa zerbitzuak honako pegatina hau dauka jarrita, igogailu barruan, justu botoiak sakatzeko plakaren gainean: "Ez zaitez arduratu konponketaz, hori gure kontu; zoriontsu izatea izan dadila zure zeregin bakarra". Etxeko igogailuko konponketa pegatinak esaten dit egunero zoriontsu izateko.

Telebistan, "animoa igotzeko pilulak"; bitaminak, "egunerokotasunari tamaina hartzeko"; eta aurrezkirako kontu korrontea, norberak lasaitua har dezan, "bizitzaren gauza garrantzitsuez" baino ez kezkatzeko. Eta pentsatu nuen agian lagunak arrazoia daukala, agian errazagoa litzatekeela gaizki egotea, triste, baxu, pentsakor, gatzgabe, motel, besterik gabe, etengabe munduan egoteko era perfektu baten bila ariko ez bagina. Beti nola egon aginduko ez baligute.

Pentsatu nuen "Nahi baduzu, ahal duzu" eta esaldi sasi ahalduntzaileek ahultzeaz gaindi deus gutxi egiten dutela. Batez ere, ez direlako egia: batzuetan, nahi izanen duzulako, esaterako, langabezia egoera aldatu, baina ezin izanen duzu lanik aurkitu; eta soldata berdintasuna nahi, nahi izanen duzu, baina desioekin ez da egiturazko sistema heteropatriarkala eraitsiko; seguru lesbofobiarik ez duzula nahi bizitzan, baina tokatuko zaizu. Zapalkuntzak ez dira desira kontua.

"Performace konstante bat baino ez da etengabeko zoriontasuna", esan zidan Facebooketik borratu berri den lagunak, eta BERRIA egunkarian Lucia Egaña postporno egileak egindako hausnarketa etorri zitzaidan akordura: "Performatibitatea da egunez egun era berean egitea zerbait, eta hala norma eraikitzea. Egunero performatzen dugu zer den langile ona, etxekoandre ona izatea... Baina, berez, langile onak edo etxekoandre onak ez dira existitzen bere horretan; iruditeria sozialaren bidez sortu ditugu". Jende zoriontsua, bere horretan, ez da existitzen.

Facebooken kontrako elkarrizketa erdian, kanta bat jarri zuten tabernan, izurra izurtzeko. Jende zoriontsua, herri libre batean... Ia kafea mindu zitzaigun. Nik ez dut zoriontsu izan nahi etengabe, baldintzarik gabe, buklean, poztasunaren sorgin gurpil gera ezin batean. Batzuetan, ahula izan nahi dut, zaurgarria, aspergarria, desatsegina, ahozikina, absurdoa, monotonoa, eta ez horregatik gaizki sentitu. Ez dut jende zoriontsuz beteriko herri libre bat nahi; izan ere, aske izateko nahi dut herri libre bat.

Lur Albizu Etxetxipia
Atzera begiratu eta bi urte hauetan gertatu denari erreparatzea ez da lan samurra. Gauza asko (gehiegi) ahaztu egiten zaizkigu. 2015. urteko maiatzetik honakoak nola laburtu hitz gutxitan? Hitz bat aukeratu beharko bagenu, zein iz...

Tania Arriaga Azkarate
Gizakion artean espezie arraro asko dago, horietako bat frontalierrak gara, mugakoak, fronterizoak; auskalo zein estatutan lan egin eta beste batean bizi garenok, alegia. Hamaika egoerak eraman gaitzake mugan bizitzera. Baina zer...

Jon Barberena
Denborak ez du denborarik galtzen, baina galbidera garamatza. Denborarekin amaren bularra edo esnezko hortzak galdu genituen, eta beldur naiz eskualdeko esnea eta esnezko behiak ere ez ote ditugun galduko. Danonek ez die Nafarroako mendia...

Lohizune Amatria
Inoiz zalantzan jarri ez dudan erabaki bati buruz galdetu zidaten aurrekoan. Euskaraz egin ditut ikasketak, horrek nire formakuntza prozesuan edota ezagutza mailan gabeziarik eragingo ote zuen ezbaian jarri gabe. Guraso batek bota zida...

Saioa Alkaiza

Akorduan du Anek lehenengo batzar hori, bilerara sartu eta eztulka hasi zenekoa, eta geratu ezinik egon zena, ia itolarriz eta lotsaz gorritu arte; baina, batez ere, gogoan du lehen aldi hori, borobilean eseri eta ezinegon guztiak gaindituta, bertaratu zelako. Grabatuta dauka hitza hartu zuen lehendabiziko batzarra, lau hilabete eta erdi pasa zirela, eta inauterietako festetarako dekorazio ardura bere gain hartu zuela. Dar-dar egin zioten belaunburuek, gainontzekoek haren hitzak goxo jaso zituzten arte.

Xabatek gogoan du bera sartu zenerako jada husteko arriskuan zegoela gaztetxea, zaharrenak aztoratuta zeudela, "ez dira pasatuko" esaten zutela ordu erdiro, eta hark ez zekiela oso ongi neurria nola hartu, ezta zein doinutan hitz egin ere bera hor zegoela ohar zitezen. "Ez dira pasatuko" horiek, ordea, lehenengo aldiz, egiatan gauzak aldatzeko gaitasuna eta ahalmena zeukala sinetsarazi zioten.

Eneritzek bizikletak konpontzen ikasi zuen gaztetxean; Jokinek kapitalismoa suntsi daitekeela, eraitsi; elkar laguntza sareak existitzen direla, Amaiak; baratze bat asfalto artean haz daitekeela Mirenek; ekonomia buruz behera jar daitekeela, Ametsek; zineforumek alegiazko mundu bat marraz dezaketela, Alexek; Nahiak, serigrafia batek edozein publizitate hesik baino mezu indartsuagoa zabal lezakeela; elkartasuna begirada huts batez eraikitzen dela, Arnaitzek; Julenek, errealitatea egunero egiten dugun hori dela.

Beñatek lehendabiziko aldiz eman zuen muxu, punk kontzertu zaratatsuegi batek soinu banda jartzen zion bitartean; barrenak zintzurrean sentitu zituen Junek, sirena hotsak entzun zituenean, hutsaraztearen bezperan, eta sekula ez bezala tinkatu zituen gorputzeko muskulu guztiak, horrenbeste, ezen, une batez, sinetsi egin baitzuen gera zitzakeela ere; ilusioa zer den dastatu zuen Urek diskoan baino ezagutzen ez zuen talde hori oholtzara igo zenean; eta Maiderrek bere burua deskubritu zuen, ordura arte logika izendatu zuen hori otzan eta lasai mantentzeko tresna bat baino ez dela ikusterakoan.

Gizon bat azaldu zen behin: orubearen jabea omen. Begirada trajea bezain grisa zuen. Eta asmoa, bihotza bezain beltza. Eta mintzatu zen jabetzaz eta eskubideez, eta gaztetxeko kideek ikusten zuten espekulazioaz eta aberastasunaz ari zela, baina beste hitz batzuekin. Aipatzen zituen lokala eta okupak, berez aitatu nahi zituen arren pribatutasuna eta zibismoa. Nagusia zein zen galdetu zuenean, berriz, han jaberik ez zela esan zioten gaztetxeko kideek, nahiz eta trajedunaren buru karratuan basamortuan hazitako balea baten gisakoa zen hori.

Behin, gaztetxeko kideak bota zituzten denentzako eraikitako lokaletik: mundu bat izan zen hustu zutena; mundua aldatzeko barne unibertso asko hustu zituzten. Nolanahi ere, sekula berdina izanen ez zen zerbait aldatua zegoen jada bertatik pasatu ziren guztien barrenetan, atzera-bueltarik ez zuen zerbait, hain justu. Eta inork hustu ezinen zuena.

Lur Albizu Etxetxipia
Ez dakit zehazki noiz hasi zen dena. Gogoan dut feminista izatea ez nuela zalantzan jartzen, baina aparteko garrantzirik ere ez niola ematen. Hala zen (nintzen?), eta kito. Baina uste dut Gasteizko ostegun batean hasi zela dena. O...