Mar 13, 20152015-03-13Nafarroa0

“Etxetik bota nahi gaituzte”

Infernua belauneko gaitz batekin hasi zen. "Alde Zaharreko etxebizitza zahar batean bizi ginen. Laugarren solairuan, igogailurik gabe. Eta traumatologoak esan zidan, igogailua jartzeko proiekturik ezean, beste norabait mugitu beharko nuela, hanka oso egoera txarrean nuelako". Medikuak esandakoari kasu egitea erabaki zuen Patxi Perezek, eta, haren emazte Idoia Bikuñak zalantzak zituen arren, etxez aldatu zen bikotea. Finean, 2007. urtea zen, eta adreiluaren sektorea gorenean zegoen oraindik: bankuek erraz-erraz ematen zituzten kredituak, eta etxe bat erostea inbertsio bat zen garai hartan.

Perezek eta Bikuñak Txantrea auzoko Arguedas kalean topatu zuten bizileku egokia: lehen solairuan kokatua, mugikortasun arazoak dituztenentzako egokitua eta ez oso garestia. BBVA bankuan hipoteka mailegua negoziatzera sartu ziren unean, ordea, ametsa amesgaizto bihurtu zen. Gaur egun, kalean gelditzeko arriskuan dira, etxea enkantean ateratzeko prozesua abiatu baitu bankuak.

Garai hartan, bikotearen hileroko diru sarrerak ez ziren 1.300 eurora ailegatzen, baina hori ez zen oztopoa izan BBVAren arduradunentzat, 1.400 euroko kuota ezarri baitzieten. Operazioan Alde Zaharreko etxebizitza ere sartu zen, berme gisa. Perezek eta Bikuñak ez zekiten zer ari ziren sinatzen ere.

"Ni oso urduri nengoen, baina lasai egoteko esan zidan sukurtsaleko zuzendariak. Hipoteka gure irabazien neurrira egina zegoela", gogoratu du andreak. Kredituaren ordainagiriak iristen hasi ziren arte ez ziren iruzurraz jabetu: "Ordurako beranduegi zen. Banketxera itzuli ginen, eta esan genien ezin geniela gastuei aurre egin. Ez zela hori hitzartutakoa". BBVAko arduradunek, ordea, ez zuten erantzukizunik onartu nahi izan. "Alde Zaharreko etxea saldu gabe genuela, eta erantzun ziguten hori gertatzen ez zen bitartean kuotak altuak izanen zirela. Gainera, ezin genion kredituari uko egin, isun batekin mehatxatu gintuztelako". Hala ere, egoera eutsiezina izanen zela ikusita, baldintzak leuntzea erabaki zuen BBVAk: 500 eurora beheratu zizkieten kuotak, baina ezusteak ez ziren une horretan amaitu.

2012ko udazkenean, bankuaren zigilua zeraman gutuna jaso zuten Perezek eta Bikuñak: milaka euroren zorra zutela adierazzi zien BBVAren sukurtsaleko zuzendariak. "Guk paper bakar bat ere sinatu gabe, 3.000 euroko mikro-kreditu pertsonal bat eman ziguten, hipotekaren kuoten bidez ordaintzen ez genuena konpentsatzeko", azaldu du Perezek. Hortaz, haiek jakin gabe, beste zor bat pilatzen joan ziren bankuarekin, hipoteka maileguaz gainera. Guztira, 300.000 eurotik gora. Ordainketen erritmoari eusten saiatu ziren, baina, ordurako, lanik gabe zeuden biak. Laguntzarik gabe, egoerari buelta ematea ezinezkoa izanen zela ikusi zuten.

Txantrea Etxe Kaleratzerik Gabe mugimenduarekin kontaktuan jartzea erabaki zuten. Plataforma horren aholkuei men eginez, kuotak pagatzeari utzi zioten, eta Angel Luis Fortun abokatuaren laguntza jaso zuten. "Patxi eta Idoiarena da aspaldian ikusi dudan iruzur hipotekariorik larriena", laburbildu du Fortunek. "Lehenik eta behin, beren diru sarreren gainetik zegoen hipoteka mailegua eman zieten, eta hori legez kontrakoa da berez. Baina, horrez gainera, beste mailegu pertsonal bat ezarri die bankuak, haiei jakinarazi gabe".

Horregatik guztiarengatik, kredituaren txostena eskatu die abokatuak BBVAren arduradunei: "Edozein operazio onartzen denean, bideragarritasunari eta arriskuei buruzko txosten bat egiteko eta Espainiako Bankuari igortzeko betebeharra dute banku guztiek. Bada, txosten hori irakurri nahi dut nik. Ea nola justifikatzen duten halako operazio bat". Oraingoz, ordea, txosten hori ez da inon azaldu.

Perezek eta Bikuñak ordaintzeari uko egin diotenez, bankuak bi etxebizitzak eskuratu ditu —Txantreakoa eta Alde Zaharrekoa—, eta enkantean ateratzeko prozesua abiarazi du. Etxeek ofizialki balio dutena baino askoz merkeago atera dituzte enkantera, eta beraz, salduta ere, zorra ez litzateke desagertuko. "Bankuak etxebizitza horiek salduko balitu, kaltea bikoitza izanen litzateke Patxi eta Idoiarentzat, beren ondasunak galtzeaz gainera zorra pagatzen segitu beharko luketelako", azaldu du Fortunek.

Horregatik, epaitegian borrokan ari dira orain, Txantrea Etxe Kaleratzerik Gabe plataformarekin batera, beren etxebizitzak berreskuratzeko. Datozen egunetarako espero dute kaleratze agindua. "Edozertarako prest gaude. Segur aski, beharrezkoa izanen da auzoaren mobilizazioa, baina hasiak gara prestatzen eta kontzientziazio lana egiten, etxe kaleratze hori gauzatzen bada, geldiarazteko", esan du plataformako eledun Albaro Sadak.

Perez eta Bikuñarena ez da Txantrea auzoan zabalik duten auzi bakarra. Iragan astean salatu zutenez, beste bi familia daude desjabetze agindu baten zain.

Irune Tobajas txantrear gaztea da kalean gelditzeko arriskuan dagoen pertsonetako bat, baina haren egoera zeharo ezberdina da. Okupatzailea da, beste zenbait lagunekin batera, Nafarroako Gobernuak hutsik zeukan etxe batean.

Gobernuaren etxeak, hutsik

"Txantreako Gazteriaren Batzordeak diagnosi bat egin zuen, eta ondorioetako bat zen hemengo gazteek arazo handiak zituztela gurasoen etxetik alde egiteko eta emantzipatzeko. Arazoari irtenbidea eman nahian genbiltzala, jakin genuen gobernuaren etxe batek urteak zeramatzala hutsik, eta okupatzea erabaki genuen", azaldu du Tobajasek.

Urtebete luze daramate han bizitzen, eta ez dute arazorik izan bizilagunekin. Aitzitik, auzokideek harrera beroa egin diete. Baina azken hilabeteetan segika izan dituzte foruzainak. Tobajas bera atarian harrapatu zuten, eta identifikatzera behartu. Etxebizitza uzteko eskaera ere igorri zieten abenduan.

Txantrea Etxe Kaleratzerik Gabe plataformako bozeramailearen aburuz, "lotsagarria eta onartezina" da "jendeak beharrak ase gabe dituen bitartean administrazioak etxebizitza hutsak izatea".

Mar 13, 20152015-04-23Nafarroa0

Eta bitartean, non zegoen gobernua?

Futbola usteldua dago. Hori denok dakigu. Hamaika adibide jar daitezke, eta okerrenak ziurrenik talde handienak dira. Neymarren kontratazioa, Messiren zerga iruzurra edo asteon agerkari digital batek gogorarazi bezala, Florentino Perez Real Madrileko ...

“Batez bestekoa baino handiagoa da Esa apurtzeko arriskua”
Mar 10, 20152024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketaknafarroakohitza0 0

“Batez bestekoa baino handiagoa da Esa apurtzeko arriskua”

Ikastaro bat egin berri dute Huescan (Aragoi, Espainia), balizko arriskuaren araberako urtegien sailkatzeari buruz. Cesar Gonzalez Cebollada izan da arduradunetako bat (Zaragoza, Espainia, 1973). Esako urtegiari buruz mintzatu da, eta argi erran du handitzeko obrak gelditu beharko lituzketela, segurtasunari buruzko zalantzak argitu bitartean. Esako urtegiari buruz mintzatu zara, ikastaroaren harira. Zer iritzi duzu segurtasunari buruz? Esako urtegiko horma apurtzeko arriskua...

Berdintasuna, utopia politikoa
Mar 6, 20152015-04-21Albisteak0

Berdintasuna, utopia politikoa

Esnatu zenean, dinosauroa han zegoen oraindik. Monterrosoren mikroipuin famatuan bezalaxe, Bakartxo Ruiz parlamentariak (Iruñea, 1977) ordenagailua piztu zuenean, 2012ko azaroaren 26an, hantxe zuen dinosauroa, El Mundo berripaperaren edizio digitalaren tituluen artean, zain: "Argazkiaren erdian ukabila goratua ageri dena Bakartxo Ruiz da. Sandra Barneda eta Leire Pajinen nahasketa dirudien hori [...]. Hura ikusita, argi gelditzen da Jarrai txakurtxistu look-a indarrean dela oraindik: kopeta-ile moztua, adats zarpaila eta biolin koloreko tindua". Emakume batek sinatutako artikulua zen hura —Vascas de gama alta izenburukoa (Goi mailako euskal emakumeak)—. Nafar parlamentariak barre egiten du orain erreportaje hura gogora ekartzean, baina ez du gutxietsi nahi, kazetaritza molde atzerakoienen adibide hutsaz harago, "gizartean oso errotua dagoen jarrera baten isla" delako. Politikaren esparruan (beste askotan bezala), gizonak eta emakumeak irizpide ezberdinen arabera neurtzen dituen jarrera.

Maiatzean amaituko den legealdira mugatzen da Ruizen ibilbide politiko osoa, 2011ko hauteskundeetan aurkeztu baitzen estreinakoz Bildu koalizioaren zerrendetan. Lau urte hauetan, politikagintzaren alorrean antzeman dituen hainbat jarrerak harritu egin dutela dio: "Legealdi honetan ikasi dut politika ez dela burbuila bat; kontrara, jendartean indarrean diren estereotipoak eta jarrerak islatzen ditu". Horregatik uste du politika oraindik ere "oso maskulinoa" dela: "Alde batetik, emakumeen presentzia urria delako oraindik, eta, bestetik, joko politikoan ikusten diren rolak gizonezkoek ezarritakoak direlako. Emakumeok, askotan, politika molde hori barneratu dugu, eta geure burua rol maskulinoetara moldatu behar izan dugu".

Parlamentari iruindarraren esanetan, emakumezko politikariek etengabe frogatu behar dute eskubide osoz daudela karguan. "Lupa batekin ez, birekin begiratzen zaio emakumezkoen jardun politikoari. Hau lasterketa bat izanen balitz, gizonen hasiera marratik bost pauso atzera egonen litzateke emakumezkoen abiapuntua".

Iritzi horrekin bat egin du Begoña Sanzberro UPNko legebiltzarkideak (Almandoz, 1962): "Gizonei suposatu egiten zaie gaitasuna; guri, ez. Geure tokia irabazi behar dugu. Eta ikuspegi hori haustea zaila da. Kostatuko zaigu".

Sanzberrok 25 urte baino gehiago daramatza politikagintzan, baina abeltzaina da ogibidez. Bere curriculumean irakur daiteke, halaber, UAGN sindikatuko kidea dela, eta Laborantza Ganberako presidenteorde ohia. "Nekazaritzaren munduan, emakumeok ez gaude behar bezala ordezkaturik. Emakume asko dabiltza sektore horretan lanean, baina ordezkaritza, ia beti, gizonen esku gelditzen da. Eta politikan, egoera ez da oso bestelakoa. Ni hasi nintzenean, 1989an, inork ez ninduen goiko postuetan jarri. Azpi-azpitik hasi nintzen, herriaren alde lan egiteko gogoz. Horregatik diot andreok geure tokia irabazi egin behar dugula. Nekazaritzan, sindikalismoan nahiz politikan, gure balioa frogatzen ibili behar dugu etengabe", azpimarratu du.

Espainiako Kongresuan Geroa Baiko diputatua den Uxue Barkos ere (Iruñea, 1964) bat dator baieztapen horrekin. "Ni kazetaritzaren sektoretik nentorren, eta alde handia nabaritu nuen 2004. urtean, politikagintzan hasi nintzenean. Ez nire alderdikideen jarrera matxista zelako, ezta pentsatu ere, baizik eta politikan suma daitekeen giroa, oro har, gizonena delako. Hesi asko birrindu behar ditugu oraindik. Sexismoa indarrean da politikagintzan, zalantza izpirik gabe". Hark ere uste du emakumezko politikariek aurreiritziz beteriko motxila bat daramatela bizkarrean: "Ematen du, gai batzuen inguruan, gure iritzia baliagarria dela, izan berdintasuna, izan gai sozialak... Baina saiatzen bagara ekonomiaz hitz egiten, edo industriaz, edo batzuen ustez sakonagoak diren gai horietaz, gureganako jarrera aldatu eginen da berehala, eta askoz zorrotzago epaituko gaituzte. Azterketak gainditu behar ditugu behin eta berriro".

Gizartearen isla

Ruizen irudiko, arazoa ez da instituzioetara edo politikagintzara mugatzen, gizartean oso errotua dagoen ikuspegia batean baitu jatorria: "Kalean ere, jendearen ikuspegia oso sexista da. Askotan konturatu gabe ere, ez ditugu era berean neurtzen emakumeen eta gizonen lan politikoa. Joera handia dago andreen rola fribolizatzera, estetikarekin lotzera... Gizonezkoei aplikatzen ez zaien baremoa erabiltzen da gure lana epaitzeko. Eta horretan, zeresan handia du hainbat hedabidek zabaldutako topikoek. Nire auzoko andre batzuek, adibidez, telebistan ikusten nautenean, 'soineko ederra daramazu', 'orrazkera hori oso ongi doakizu' eta gisa horretako esaldiak botatzen dizkidate. Eta asmo onez esaten dute! Erabat kulturala da sexismo hori. Barneratua dugu".

Barkosek ere halako jarreren lekuko zuzena izan da behin baino gehiagotan. "Garunaren kortex-ean iltzatuta dauzkagu topikoak eta jarrera sexistak", dio. "Espainiako Kongresuan, adibidez, eztabaida tekniko baten erdian, oholtzara igo zen PPko diputatu bat. Emakumeen topiko estetiko guztiak betetzen zituen: ilehori tindatua, ezpainetakoa, zapata takoi luzedunak... Eta bere azalpena oso ongi egin zuen. Bada, diputatu batek esan zuen: 'Hara! Gaia kontrolatzen du eta!'. Sinestezina balitz bezala bota zuen". Izan ere, andrazko politikarien lana aztertzean, jendeak "zorroztasun maila altuagoa" duela uste du Geroa Baiko eledunak: "Nola janzten zaren, zer-nolako jarrera duzun estetikaren inguruan... Gizon bati ez genizkioke halakoak eskatuko, baina gure kasuan, zorroztasunak exijentziaren forma hartzen du".

2011ko otsailean, minbizia zuela esan zuen Barkosek. Ilea galdu eta burua estaltzeko zapia erabiltzen hasi zen. "Orduan ere denetarik entzun behar izan nuen. Jendeak batzuetan nahi gabe edo birritan pentsatu gabe botatzen ditu gauzak, baina kutsu matxista hori agerian gelditzen da berehala", gogoratu du.

Hala ere, politikagintza gizartearen isla izan arren, zenbait aferatan mugimendu sozialen eta herritarren nahien atzetik dabilela uste du diputatuak: "Politikaren esparruan, erresistentzia handiagoa sumatzen dut nik, aldaketak onartzeko eta emakumezkoen egitekoa normaltasunez ikusteko garaian".

Kuotak eta borroka

Hiru ordezkari politikoek argi eta garbi ikusten dute egoera iraultzeko beharra, baina diagnostikoa antzekoa izan arren, balizko tratamendua hautatzeko garaian azaleratzen dira lehenbiziko desadostasunak.

"Lanean jarraitzea, aintzatespena lortu arte". Hori da Sanzberrok proposatzen duen bidea: "Badira modu ezberdinak eskema sexistak apurtzeko. Batzuek, mugimendu feministatik-eta, zarata handia egiten dute, baina beste askok nahiago dugu geure modura borroka egin, zalapartarik gabe, geure lana eginez eta askotan entzun behar izaten ditugun komentarioei jaramonik egin gabe". UPNren legebiltzarkidearen arabera, borroka hori gogorragoa da ibilbide politikoaren hastapenetan. "Lan handia egin behar da hasieran aurreiritziak gainditzeko, baina langa hori gaindituta, errazagoa izaten da dena. Jendeak baloratu egiten du zure lana".

Bilduko diputatuak, ordea, borrokatzea, salatzea eta emakumeen ahalduntzearen alde lan egitea funtsezkotzat jotzen ditu egungo egoera gainditzeko: "Ahalduntzeko ariketa aktiboa egin behar dugu emakumeok. Finean, gure borrokari esker heldu dira orain arteko lorpen guztiak, eta aurrerantzean ere, aitzindari izan beharko dugu. Arlo instituzionala gizartearen atzetik doa, eta aitzindari izan beharko luke".

Borroka horretan, aukera berdintasuna bermatuko duten legeak ere "beharrezkotzat" jo dituzte Bilduko nahiz Geroa Baiko eledunek. Sanzberrok, ordea, "akatsa" direla uste du: "Aitortu behar dut ez naizela parekidetasun legeen edo sexuen araberako kuotak ezartzearen aldekoa. Niretzat, bide okerretik joatea da hori. Are gehiago: emakumeon kontrako argudio bihurtu daitekeela uste dut. Izan ere, norbaitek pentsa dezake kargu batean gaudela kuota bat betetzeagatik soilik, eta ez gure merituengatik". UPNko politikariaren irudiko, "momentu jakin batzuetan bakarrik" aplikatu beharko lirateke halako neurriak, "egoera jakin bat irauli nahi bada", baina orokorrean, ez lituzke ezarriko. "Niri, behintzat, ez litzaidake gustatuko zerrenda batean joatea kuota bat betetzezko soilik. Emakumeak apaingarri gisa tratatzea da hori, eta horren kontrakoa izan naiz beti".

Ruizen ikuspuntua oso bestelakoa da. Sanzberroren kritikak ulertzen dituen arren, benetako arazoa legeen eraginkortasuna dela nabarmendu du: "Berdintasunerako legeak beharrezkoak dira. Arazoa beste bat da: ez dira behar bezain eraginkorrak. Emakumeon presentzia hutsak ez du bermatzen sexuen arteko aukera berdintasuna, horrez gainera, borondatea ere behar delako. Neurri gehiago hartu beharko lirateke, alderdien egituratik hasita, instituzioen esparruraino. Kuotak eta berdintasun legeak arinkeriaz erabili izan dira askotan, emakumeak zerrendetan jarrita, baina apaingarri moduan, benetako pisu politikorik gabe. Baina arazo horren irtenbidea ez da atzera egitea, neurri eraginkor gehiago planteatzea baizik".

Bilduko parlamentariak planteatutakoarekin bat eginez, Barkosek onartu du sexuen kuotak ezartzea ez dela "irtenbide perfektua", baina gogorarazi du gaur egun, emakumezkoek desabantaila franko pairatzen dituztela, eta egoerak "beharrezko" bihurtu duela halako neurriak hartzea: "Egoera perfektu batean, pertsonen merituen araberakoa izan beharko luke kargu politikoen banaketa. Baina gaur egungo egoera ez da hori. Hori zuzentzeko neurriak behar dira. Diskriminazio positiboa ezinbestekoa da, desabantailak leuntzeko lagungarria den heinean".

Hala ere, horrekin konformatzen diren politikariak ere kritikatu ditu Bakartxo Ruizek: "Berdintasun formala, instituzioetan gizonezko nahiz emakumezkoen kopuru bera egotea, ez da helmuga. Alderdi batzuek aukera berdintasunaren frogatzat jotzen dute hori, baina ez da hala. Ezin gara horrekin konformatu". Izan ere, nabarmendu dutenez, gaur egungo erakundeek ez dute gizartea islatzen. "Nafarroan, herritarren erdiak baino gehiago gara emakumeak. Eta herritarrok identifikatuta sentitu beharko genuke geure ordezkariekin, baina gaur egun, ez da halakorik gertatzen".

Giza katea, euskarazko haur eskolen defentsan
Mar 6, 20152015-03-12Albisteak0

Giza katea, euskarazko haur eskolen defentsan

Iruñeko auzoetan euskarazko haur eskolak eskaintzearen alde, giza katea egingo dute datorren asteartean, martxoak 10, 18:00etan, Arrotxapeko Raimundo Lanas kaletik hasita. UPNk eskaerari erantzunik eman ez eta euskarazko eskaintza ez zabaltzeko darabilen "jokaera tranpatia" salatu dute gurasoek. Edonola, mobilizatzen jarraitzeko asmoa erakutsi dute: "Gure txikien etorkizuna da garrantzitsuena".

Mar 6, 20152015-03-09Nafarroa0

LOMCEzaleen pasio eskasia

Ez dakit jakinaren gainean egonen zareten —akaso zer edo zer entzun edo irakurriko zenuten—, baina gure ikastetxeen inguruetan LOMCE izeneko bele beltz bat dabil bueltaka, karranka egiten. Bele itsusi hori pausatua da dagoeneko Lehen Hezkuntzan, eta heldu den ikasturtean Bigarren Hezkuntzan ere gelditzeko asmoa du.

Aurreko astean, Nafarroako Gobernuak, David Herreros Hezkuntzako zuzendari nagusiaren ahotik, institutuetako zuzendariei azaldu zien nola banatuko dituen bele horrek orduak Bigarren Hezkuntzako ikasgaien artean. Azalpenak eman aurretik, Herrerosek adierazi zuen saiatu direla, LOMCEk aukera ematen dien heinean, ikasgai zerrendak ahalik eta gutxien ukitzen.

Eta egia erran, lehen begiratuan bederen, ez dirudi gauzak gehiegi aldatu dituztenik. Konparazio batera, Plastika, Teknologia eta Musika irakasleak beldurraren beldurrez zeuden, ez ote ziren haien ikasgaiak desagertuko. Baina ez. Nafarroako Gobernuak egin nahi duen banaketaren arabera, ikasgai horiek ez dute karga lektiborik galduko. Hori hala da.

Klasista dela. Atzerakoia. Alderdikoia. Neoliberala. Sexista. Espainolista. Merkatu kapitalistaren aginduetara makurtua. Halakoak erraten ahal dira —eta erraten dira— LOMCEren inguruan. Baina ikasgai zerrendan ez dugu gauza handirik aurkituko adjektibo horien argudioak indartzeko —ez bada Erlijioaren aferan—. Areago joan behar dugu. Gehiago irakurri behar dugu legea, ez bakarrik azalean gelditu.

Irakaskuntzan egiten dut lan. Baina onartu behar dut, aita, bekatari izan naizela, eta ez dudala orain arte LOMCEren lege testurik irakurri. Bai, konfesatzen dut legearen aurkakoek idatzi dituztenak nahiko izan ditudala neu ere aurka egoteko. Eta ez dut lege testurik irakurri, sinetsita nagoelako LOMCEk ez duela sobera bide luzea izanen.

Ez naiz bakarra. Hemen kontatu izan dut irakaskuntzan lan egiten dugun asko San Antoniori kandelak jartzen ibiltzen garela. San Antoniori eta haren lagunei: PP, UPyD, UPN, Foro Asturias eta Ciudadanos ez bertze talde politiko guztiei. Erran nahi baita sinetsita gaudela urte bukaerako Espainiako hauteskundeetan LOMCEren aldekoek ez dutela gehiengoa lortuko, eta, beraz, lege berria bertan behera utziko dutela gobernua eskuratzen dutenek.

Eta ez gara bakarrak. Ikusi beharko zenukete zein gogo faltarekin eman zituen azalpenak Herrerosek aurreko astean. Egia da Herreros ez dela preseski bestako mutilik alaiena, baina Hezkuntza zuzendari batek berotasunez mintzatu beharko luke hezkuntza erreforma baten inguruan, batez ere erreforma egin dutenen soka ideologiko berekoa baldin bada.

Bada, ez. Berotasunik ez. Alaitasunik ez. Grinarik ez. Kontrakoa baizik. Ematen baitzuen gogogabeturik zegoela. Eta hitzez ez zuen erran, noski; baina, bere jarrerarekin, Herrerosek nola edo hala aditzera eman zuen benetakoa dela irakaskuntzan bolo-bolo dabilen zurrumurrua: Nafarroako Gobernuak ere susmatzen duela LOMCEk ez duela bizitza luzea izanen. Halabiz!

Kaleratzerik gabeko “plan bideragarri bat” proposatu dute Faureciako langileek
Mar 6, 20152015-03-12Albisteak0

Kaleratzerik gabeko “plan bideragarri bat” proposatu dute Faureciako langileek

Ez dago akordiorik ICF-Faureciako langileen eta enpresako zuzendaritzaren artean. Multinazionalak Burlatako lantegia ixteko hartutako erabakiaren ondotik, enpresaren bideragarritasuna defendatu dute behin eta berriro langileek, fabrikaren itxierari aurre egiteko. Orain, bideragarritasun hori erakutsiko lukeen plan bat aurkeztu dute. Astelehenean aurkeztu zion enpresa batzordeak zuzendaritzari, ahoz, eta asteazkeneko bileran erantsi zuten proposamenaren "bideragarritasuna" eta "legezkotasuna" erakusten duen dokumentazioa. Langileek aho batez onartu zuten plana.

Kaleratzerik gabeko eskaintza da sindikatuek egindakoa. Enpresako langile kopurua 70 ingurura jaistea nahi dute —190 dira gaur—. Horretarako, batetik, borondatezko bajak sustatzea proposatu dute, nahi duen langile orok lana utzi ahal izateko. Bestetik, Faureciak Burlatan zein Orkoienen dituen fabriketako langileei eragingo liekeen erretiro aurreratua hartzeko plana eskaini dute; horren arabera, 51 langilek hartu ahalko lukete erretiroa. Hirugarrenik, Burlatako langileak Orkoiengo lantegira eta Tecnoconfort enpresara eramatea eskatu dute. Azkenik, geratuko liratekeen ekoizpenak egin ahal izateko Orkoiengo lantegian eremu bat atontzea eta hara beharrezkoak diren langileak eta materiala eramatea eskatu dute. Ekoizpen hori Burlatako lantegian mantentzea ere onartuko lukete.

Ezberdintasun handiak

Langileen planak alde handiak ditu enpresak proposatutakoarekin. Asteleheneko bileran, oinarrizko eskaintza egin zuen zuzendaritzak, langileek "patetikotzat" hartu zutena. Alfredo Sanz langileen batzordeko presidenteak azaldu zuen proposamenaren funtsa: "100 kaleratze aurreikusten ditu, eta 70 langile lekuz aldatzea, baina horietatik 11 bakarrik Iruñerriko beste lantegietara". Sanzek gaineratu zuenez, Valladolidera (Espainia) eta Bartzelonara nahiz Valentziara (Herrialde Katalanak) eraman nahi ditu enpresak langileak. "Halakorik ezin dugu onartu". Enpresaren eskaintzak "140 eta 150 langile artean kalean uztea" dakarrela uste dute beharginek. 59 urtetik aurrerako langileen erretiro aurreratua ere proposatu du enpresak, baina hemeretzi langilek baizik ez lukete baldintza hori beteko.

Batzordearen plana defendatzeko eskatu diote langileek gobernuari. Asteartean aurkeztu zioten eskaintza Lourdes Goikoetxea Industria kontseilariari, eta, Ahotsa.info atariak dioenez, bideragarritasun plana langileek berek egin behar izatea salatu zuten, "are gehiago plan horrek ekoizpena Nafarroan geratzea, pertsona bakar bat ere kaleratua ez izatea eta multinazionalak dirua irabazten jarraitzea bilatzen duelarik". Plana onartzeko eskatu diote enpresari, eta hala egiten ez badu "negoziazio estrategia errotik aldatuko" dutela aurreratu dute. Gaur, manifestazioa egingo dute Burlatan, 19:30ean hasita.

Mar 6, 20152015-03-06Nafarroa0

“Komunitateak badu elkarren berri edukitzeko beharra “

Sarera eraman nahi du Euskalerria irratiak urteetan uhinetan landutako "topagunea". Horretarako, Iruñerriko Euskaldunon Agerkaria (www.euskalerriairratia.eus ) jarri du gaur martxan. Juan Kruz Lakasta (Jaka, Espainia, 1970) esatariak hartu du, oraingoz, ardura nagusia.

Zer da Iruñerriko Euskaldunon Agerkaria?

Euskalerria irratiak Tokikom-ekin (tokiko euskarazko hedabideen elkartea) elkarlanean garatu duen proiektua da. Informazio lokala jorratuko duen webgune bat izango da, independentea, irekia, parte hartzailea eta komunitateari protagonismo handia emango diona.

Zer beharretatik sortua da?

Tokikomek oso metafora polita erabiltzen du: agerkaria ez da izanen hedabidea, baizik eta komunikabidea. Zein da ezberdintasuna? Bada, hedabideak informazioa banatzen duela norabide bakarrean, eta aldiz komunikabidea hari bat dela, bi norabideetan funtzionatzen duena. Aspalditik genekusan beharra Iruñerrian halako bat sortzeko. Zergatik? Iruditzen zaigulako komunitateak geroz eta gehiago duela elkarren berri edukitzeko beharra. Eta Iruñerria bezalako leku batean, non euskaldunok oso sakabanaturik bizi garen fisikoki, halakoak oso garrantzitsuak dira. Urteetan Euskalerria irratiak bete izan du lan hori, topagunearena. Orain bistan da teknologia berriek biderkatzen dituztela aukerak, jendeak elkarren berri izan dezan eta komunikazioa bi norabideetan heda dadin. Iruditzen zitzaigun halako plaza bat irekitzea garrantzitsua zela, eta, gainera, horretarako masa kritikoa bazela. Bitarteko gutxirekin gauza handiak egin daitezke.

Zergatik hartu du Euskalerria irratiak egitasmo honen ardura?

Besteak beste, Iruñeko euskarazko komunikabide bakarra delako. Tokikom halakoak bultzatzen ari zen Euskal Herria osoan, eta bat zetorren guk identifikatzen genuen beharrarekin. Egitasmoa Iruñerrira egokitu beharra zegoen. Beraz, hona ekarri dugu, eta uste dut nahiko egitasmo interesgarria izanen dela.

Eta badu plaza izaera, jende ezberdina bertan topatu dadin.

Bai, noski. Euskalerria irratiak bere mugak ditu, eta argi dago oraingoz Internetik ez duela dirurik ematen. Orain arte irratia egiteko baliatu ditugun bitartekoekin ere egin beharko diogu aurre honi, eta ez da erraza izanen. Baina txunditurik gaude erantzunarekin, ikusi da beharra agerkari horretan komunitate gisa agertzeko. BERRIArekin eta Nafarroako Hitza-rekin hitz egin dugu eta akordioa lortu dugu Nafarroako edukiak ekartzeko; baita Argia-rekin ere. Xaloa telebistak ere ateak zabalik dauzka, aukera duenean sar dadin; baina bistan da orain proiektua abiarazten ari direla, eta ez dela haientzako erraza. Izan ere, Iruñerriko euskaldunok sakabanatuta gaude fisikoki, baina digitalki ere bai, eta badaude barreiatuta dauden gauza oso interesgarriak. Adibidez, Karrikirik agenda itzela du, eta Karrikaluzekoek badute 2.0 izeneko aldizkari zoragarria, baina paperean banatzen da haien eskualdean eta ez du oihartzunik Interneten. Iruñerriko euskara elkarteekin, eragile politikoekin, sindikalekin... jende askorekin hitz egin dugu, eta erantzun zoragarria izan dugu. Oso ongi dago hasi aurretik halako erantzuna izatea. Komunitatearen aldetik ekarpen majoa ia ziurtatua dago.

Komunitateaz galdetu nahi nizun, hain zuzen ere. Zer erantzun espero daiteke Iruñerriko euskaldunen komunitatetik?

Ikusteko dago. Erabiltzaileen aldetik bi baldintza behar dira profila zabaltzeko, euskaraz aritzea eta identifikatzea. Taldeen aldetik erantzuna oso ona izan da, eta batzuk jada martxan daude. Beste indargune bat da Euskalerria irratian iritziaren leihoa landu izan dugula iritzi-emaile talde zabala izateko, eta horiek ere haien profil pertsonalekin sartuko dira agerkarian. Beraz, ikusteko dago jendeak, pertsonalki, zer-nolako ekarpena eginen duen. Ez da erraza, guk uste dugu asko ematen ahal digula, baina ez da erraza. Eta badira ahalegin honetan porrot egin duten egitasmoak.

Hori guztia Interneten eginen duzue. Zertan datza sarearekiko apustua?

Internetek diru gutxi ematen du, baina zerbitzu handia ematen ahal diozu euskaldunon komunitateari. Ez bakarrik ikuspegi soziolinguistikotik, bazik eta komunikazioaren ikuspegitik ere; badu bere zentzua. Garai berezian bizi gara Nafarroan; berria ez dakigu sortuko den, baina argi dago erregimen zaharraren gainbeheraren aitzinean gaudela. Jendeak gauza asko esateko gogoa du, taldeka eta bakarka, eta aintzat hartuta Nafarroako panorama mediatikoa zein den, plus bat eskaintzen ahal diogu euskaldunei. Ez bakarrik euskaraz ariko garelako, baizik eta plaza bat izanen dugulako iritziak trukatzeko, erdaldunek akaso ez dutena.

Zer aurkituko du agerkarira sartzen denak?

Tokiko informazioa landuko dugu, baina ezin ahantz daiteke hiriburuan gaudela, eta, alde horretatik, Nafarroa osoari dagozkion gaiak ere landuko ditugu. Nafarroa ofizialaren berri emango dugu, baina Nafarroa errealaren berri ere bai. Eta tokikoagoa edo zerbitzuzkoa izan daitekeen informazioari ere lekua egin nahi diogu. Oso bateratzailea eta oso soziala izatea nahi dugu. Agendari ere garrantzi handia emango diogu. Eta umoreari ere tartea egin nahi diogu Nafarroa WOW (Nafarroa, the wonder of the world) izeneko atalarekin. Satira, umorea eta ironiaren bidez errealitatearekin lehian aritu nahi dugu. Nafarroan hori gaur egun ez da erraza, azkenaldian errealitateak fikzioa gainditzen duelako.

32.000.000
Ots 28, 20152015-04-21Albisteak, Nafarroa0

32.000.000

OSASUNAREN ZORRAREN HANDITZEA LAU HILABETEANArgitzen doaz, gutxika, Osasuna eta Nafarroako Kutxaren arteko harreman ekonomikoen gaineko xehetasunak. Taldeak 22,7 milioi euroko zorra zuen finantza erakundearekin 2009ko irailean, azken horrek emandako k...