Aza 29, 20132013-11-29Asteko Gaiak0

Paisaia aldaketa jomugan

Hilean behin biltzen da Iruñeko Euskalgintza taldea. Euskararen normalizazioan dihardute buru-belarri. Oraindik egiteko asko dagoela aitortu dute taldeko kideek. Hala ere, lehentasunak zehazterakoan Nafarroako hiriburuko hizkuntza paisaia eraldatzea lehenetsi dute. Azken urteetan lehenengoz, Iruñeko Udalak 14.000 euroko diru saila jarri du hizkuntza paisaia eraldatzeko. Iruñeko Euskalgintza taldekoek aurrerapausoa dela ohartarazi dute.

Astearteko bileran, IKA euskaltegiko Sagrario Aleman, EHEko Gorka Iriarte, Sortzen Ikasbatuaz-eko Garikoitz Torregrosa, AEK-ko Asier Biurrun, NIE Nafarroako Ikastolen Elkarteko Unai Arellano, Kontseiluko Maite Inda eta Administrazioan Euskaraz-eko Joseba Otano bildu ziren. "Ahotsik gabe oso ozen hitz egiten du hizkuntza paisaiak", adierazi du Indak. "Hizkuntza paisaiak igortzen dituen mezuak subliminalak dira, baina hizkuntza jarreretan eragin izugarria dute".

Errealitate horretaz jabetuta, Iruñeko Udalean hizkuntza paisaia aldatzeko proposamena aurkeztu zuten. Gainera, hori gauzatzeko tresna baliagarria da udal ordenantza. Oposizioko alderdi guztiek adostu zuten, duela zenbait hilabete, Iruñeko Udalak hizkuntza paisaian euskarari eta gaztelaniari trataera bera eman diezaien. Asier Biurrun AEK-ko kideak dioenez, aurrerapausoak txikia iduri lezakeen arren pixkanaka-pixkana joan behar da.

Dena den, Iruñeko Udalak ez dio Iruñeko Euskalgintza taldeari jaramonik egin garrantziaren arabera egin beharreko aldaketen inguruan. Izan ere, Indak azaldu duenez, Iruñe sarreran dauden seinaleak gaztelania hutsean daude idatzita, eta horiek aldatzea lehentasuna zen arren, oso zaila dela ohartarazi die Javier Lopez Iruñeko Udaleko Hiri Kontserbazioko zinegotziak. Dena den, kaleko hamalau plaka aldatuko dituztela jakinarazi diete.

Agindu hori betetzeko epea amaitzen hasia da. Izan ere, 14.000 euroko diru saila urte amaiera arte egongo da aktibatuta. Beraz, hilabete besterik ez da falta Iruñeko Udalak Iruñeko Euskalgintza taldearekin hartutako konpromisoa betetzeko. Epea bukatzen ari dela eta, kezkatuta dauden arren taldeko kideak ziur dira udalak emandako hitza beteko duela.

Izan ere, taldekideek argi dute euskara bertako hizkuntza dela, eta normalizazioan duen garrantzia dela-eta aldarrikatzen dute hizkuntza paisaia aldatzeko. Lan horretan, herritar anonimoen ekarpena ezinbestekoa izan da. Euskara gutxiesten den dozenaka kale seinaleren argazkiak igorri dituzte. Alde horretatik, hilabete hauetan guztietan egindako lana oso positiboa dela jakinarazi dute taldekideek.

Egia da hizkuntza paisaian euskararen aurkako erasoak anitz direla. Esaterako, Iruñeko Udalak dio plazen izenak ezin direla euskaraz eta gaztelaniaz jarri. Ondorioz, gaztelaniazko izena lehenesten dute. Dena den, oztopoak oztopo lanean jarraituko dute. Lehenik eta behin, Iruñeko Alde Zaharreko seinaleak aldatuko dituztelakoan daude. Horrek atzerritik datozenenei hiriaren errealitatea hobeto ezagutzen lagunduko diela uste dute.

Laster, tabernetako menua euskaraz ere eskaini nahi dutenengana jotzen saiatuko dira. Iruñeko Euskalgintzak ilusioa eta desioa badu, eta hori da euren helburuak lortzeko duten arma eta baliabiderik garrantzitsuena, egoera hobetzeko nahia.

Aza 29, 20132013-11-29Iritzia0

Oi, Satur!

Oi, Satur! Gaur berriro ere prozesioan aterako zaituzte Iruñeko Alde Zaharreko kaleetara. Errepublika garaian ateratzen utzi izan balizute eta euriak zenbaitetan trabarik jarri izan ez balizu, oker ez banago, gaurko honekin 402. aldia izango zenuke. Hori marka, Satur!

Tradizioak aginduta, udalbatza bila joango zaizu eta, ohi bezala, ongi orrazturiko ileorde urdindu, kapa urdin-gorri eta eskularru zuri-zuriak jantzitako jasaileek ongi ikasitako ibilbidean zehar eramango zaituzte. Erraldoi, buruhandi eta zaldikoen zaleek ere lagunduko dizute; badakizu, konpartsa urtean hirutan bakarrik ateratzen denez, ezin dute aukera galdu. Halaber, txistulari, dantzari eta Pamplonesa musika-bandaren jarraitzaileek epelduko dizute ibilaldia. Gainontzeko partaideek ere zintzo demonio beteko dute protokoloak agindutakoa. Kolore biziko prozesio ikusgarria zurea, Satur, ezbairik gabe.

Oi, Satur! Gogoan duzu ez zenuela dantzarien laguntzarik izan urte batzuetan ikurrina atera zutelako? Bada, kontu bat, Satur, aurten, zeuk bataiatu zenuen Firmo senatariaren semea, Firmus, zu bezalaxe santua izango zen haren aldeko festetan, alegia, sanferminetan, arrantzale bizardunek ikurrin erraldoi bat zabaldu zuten Udaletxe plazan! Ez, agian ez duzu jakingo. Apika, ez duzu izango zure XIII. mendeko hormatzar horien beste aldean, zure Iruñean, gertatzen denaren berri.

Aprobetxa ezazu, bada, gaurko pasiera, Satur, eta adi begiratu ikusten ez denari. Besteak beste, ez duzu begi ondoko ubeldurarik ikusiko ezta emakumezkoen kontrako irain eta mehatxurik adituko astelehen honetan bertan genero indarkeriak kolpatzen dituen horien aldeko eguna ospatu den arren. PAHkoak ere ez dituzu ikusiko, Sanduzelai auzoan okupatu dituzten bi etxebizitzetan egokitze lanetan arituko direlako. Ez dituzu ikusiko, Satur, bankuek etxegabeturik aita-amarenera bueltatu behar izan dutenak, beharbada, Satur, zu ikustera atera diren gurasoei bazkaria prestatuko dietelako gaurkoan.

Zure santu-aulki altu horretatik ez duzu ikusiko, ez zuk ez inork, Satur, ez pentsa, Nafarroako baso biomasaren I. feria iragartzen duen kartelik, egun batetik bestera euskarazko testua ezabatu baitzuten. Beste kontu bat, bada, Satur, akordatzen duela hogeiren bat urte Luis Del Olmok bere irratsaioan esan zuela ikastolek etakidegaiak formatzen zituztela? Ba, lehengo astean, zu patroia zaren hiriko alkatearen taldeak aintzat hartu zuen Guardia Zibilaren txostena non ETA D ereduko ikastetxe publikoetan infiltratu dela dioen eta Justizia, Barne eta Hezkuntza Ministerioetako arduradunekin bilerak eskatu zituen beharrezko ekinbideak martxan jarri ahal izateko. Eta tartalariena?

Oi, Satur! Hori paranoia zure prozesiokide horiena!

Aza 29, 20132013-11-29Beste albiste batzuk0

Iruñeko Ospitaleen Guneko aparkalekua ordainpekoa izango da

Urtarrileko lehenengo hamabostalditik aurrera, Nafarroako Ospitaleen Guneko aparkalekuan autoa uzteko ordaindu egin beharko da. Hala adostu dute Enrique Maia Iruñeko alkateak eta Marta Vera Nafarroako Gobernuko Osasun kontseilariak. Orotara, 681 aparkaleku dauden arren, 306 eremu laranja izango dira eta 236 eremu urdina. Gainerakoak, ezinduentzat, anbulantzientzat eta taxientzat izango dira, besteak beste.

Beraz, urtarriletik aurrera, Nafarroako Ospitaleen Gunean ez da autoa doan aparkatzeko aukerarik izango. Hala ere, Verak azaldu duenez, Nafarroako Ospitaleen Guneko langileentzat 2 euroko tarifa berezia jarriko dute. Prezio horren truk, lanaldiak irauten duen denboran aparkatu ahal izango dute autoa eremu laranjan.

Dagoeneko, Iruñeko Udalak eta Osasun Departamentuak zehaztuta dute zein izango den eremu urdina eta zein eremu laranja. Vianako Printzea kontsultategiaren aldeek mugatuko dute eremu urdina. Irunlarrea kaleko sarreraren ondoan, 115 autorentzako tokia izango da, eta 121 kontsultategiaren atzean. Hiriko gainontzeko eremu urdinetan bezala, gehienez bi orduz utzi ahal izango da autoa eta prezioa gehienez 2,10 eurokoa izango da.

G pabiloiaren pareko aparkalekuan, 176 autorentzako tokia izango da, eta eremu laranja gisa izendatzea erabaki dute bi administrazioek. Hala, egun osoz utzi ahal izango da autoa bertan, gehienez 4,35 euroren truke. Horiez gain, erietxeen inguruko zonaldeetan beste 17 aparkaleku laranja izango dira, eta 21 M6-aren alboan. Pabiloi zuriaren inguruneetan 30 toki izatea espero da, eta beste 22 E eta F pabiloietan; 12 pabiloi Urdinaren parean, 21 Mantentze Zerbitzuaren eraikinean eta beste 7 Eskola Profesionalean.

Erregulatutako aparkaleku sistema abian jartzeko, ia 158.000 euroko inbertsioa egingo dutela aurreikusi dute Iruñeko Udalak eta Osasun Departamentuak. Gainera, azpiegitura ustiatzeko, urtean ia 250.000 euro beharko dituzte. Hala, jakinarazi dutenez, bi erakundeek erdibana egingo dituzte gastuak eta aparkalekuen zaintzaz Dornier SA enpresa pribatua arduratuko da.

Aza 29, 20132013-11-29Iritzia0

25

• Gamesak Nafarroan egingo dituen kaleratzeak. Gamesak 31 milioi euroren irabaziak izan ditu urteko lehen 9 hilabeteetan. Hala ere, kaleratze gehiago iragarri ditu: Nafarroan 25. Kaleratze gehienak Sarrigurengo lantokian egingo ditu.

Aza 29, 20132013-11-29Beste albiste batzuk0

“Koru bat zuzentzeko bi eskuak behar dira, eskuina eta ezkerra”

"Musika egiteak, zuzentzeak bereziki, mundu honetatik beste batera eramaten nau", dio Igor Ijurrak (Etxarri Aranatz, 1973). Horregatik aukeratu zuen ogibide gisa musikagintza. Bera da Iruñeko Orfeoiaren zuzendaria 2005. urtetik. Horretan soilik aritzen den lehen zuzendaria da. Zuzenbide ikasketak bukatu zituen, baina gehiago maite zuen musika. Txiki-txikitatik du Ijurrak musikarekiko zaletasuna. Aitona, ofizioz zurgina bazen ere, Etxarri Aranazko bandaren sortzaileetako bat izan zen. "Ni jaio nintzenerako, aitona erretiratua zegoen, eta zura lantzen zuen bitartean euskal kantak abesten zizkidan: Iparragirreren kantak eta gabon kantak". Aitonak musika zaletasuna piztu zion, baina aitonaren lagun batek azaldu zion koru bat zuzentzeko sekretua: "Koru bat zuzentzeko bi eskuak behar dira, eskuina eta ezkerra. Eskuineko eskuarekin korua zuzentzen da, baina ezkerrekoarekin eraman egiten da". Ijurraren aburuz, zuzendari batek teknika beharrezkoa du. Baina hori bezain garrantzitsua harremanak lantzen jakitea da.

Musika du ogibide Ijurrak. Gaztetatik ikasi zituen solfeoa, txistua eta pianoa jotzen. Iruñeko kontserbatoriora 16 urterekin sartu zen. Bertan harmonia, musikaren historia, estetika, eta abar landu zituen. Solfeo eta Kantu irakasle tituluak lortu zituen. Artean, Zuzenbide ikasketak egiten zituen Ijurrak. Baina unibertsitateko bigarren urtean Etxarri Aranazko Abesbatzako zuzendariak kargua utzi egin zuen. Ijurrak 15 urte zituenetik zeraman abesbatzan eta19 urterekin berari esan zioten zuzendaritza hartzeko. Orduan hasi zuen bere zuzendari ibilbidea. Herriko abesbatzaren zuzendaritza hartzearekin batera hainbat ikasketa egin zituen, zeregin horretan aritu ahal izateko.

Zuzenbide ikasketak bukatu zituen 23 urterekin. Orduan, zirt edo zart egiteko garaia heldu zitzaion: zuzenbidea edo musika. "Konturatu nintzen gogokoago nuela musika. Beraz, gurasoei eskatu nizkien urte pare bat musika tituluak ateratzeko eta gero lanean hasiko nintzela agindu nien". Solfeoko eta Kantuko tituluak atera zituen. Bitartean, Etxarri Aranazko Musika Eskolan klaseak ematen hasi zen. Baina Ijurrak ez zuen bizimodu erosoa. "Han eta hemen ibiltzen nintzen hainbat ikasketa egiten, eta emazteari esan nion ikasketa arautuak egin behar nituela". Ijurra ezkondua zegoen jada eta alaba batekin. Musikene, goi mailako musika ikastegia, ireki berria zuten, eta bertan atera zuen abesbatza zuzendari titulua. "Urte horiek gogorrak izan ziren, 40.000 km egiten nituen urtean. Etxarri Aranazko Musika Eskolan lan egin eta Donostian ikasten nuen. Horrez gain, herriko abesbatza ere zuzentzen nuen". Musikenen azken ikasturtea egiten ari zela, 2005-2006 ikasturtean, Iruñeko Orfeoia zuzentzeko aukera eman zioten. "Liskarrak zituzten Orfeoian, zuzendaria kaleratu behar zuten. Berri bat aurkitu arte, niri esan zidaten", azaldu du Ijurrak. Hasieran hilabete eta erdirako bakarrik kontratatu zuten. Baina, azkenean, bera geratu zen.

"Iruñeko Orfeoia zuzentzea ez da lan erraza. Guztira 285 bat abeslari egongo gara, 100 helduen abesbatzan. Gainera, historia handiko instituzioa da Orfeoia eta hori ere erantzukizun handia da". Iruñeko Orfeoia ez da abesbatza profesionala. Langileak badaude, baina abeslariak amateurrak dira. "Abeslariek ez dute kobratzen, baina maila handia dute. Orkestra profesionalekin lan egiten dugu eta bertako zuzendarientzako Orfeoiko abeslariak musikariak dira". Horrek asko betetzen du Ijurra, talde amateur bat antzoki handietan eta munduko zuzendari onenetariko batzuekin lan egiten ikustea. "Herri txiki batekoak gara, eta New Yorken egon gara. Musika duintasunez egiten eta zorionekoak gara gu. Profesional asko sekula egongo ez diren lekuetan egon garelako".

Ijurraren egunerokoak gora behera asko ditu. "Hau ez da fabrika bat", azaldu du. Ordutegi finko bakarra du egunean: 20:00etan proba saioa dute. Gainerako orduak hamaika beharretara zuzentzen ditu, besteak beste, lan administratiboa, kontzertuak prestatzea eta ikastea.

Carmina Burana izan da Iruñeko Orfeoiari azken urteetan ospea eman dion lana. La Fura Dels Baus antzerki taldearekin batera landu dute musika lan ezaguna. Proiektua 2009. urtean hasi zen, eta lan hori New York eta Washingtonen aurkeztu dute. Datorren urtean bukatuko dute Carmina Burana ikuskizunarekin. Apustu arriskutsua izan da, baina proiektutik indarberrituta atera direla uste du Ijurrak. Hurrengo urteetan, ikuskizunetan errepertorio berria sartu nahiko luke. Bereziki Nafarroako musikarien lanak estreinatu nahi ditu. Egun, horietako asko, nahiz eta 100 urte izan, ez direlako sekula estreinatu. Berak uste du Iruñeko Orfeoiak, instituzio bat den heinean, Nafarroan egindako musika bultzatu beharko lukeela. "Guk ez badugu gure musika egiten, nork egin behar du?", galdetu du Ijurrak.

Aza 29, 20132013-11-29Iritzia0

14.560

• Barañainen astebetez bildutako materia organikoa, kilotan. Azaroaren 11n Barañaingo Udalak martxan jarri zuen bosgarren edukiontzia. Geroztik hiru egunetan bildu dute materia organikoa. Guztira, 14.560 kilo batu dituzte astebetean.

Aza 29, 20132015-04-21Asteko Gaiak0

Urte osoan euskaraz bizitzeko eskubidea aldarrikatuko dute bihar

Abenduaren 3a Euskararen Eguna dela profitatuta, Euskaltzaleen Topaguneak sustatuta Euskarak 365 egun kanpaina jarri dute martxan euskaraz urte guztian bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko. Hiztun gisa eskubideak aldarrikatzeaz gain, egunerokoan euskara baliatzearen beharraz ohartarazi nahi dute. Oskar Zapata Topaguneko Nafarroako arduradunak jakinarazi duenez, urte osoan euskaraz bizitzeko beharrak eragiten duen kezkaren harira jarri dute kanpaina martxan.

"Nolabait, Euskaltzaleen Topaguneko kideok orokortu dugun kanpaina bat da", dio Zapatak. Oraingoz, abiapuntuan daudela ohartarazi du. Hala ere, halako kanpainen aitzindariak badira Euskal Herrian. Izan ere, iaz, Durangoko Berbarok antzeko ekitaldi bat egin zuen. Orduan, Topaguneko kongresua egin ostean, argi gelditu zen bazkideen artean plazara ateratzeko gogoa gero eta handiagoa zela. Beraz, zerbait egiteko beharraren inguruan aztertzen hasi ziren Topaguneko kideak.

Horri esker egingo dute jaialdia bihar, 19:00etan, Iruñeko Burgoen plazan. Dena den, Zapataren irudiko, abiapuntua soilik izango da urte guztian euskaraz bizitzeko eskubidearen aldarrikapenean. Euskal Herriko 30 eskualde eta herrietan izango dira antzeko jaiak. Euskara kalera ateratzeko beharra sentitu dutelako jarri dute euskalgintzako eragileek martxan kanpaina.

Iruñerrian euskarak duen egoerari buruz galdetuta, Zapatak dio batetik badagoela nahia egunerokoa euskaraz egitekoa. "Euskaldun eta euskaltzaleen aldetik badago euskaraz bizitzeko eta plazan agertzeko nahia. Baina argi eta garbi dago gurea ezkutatzeko kanpaina bat ere badela". Hala, uste du ezinbestekoa dela biharkoaren antzeko ekinbideak abian jartzea.

Gainera, tokian tokiko Topaguneetako bazkideek halako ekinbide bat elkarlanean gauzatzea oso garrantzitsua dela ohartarazi du Zapatak. "Iruñean badakigu sarritan konplikatua dugula, eta halako ekinbideek lagungarri izan beharko lukete", azaldu du Zapatak.

Elkarlana sorburu

Iruñerrian hainbat bazkide ditu Topaguneak: Atarrabiako Karrikaluze, Berriozarko Zorroka, Karrikiri, Euskaldunon Biltoki eta Zaldiko Maldiko Iruñean... Topaguneak berak aurkeztu zien proposamena bazkideei, bai Iruñerrikoei baita Iruñerritik kanpo daudenei ere. Izan ere, Nafarroako euskalgintzako kide guztiei aurkeztu zien Topaguneak ekinbidea, eta oso harrera ona izan duela azaldu du Zapatak.

Azken egunetan D ereduaren inguruan hainbat komunikabide eta politikari helarazten ari diren mezu ezkorren aurrean, euskaldunen hizkuntza eskubideen aldarrikapenak jai giroan egitea "ezinbestekoa" dela dio Zapatak. Euskarazko ereduaren aurka abian jarri den kanpaina "zitala" dela salatu du. Gaineratu duenez, ongi diseinatutako kanpaina da, haurren aurrematrikulazio kanpaina otsailean hasiko delako, hiru hilabeteren buruan. "Baina egia esateko, nire ustez, hemen egin behar duguna da gureari eutsi; guk D ereduaren aldeko argudio sorta zabaldu behar dugu". Aldarrikatu du D eredua dela ikasleak euskalduntzen dituen eredu bakarra. Haren irudiko, ez da komenigarria euskararen ereduaren aurkako harra elikatzea, baina azalpenak eskatu behar direla adierazi du.

Arazo eta eztabaidez gaindi, biharko jaia baikortasunez ospatu nahi dute. "Ez da gauza handia izango, baina jai giroan egingo dugu, bizipoz eta gozamen beharra dagoelako", aitortu du. Egitaraua xumea izango den arren, euskara elkarteetako kideen elkarlana erdietsi dute. Horri esker, aste osoan eragile horietako kideak Euskarak 365 egun kanpaina iragartzeko kartelak paratzen aritu dira, Iruñean eta Iruñerrian, batez ere. Alde horretatik, pozik agertu da proposamenak harrera ona izan duelako. Urtero egiteko asmoa dute bihar Burgoen plazan egingo dutena. Dena den, ez dute etorkizunerako helburu handirik zehaztu nahi izan.

Jaialdia, gutxi gorabehera, 19:00etan hasiko da, Iruñeko Alde Zaharreko plazan. Lehenik, dantzaldia izango da. Horren ostean, manifestu bat irakurriko dute Topaguneko hainbat kidek, kanpainaren arrazoi eta helburuen berri emateko, besteak beste.

Aza 22, 20132013-11-22Beste albiste batzuk0

Aldaketa sozialaren beharra aldarrikatu dute Gizakia Herritar fundazioko kideek

"Krisia albo batera uzten ari da gizartearen zati bat", hori uste du Patxi Lasak, Gizakia Herritar fundazioko presidenteak. Bost urte bete berri ditu Gizakia Herritar fundazioaren mendeko Paris 365 elkartasun jantokiak. Aldaketa sozialaren beharra nabarmendu dute fundazioko kideek, eta kritikatu egin dute instituzioak krisia nola kudeatzen ari diren. "Lehenengo, esaten zuten krisirik ez zegoela; gero, baietz, baina denbora gutxirako bakarrik, eta bitartean, legedia gero eta zorrotzagoa egiten ari dira. Ezagutzen genuen ongizate estatua desagerrarazi dute", esan du Lasak.

Azken 21 hilabeteetako balorazioa egin dute fundazioko kideek. Pozik daude euren lanarekin; besteak beste, bost urtean 47 pertsonarentzako aldi baterako lana lortu eta 111.000 bazkari eta afari eman dituztelako. Datozen urteetarako, hiru proiektu berri dituzte esku artean: eskaintzen dituzten zerbitzuen kalitatea egiaztatzea, Europara hedatu eta lan egitea, eta gizarte ekintzailetasuna garatzea. Horrez gain, hurrengo urtean bulegoak eta jantokia lekuz aldatuko dituzte. Bazkideak lortzeko kanpaina jarriko dute martxan urte berriarekin batera. Egun, 415 bazkide inguru ditu Gizakia Herritar fundazioak, eta bi urteko tartean 1.000 izatera heldu nahi dute.

Bost urte pasatu dira Paris 365 elkartasun jantokia martxan jarri zuenetik Gizakia Herritar fundazioak. Baina geroztik beste hainbat ekinbide eta proiektu eraman dituzte aurrera. Fundazioak sei proiektu ditu martxan momentu honetan. Jantokia inauguratu zutenetik 111.000 afari eta bazkari eta 23.203 gosari eman dituzte. Orotara, 1.293 pertsonari eman diete jaten. Elikadurarekin lotua, Oinarrizko Saskia egitasmoa ere martxan dute: horren bitartez, hamabost egunean behin, diru sarrera txikiak dituzten 63 familiari jaki saski bana ematen diete.

Iaz, martxan jarri zuten Txoko Txiki Paris 365 proiektua. Bertan, 35 familia eta 59 umek parte hartzen dute. Txoko txiki integrazio gune bat da. Horretarako, jolas baliabideak eta hezkuntzakoak, jolasak, tailerrak, txangoak, hiri kanpalekuak eta umeentzako laguntza eskolak eskaintzen dira. Horren bitartez, umeak ludotekan dauden bitartean, gurasoek lana lortzeko ikastaroak jaso edo lana bila dezakete.

Hala ere, fundazioko kideek uste dute enplegua dela heldu beharreko gai nagusia. Haien aburuz, enplegu bat lortzean pertsona bakoitzak bere bizitza berrantolatzen du, inoren laguntzarik gabe. "Arazo nagusia lanik eza da. Laguntza eske datorren jendea ez da etortzen erosotasunagatik edo alferkeriagatik, jende askok arduragabeki hala esaten badu ere. Lanik ez duelako etortzen da", azaldu du Lasak.

Enplegua sortzeko helburuarekin Paris 365 Catering iraunkorra sortu zuten. Janari zerbitzu horri esker, 30 pertsonak lana lortu dute. Horrez gain, Taldeentzako Sukaldaritza tailerren bitartez, 15 pertsonak aldi baterako lanaldia izan dute. Nabarmentzekoa da, era berean, 2013ko abuztutik urrira bi lanpostu sortu zituztela San Andres Errota ostatuaren kudeaketa aurrera eramateko.

Bide horretatik jarraitzeko, etorkinentzako aholkularitza zerbitzua eta Paris 365 Bizikasi institutua dituzte. Lehenengoan, etorkinei aholkularitza juridikoa ematen diete, euren egoera hobetu ahal izateko. Bizikasi institutuan, ordea, hainbat prestakuntza ikastaro eskaintzen dituzte.

Eurek egindako lanarekin pozik badaude ere, oraindik egiteko asko dagoela uste dute fundazioko kideek. Iruñerrian jende askoren egoera gero eta gordinagoa dela ohartarazi dute. Hori ikusirik, gizarteari gogoeta "zintzoa" egiteko eskatu diote.

Aza 22, 20132013-11-22Asteko Gaiak0

@sarean

Arkitekturarekin lotutako webguneak.

• www.coavn.org. Euskal Herriko Arkitekto Elkargo Ofizialaren webgunea da. Besteak beste, aurtengo sariketaren inguruko informazioa dago eskuragarri.

• www.coavna.com. Nafarroako Arkitektoen Kolegioko webgunea da, herrialdeko informazioa dago, batez ere.

Aza 22, 20132015-04-210

“Antikomertziala irabazien bila ez dabilen sorkuntza kulturala da”

Sorginkale banatzaile antikomertzialak hamar urte daramatza Sorgin Gaua antolatzen. Hasieran, sorkuntza alternatiboaren erakusleihoa izatea nahi zutena banaketa alternatiboaren erreferente bilakatu da. Iker Otxoa (Zizur Nagusia, 1982) eta Karlos Andion (Zizur Nagusia, 1991) Sorginkale osatzen dutenetako bi dira, eta belaunaldien nahasketaren adibide dira. Sorgin Gauaren antolaketaz, banaketa alternatiboaz eta horren zentzuaz jardun dute.

Zer da sorkuntza alternatiboa edo antikomertziala?

IKER OTXOA. Antikomertziala, hain zuzen, irabazirik lortzen saiatzen ez den sorkuntza kulturala da. Bide alternatiboetatik zabaltzen den sorkuntza, eta gure ustez, izaera aldarrikatzailea ere baduena.

Zergatik lantzen duzue banaketa alternatiboa?

KARLOS ANDION. Mugimendu alternatiboan, kultura oso arlo garrantzitsua da. Uste dugu gaur egun printzipio antikomertzialak ahaztuta daudela hainbat gune autogestionatutan. Txosnetan oso ohikoa da 3.000 euro kobratzen dituen talde bati deitzea. Guk zirkuitu alternatiboa aldarrikatu nahi dugu. Nafarroan talde eta banatzaile ugari dago. Mugimendu hori guztia koordinatu eta bultzatu nahi dugu.

I.O. Beti alternatiben inguruan hitz egiten dugu: bizimodu alternatiboak, lan alternatibak, gure bizitzako arlo guztietan. Horregatik, garrantzitsua da sorkuntza kulturalean ere sistemak eskaintzen digunari alternatiba bat ematea. Banatzaileen sare horrekin eta talde antikomertzialekin, alternatiba bat sortzen ari gara. Era horretan, abestietan esaten denarekin koherente izateko modu bat da.

K.A. Sortzeko eta banatzeko orduan, baliabideak jartzen ditugu bide ez kapitalistetatik sorkuntza aurrera eraman nahi duten pertsonentzat. Horregatik hasi ginen Sorgin Gaua egiten, talde antikomertzialekin kontzertu handiak egin daitezkeela erakusteko.

Nola sortu zenuten Sorginkale?

I.O. Sorginkale 2000. urtean sortu genuen Zizurko gazte batzuen artean. Kultura eta ideia libertarioen inguruko jakin-nahia genuen. Jakin-nahi hori asetzeko, liburutegi libertario bat sortzea bururatu zitzaigun. Geroago sortu zen banatzailearen proiektua, Sorginkale deitu zena. Hortik aurrera, pixkanaka-pixkanaka banatzailea zena kolektibo bilakatu zen, eta hainbat egitasmorekin hasi ginen. Denak kultura libertarioaren inguruan.

Zer motatako ekinbideak eramaten dituzue aurrera?

K.A. Sorgin Gaua da urtean egiten dugu ekitaldirik ezagunena. Guk lokal bat dugu Zizurren. Astelehenero irekitzen dugu 17:00etatik 20:00etara. Han saltzen dugu materiala: CDak, biniloak, zintak, kamisetak, liburuak, fanzinak... Liburutegia ere badugu lokalean. Nahi duena etor daiteke, eta liburu bat hartu. Guk hori apuntatzen dugu eta listo. Lokala Zizurreko Alde Zaharrean dago, jaietan txosnak jartzen diren tokiaren ondoan. Lokalaren ondoan ere Rock etxea dago, autogestionatutako musikarako entsegu lokalak.

Banatzeaz gain, sortu ere egiten duzue?

K.A. Bai, orain arte diskoak grabatu ditugu gehienbat. Urtero disko pare bat argitaratzen ditugu. Oro har, Nafarroako taldeekin lan egiten dugu, baina baita beste toki batzuetakoekin ere. Ameriketako talde batzuen lanak ere argitaratu ditugu. Baina diskoetatik harago joan nahi dugu. Duela gutxi Comunidades sin estado en la montaña vasca (Estaturik gabeko komunitateak euskal mendietan) liburuaren argitalpenean parte hartu genuen. Hagin argitaletxeak publikatu du liburua.

Sorgin Gaua berezia antolatu duzue aurten. Zeintzuk dira programazioan dauden ekitaldirik garrantzitsuenak?

K.A. Normalean Sorgin Gaua larunbat batean egin izan dugu. Aurten aste oso bat egitea erabaki dugu. Asteartetik aurrera, Zizur Nagusian eta Iruñean hainbat ekitaldi egingo ditugu: hitzaldiak, kantautoreak... Kontzertuek erakartzen dute jende gehien. Ostiralean eta larunbatean kontzertuak izango dira Zizur Nagusian; orotara 20 bat taldek joko dute.