Asteko Gaiak

2014-06-132014-06-13Asteko Gaiak

@

Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoak webgune bat jarri du martxan herri ekinaldi legegilearen inguruko informazioa helarazteko.www.tupapelimporta.org. Webgunearen helburua ez da soilik sinadurak biltzea. Izan ere, kalamu kontsumitzaileei buruzko aurreir...

2014-06-132014-06-13Asteko Gaiak

Kalamu elkarteak arautzen lehena izan da Donostia

Joan den hilabetean egindako udalbatzan, aho batez onartu zuten alderdi politiko guztietako zinegotziek Donostiako kalamu elkarteak arautzeko udal ordenantza. Halako neurriak abian jartzen Euskal Herriko lehenengo hiria izan da Donostia. Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoak eredu antzekoa aldarrikatzen du Nafarroarako ere. Hala ere, Iruñean ez ezik kalamu klubak Nafarroa osoan ere erregulatzea ezinbestekoa dela irizten diote. Arrazoi horregatik aurkeztu dute herri ekinaldi legegilea Nafarroako Parlamentuan, araudia bat eta bakarra izan dadin. Donostiaren kasuan, aste gutxiren buruan espero da ordenantza jakinaraztea.

2014-06-132015-04-22Asteko Gaiak

Kalamu elkarteak arautzeko herri ekinaldi legegilea abiatu dute

Sinadura biltzen hasi dira Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoa zein kalamu elkarteetako kideak. Helburua herri ekinaldi legegile baten bidez Nafarroan dauden kalamu elkarteak arautzea da. Joan den maiatzaren 12an, Nafarroako Parlamentuak tramitera onartu zuen ekinaldi legegile hori. Beraz, sei hilabete besterik ez dute 5.000 sinadura bildu eta parlamentuan ekinaldia defendatu ahal izateko.

Sinadura biltzen hasi direnetik hilabete eskas igaro den arren, dagoeneko 1.500 lagun ingururen babesa jaso dutela jakinarazi du Ramon Morcillo Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoko idazkariak. Dioenez, ekinaldiak oso harrera ona izan du, eta datozen asteetan "indartzea" espero du. Dena den, alderdi politikoen jarrerarekin ez da batere fio. Izan ere, salatu du askori ez zaiela "interesatzen" halako elkarteak arautzea.

Hala ere, kalamu elkarteak arautzeko lanean jarraitu nahi dute Morcillok eta Ordezkaritza Kanabikoko gainontzeko kideek. Datuak ofizialak ez diren arren, Iruñerrian zazpi bat kalamu elkarte daude. Bakoitzak bere bidea egiten du; guztiak dira legezkoak, eta guztiak daude elkarte moduan erregistratuta. Hala ere, Morcillok ohartarazi du funtsean kalamu elkarteak ez direla ohiko elkarteak, eta salatu du ez dutela segurtasun juridikorik. Izan ere, une oro poliziak atxilotuko dituzten beldur direla aitortu du.

Morcillo, Ordezkaritza Kanabikoko idazkari izateaz gain, Antsoaingo kalamu elkarteko bazkidea ere bada. Urtarrilean sortu zuten elkartea, eta jadanik ia 200 bazkide dituzte. Pozik daude izan duten harrerarekin. Dena den, halako elkarteak iragartzea "delitua" dela ohartarazi du. Horregatik ez du elkartearen egoitza zehazki non dagoen esan nahi; arazoak saihestu nahi dituzte.

Kalamua kontsumitzen dutenek neurri batean "babes juridikorik" ez dutela uste du Morcillok. Iritzi berekoa da Laura Salamanca Antsoaingo kalamu elkarteko diruzaina ere: kalamuaren kontsumoari buruzko legedia "oso murriztailea" dela irizten dio hark. Ez dute ez ekoizterik, ez garraiatzerik, ezta saltzerik ere. Baina norbanakoak kontsumi dezake, baldin eta besteei eragiten ez dien eremu pribatu batean egiten badu.

Morcillok galdetu du agintariek zergatik ez duten legeztatzen kalamuarekin lotutako guztia. Dioenez, badira legeztatuta dauden beste substantzia batzuk kalamua baino "kaltegarriagoak" direnak. Egoera horren atzean interes ilun asko daudela uste du Nafarroako Ordezkaritza Kanabikoko kideak: "Kalamua legeztatuko balute, guk ordaindutako zergen bitartez administrazio publikoak dirua erdietsiko luke".

Alde horretatik, uste du administrazioak "bizkar" ematen diola kalamuaren kontsumoarekin lotutako guztiari. "Sarritan, badirudi errealitatea ere ukatu egin nahi duela", dio Salamancak. Datu ofizialik ez dagoen arren, Nafarroan gehien kontsumitzen den substantzietako bat da kalamua, bai helburu ludikoetarako baita helburu terapeutikoetarako ere.

Hain justu, Antsoaingo elkarteko bazkideen artean denetik dago. "Egia da gehienek helburu ludikoetarako kontsumitzen dutela kalamua, baina elkartean denetarik dago", azaldu du Salamancak. Gaineratu duenez, bazkideekin oso zorrotzak dira. Hiru gune garrantzitsu dituzte egoitzan, baina ziurrenik garrantzitsuena bulegoa da. Bertan erretzea debekatua dago, elkarteko langileek ke guneetatik at egon behar dutelako lan segurtasuna bermatu ahal izateko. Bertan gordetzen dute bazkideek kontsumitzeko prestatuta dagoen kalamua.

Morcillok azaldu duenez, aurreikusia dago gehienez zenbatekoa izango den bazkideen urteko kontsumoa. Hark, esaterako, gehienez 1.020 kalamu gramo kontsumi ditzake. "Batzuek gehienez zenbateko hori kontsumitzen dute; beste batzuk, berriz, ez dira horretara iristen", azaldu du Morcillok. Gainera, bazkide bakoitzak bere fitxa du. Bertan jartzen dute noiz eta zenbat erosi duten.

Kalamu elkarteek ez dute inolaz ere irabazirik izan behar. Irabazirik izango balute, legea urratuko lukete. Horregatik, oso tentuz ibiltzen dira halako gauzekin Antsoaingo elkartean. "Irabaziak izango bagenitu, inbertsioren bat egin beharko genuke; ez dakit, beste lokal batera joan edo horrelako zerbait", dio Salamancak. Oraingoz ez da horrelako egoerarik gertatu Antsoainen. Nahikoa lan badute elkartea bera mantendu ahal izateko.

Baina argi dute ez dutela eurena elkarte handi bat izaterik nahi. Gainera, bazkide egin ahal izateko prozesua erabat zehaztua dute. Bazkidea den pertsona baten bitartez egin daiteke soilik Antsoaingo elkarteko kide. "Kalamu kontsumitzailea izan behar du, eta hemen ditugun arauak errespetatzea ezinbestekoa da", azaldu du Salamancak. Arau horiek errespetatzen ez dituena kaleratu egiten dute.

Elkarteak arautzeko legedia parlamentuan eztabaidatu ahal izateko behar adina sinadura biltzeko, beste bost hilabete besterik ez dute. UPN eta PPN ez beste alderdiekin bildu dira. Bilera egiteko gonbidapena egina diete, baina ez dute onartu. Hala eta guztiz ere, legedia gauzatuko den esperantza badutela esan dute Morcillok eta Salamancak. Izan ere, ziur dira kalamu elkarteak arautzea bi aldeentzat dela onuragarria.

2014-06-062015-04-22Asteko Gaiak

Eskuz lotutako katea

Durango eta Iruñea banatzen dituzten 123 kilometroak milaka lagunen bitartez lotuko dituzte igandean erabakitzeko eskubidea aldarrikatzeko. Eskuak, minutu batzuez, kate begi bilakatuko dira. Ia urtebetez garatu den lana gauzatuko da orduan. Hala ere, Gure Esku Dago ekinbideko arduradunek jakinarazi dute astelehenean ere erabakitzeko eskubidearen alde lanean jarraituko dutela, igandekoa abiapuntua besterik ez delako izango.

Mikel Soto Gure Esku Dago ekinbideko Nafarroako koordinatzaileetako bat da. Taldean, orotara, sei lagun inguru dira. Azken asteetan gogor ari dira lanean. Aitortu duenez, igandeko data, ekainaren 8a alegia, gorriz borobildua dute egutegian. Mugarri izatea nahi dute, batez ere parte hartzaileen aniztasunagatik. Gainera, mugimendua guztiz herritarra dela jakinarazi du. "Izaera herritar hori dela eta, jendea mobilizatzeko lan handia egin behar da", azaldu du Sotok. Dena den, ahoz ahokoak "ondo baino hobeto" funtzionatu duela esan du. Herritarren artean sortu den harremana oso garrantzitsua da Sotoren irudiko: "Guretzat, garrantzitsuena herritarren arteko saretzea da, eta giza katearen bidez hori lortzen ari gara".

Hala ere, erabakitzeko eskubidearen aldeko mugimendua Nafarroan motel xamar ibili dela aitortu du Sotok. Arrazoiak zeintzuk izan daitezkeen galdetuta, uste du zioetako bat izan daitekeela proiektuaren sorburua Gipuzkoan egotea. Duela nahiko gutxi arte ekimena ia oharkabean igaro da, baina ahoz ahokoak izugarri ongi funtzionatu duela irizten dio Sotok. Herri askotan modu autonomoan sortu dira erabakitzeko eskubidearen aldeko taldeak. Nafarroako aurkezpen ofiziala iragan urte amaieran egin zuten, baina ordutik jaso dituzten atxikimenduak hazten joan direla azaldu du Sotok.

"Sarritan herrietatik zuzenean deitu digute esanez talde bat sortu nahi dutela, eta nola egin dezaketen galdezka, eta hori oso pozgarria da", jakinarazi du. Ainara Aiestaran egun Uharte-Arakilgo koordinatzailea da, eta Gure Esku Dago ekinbidearen berri hedabideen bidez izan zuela adierazi du. "Dinamika oso erakargarria iruditu zitzaidan erabakitzeko eskubidea aldarrikatzeko erronka", azaldu du Aiestaranek. Bere burua eskaini zuen Sakanan dagoen kilometro baten ardura bere gain hartzeko. "Sakanan, konkretuki Etxarri Aranatzen, apirilaren 13an egin zen kontsultarekin sortutako giroa aprobetxatzea ezinbestekoa zela iruditu zitzaidan", azaldu du Aiestaranek. Eskualdean jendea bereziki itxaropentsu dagoela esan du, batez ere gehiengoak Etxarri Aranatzen independentziaren alde egin zuelako.

Azken asteetan sortu den itxaropena bere horretan ez gelditzea espero du Aiestaranek. Ideia horrekin bat egiten du Sotok ere: "Igandeko ekimena izugarri ona iruditzen zait, herritarren artean sortzen den harremanak sare bat eratzen lagunduko duelako gerora bestelako planteamendu batzuk gauzatzeko". Izan ere, Gure Esku Dago ekinbidearen ezaugarri nagusiena hori da, proiektuak berak izan duen izaera herritarra.

Hainbat alderdi politikok eta hainbat politikarik atxikimendua adierazi dute, eta bat egin dute igandeko giza katearekin, baina ekinbidearen sustapenarekin ez dute zerikusirik izan. Sotok dioenez, errealitate horrek ere lagun andana erakarri du. Izan ere, Gure Esku Dago-n parte hartzen duten norbanakoak sentsibilitate eta ideologia ezberdinetakoak dira. "Batzuk abertzaleak dira, baina beste batzuek ez dute zertan; nahikoa da erabakitzeko eskubidearen alde egotea proiektuarekin bat egiteko". Aniztasun hori nabarmendu du Sotok, politikariez gaindi gauzatutako proiektua delako.

Aldarria eta jaia, biak bat

Hilabete luzez dozenaka ekitaldi izan dira Euskal Herrian eta, hein berean, Nafarroan. Azkena, esaterako, Iruñeko Txantrea auzoan egin zuten, larunbatean. Dozenaka lagun bildu ziren euskal herritarrek duten erabakitzeko eskubidea aldarrikatzeko. Sotok dioenez, oso zaila egiten zaio Nafarroako kilometroetan zenbat lagun izango diren kalkulatzea. Orotara, 41 kilometro izango ditu giza kateak Nafarroan; hortaz, 35.000 eta 40.000 lagun artean kalkulatu ditu. Beraz, ohartarazi du jendetza hori dena koordinatzea izango dela zailena. Hala ere, ziur da dena ondo aterako dela.

Festarako tartea ere izango da etzi. Etxarri Aranatzen, esaterako, egitarau oparoa antolatu dute; besteak beste, herri bazkaria, haurrentzako gunea eta Vendetta, Xaiko eta Tximeleta taldeen kontzertuak izango dira. Aiestaranek esan duenez, oso garrantzitsua da erabakitzeko eskubidea jai giroan eta inolako gatazkarik gabe ospatzea. Iruñearen kasuan, ez da kontzertu berezirik izango. 14:00etan, giza gaztelu bat eraikiko dute, eta, horrekin batera, bertsolariak eta jotak izango dira Sarasate pasealekuan.

2014-05-302014-05-30Asteko Gaiak

Lan banaketaren ilunak argitan

Langabeziari aurre egiteko asmo garbia du Nafarroako Gobernuak. Hezkuntzan eta Osasunbidean behin behineko langileak kontratatzeko erabiltzen duen sistema bera ezarriko du administrazio publikoko gainontzeko eremuetan ere. Lanaldi osoa duen pertsona b...

2014-05-302015-04-21Asteko Gaiak

Gobernuaren zerga politika salatu du LAB sindikatuak

"Enpresarien gutxiengo batek Nafarroan sortzen den aberastasunaren erdia pilatzen du, baina zergatan langileek ordaintzen dutenaren bostena baino ez dute ordaintzen", salatu du LAB sindikatuak. Horregatik zerga sistema aldatzeko beharra aldarrikatu du...