UPNk eta PSNk akordiorako oinarria adostu dute, PPren babesarekin. Bertan, langabeziari aurre egiteko 40 neurri aurkeztu dituzte, hiru bloketan banaturik. Langabezian dauden pertsonen batzarrak, ordea, adar jotze gisa hartu du mahaiak egindako bilera....

Pil-pilean dago Nafarroko Gobernuaren inguruko ustelkeria, CAN auzia Madrilen bideratuko dela jakinarazi delarik. Kontuz herri ekinaldia zoriondu beharrean gaude, ezkutuko mugimenduak agerian jarriz, nafar gizarteari argi egiteagatik.Hala ere, ustelke...

Nafarroako Gobernuak suteen aurkako zerbitzuan egindako murrizketak salatu ditu Nafarroako Larrialdietarako Agentziak(NLA), Soraurenen. Azken urtarotako euriteak direla eta, basoko sastrakak asko hazi dira, eta, ondorioz, suteak sortzeko aukerak gora ...

• Uholdeen kalteak konpontzeko gastua, milioi eurotan. Nafarroako Gobernuak 17,4 milioi euroko gastua onartu du uholdeek errepidetan eragindako kalteak konpontzeko. Onartu berri duten aurrekontuarekin konponketa lanak egingo dituzte Irurtzungo, Mugairiko eta Tuterako errepideetan.

• Nafarroako Gobernuarenak diren eta hutsik dauden etxeak. Nafarroa osoan Nafarroako Gobernua 150 etxeren jabe da. Orain, parlamentuak eskatu du etxe horiei erabilera soziala emateko, etxe kaleratzeei aurre egiteko.

• Itxaropenaren Telefonoak jasoko duen dirua, eurotan. Nafarroako Gobernuak 70.000 euro emanen dizkio Itxaropenaren Telefonoari, finantzatzeko. Elkartearen helburu nagusia da arazo bat duen edonor bakarrik ez sentitzea.

Hizkuntza batetik bestera aldatu badaitezke ere, uste izaten dugu hiriek izen (eta izan) bat eta bakarra dutela. Salbuespenak daude. San Petersburgo eta Leningrad. Konstantinopla eta Istanbul.

Denboraren gauean desagertu baino lehen, gogora ezineko garaietako kontuak direla aldarrikatu baino lehen, Iruñeari aplikatutako Mordor toponimo berriaren arrakastaren lekukotasuna utzi nahi dut hemen. Bada, hemen bertan ere, deituraz aspertu eta aldatzeko proposatu duena, moda iragankorra balitz bezala. Nire ustez ez da hala. Ez da txiste bat, behin higatuta, beste batera pasatzeko modukoa. Sakoneko zerbaiten aurrean garela defendatzeko bi arrazoi ditut.

Iruñea Mordor delako aldarrikapena, aldibereko sorkuntza herritarra izan da. Jende askori aditu diot horrelakorik esatea modan jarri aurretik ere, beraiek dagoeneko Mordor izena zerabiltela Iruñea adierazteko, kuadrillan sortua zutela. Nik neuk ere hala uste dut. Guztiz sinetsita nengoen nire lagunartean sortu genuela, eta areago ni neu izan nintzela nire lagunen artean lehendabizikoa bururatu zitzaidana. Hainbestetan eztabaidatu didate eta copyrighta hainbestetan eta hain sutsuki kentzen saiatu dira, ezen ondorioztatu behar izan dut Iruñearen izengoiti berria aldi berean hainbat jenderen buruan sortua dela. Hala bada, ez da txisterako kontua, zerbait arkanoagoa baizik.

Bigarren arrazoiak, nolabait esateko, kripto-etimologia luke oinarri. Hausnartzera gelditu eta ohartu naiz aurtengo klimatologia kaskarretik harago, Iruñea iluntasunarekin lotzeko joera aspaldidanik datorrela. Garai bakoitzeko izenaz aparte hiriaren izen sekretu eta ahoskaezina izanen balu bezala. Mordorrek, Tolkienek Eraztunen Jauna eleberrirako sortutako lurraldearen izenak, asmatutako hizkuntza oso batean (sidarin edo elfoera grisa deitutakoan) esanahi zehatza dauka: Lur iluna. Mor erroak "iluna" esan nahi du (Moria toponimoan ere erabilia) eta Dor erroak "lurra" (saga bereko Gondor edo Eriador bezalakoetan ere).

Miguel Sanchez-Ostizek bere nobeletan Iruñea bestelako izenaz aipatzen du ia beti, Atxagaren Obabaren moduan. Umbria. Hau da, toki itzaltsua, ilunpetsua. Eta iritzi zutabe honi, blog batean bezala, erantzun sorta kilometrikoa uzterik ez dagoela aprobetxatuz, aipa dezadan Iruñearen etimologia bera. Iruñeak "hiria" edo "hiri ona" esan nahiko luke, adituen arabera. Baina bada ilun etimotik datorrela uste duenik. Agian arrazoia eman beharko zaie.

Europako noriarik handienak Arrotxapea utzi eta Antoniuttiko parkean hartuko du tokia aurtengo sanferminetan. Teknikarien arabera, iazko kokalekua ez da horrelako azpiegitura batentzat "egokia". Bestalde, paisaia izango da noria mugitzeak duen beste o...

• Arga ibaia asteburuan iritsi zen altuera, metrotan. Arga eta Aragoi ibaiek gainezka egin zuten joan den asteburuan. Arga ibaia 5,48 metroko altuerara iritsi zen, eta Ebroko Ur Konfederazioak Iruñean inoiz neurtu gabeko ur maila neurtu zuen: 550 metro kubiko segundoko.

Gaurko kolaborazio hau ikasturte honetako azken aurrekoa izango dut. Nafarroako Hitza-tik hilean behin zutabe bat idazten animatuko ote nintzatekeen hots egin zidatenetik, oker ez banago, hauxe izango da nire deiturak daramatzan hamazazpigarrena. Bete beharreko baldintza bat Nafarroako kontuez aritzea da, alegia, Nafarroako gaurkotasunez, eta, egia esateko, gure Nafarroa maite honek ematen du, bai, zer pentsatu eta zer esan. Dena den, ez dakit lerro hauetan ezarritako kondizioa beteko ote dudan, ez baitakit hemengo kontua ote den soilik.

Urte asko dira gure etxean bazegoela telefonogune bat. Nire memoriak huts egiten ez badit —batzuetan deserrira joaten zait-eta— kaxa modukoa zen, egurrezkoa, handi samarra. Telefono-linea desberdinak konektatzeko balio zuen larako moduko batzuk kalkatuz kutxako eskuin aldean zegoen biraderari eragin bitartean, behin baino gehiagotan eragin ere, bestela ez omen zuen nahiko indarrik hartzen. Operazio horrek bazuen zailtasun apur bat, ez ezazue pentsa; esku batek larako bat sakatzearekin batera beste eskuak biraderari eragin behar zion, baina orduan telefonoa? Telefonoa eseki gabe utzi egin behar, jakina, eta atzera ere agudo hartu behar deia alferrik galduko ez bazen!

Atzerrira deitzeko erabiltzen zen askotan telefonogunea, hain zuzen ere, urrutiko deiak egiteko. Emakumezko ahotsa izaten zuen telefonistari norako deia zen eskatu, telefono zenbakia eman eta hark lotura egiten zuen unetxo bat pasa eta gero. Orduan, telefono-hari luzeen beste aldetik ailegatzen zen: Allo? Allo?

Allo-k erantzuna ematen zuen beti, beste aldean norbait zegoela adierazten zuen erantzuna.

Nola aldatu diren gauzak, e? Urte hauetan guztietan teknologia berriek sekulako aurrerapenak lortu dituzte. Ordu batzuetan munduko beste muturrera ailega gaitezke, eta, denborarik beharko ez balu bezala, gure mezu bat istantean irakur dezakete munduko edozein tokitan. Garai bateko zentralita zen egurrezko kutxa erako tramankulu handi hura, gaur egun, ordea, gure bakeroen poltsiko estuetan sartzen den gailu bat da, deitzeko ez ezik, hamaika funtzio gehiago betetzeko balio duena.

Bada, haatik, besterik aldatzen ari dena: orain, askotan, gehienetan, apika, ez dugu Allo-rik entzuten, hots, tresnaren beste aldetik ez da arraposturik ailegatzen: ez da erantzunik egoten. Ez dakit zure esperientzian, irakurle, nirean behintzat gero eta ohikoagoa zait arraposturik ez jasotzea lagunei bidalitako SMS edo whatsapp mezuak direla. Egia da, galderarik egiten ez bada, behinik behin, batzuetan ez dela behar izaten, tira, ez dakit. Baina, adibidez, pentsa dezagun kiroldegian hain poliki jarritako Iradokizunak postontzian sarturiko sujerentzia dela-eta ez dizutela erantzun, non eta, gainera, orrian bertan Erantzuna jaso nahi dut agertzen den laukitxoa markatu duzun; edo, esaterako, udaletxean sarturiko zenbakidun eskaera formal baten inguruan ere ez dizutela erantzun. Halere, nago jarrera nagi hori kutsakorra dela.

Nik Allo entzuten jarraitu nahi dut.