Enrique Martin Monreal izango da Osasunako entrenatzailea denboraldia amaitu arte. Jose Manuel Mateo kargutik kendu berritan, taldeko presidenteak onartu zuen harekin hitz egiten hasiak zirela. Azkenean ez da ezustekorik izan. Talde egoera larritik ateratzeko ardura Martin Monrealena izango da (Tebas-Muru Artederreta, Nafarroa, 1956). Martin Monreal Ezagun zaharra da Osasunan. Beheko mailen eta bigarren taldearen arduradun...
span>Osasuna
“Osasuna txotxongilo bat izan da, batzuen eta besteen eskuetan”
Osasunaren aktualitateari hurbiletik kasu egiten dio Rafa Aguilera Radio Euskadiko esatariak. Klubaren agintea bazkideei itzultzea xedetzat duen Kutz proiektuaren sustatzaileetako bat da.
Zer ari da gertatzen Osasunarekin?
Zehaztasun guztiak ez ditugu ezagutzen, eta, akaso, ez ditugu inoiz ezagutuko, baina laburbilduz, esanen nuke gertatzen ari den guztia aro baten amaieraren adierazlerik garbiena dela. Futbola ulertzeko (eta kudeatzeko) modu jakin baten amaiera, alegia.
Futbola aipatzen duzunean, futbol profesionalaz ari zara, ezta?
Bai, bai, eta ongi dago ñabardura hori azaltzea. Gauza bat da futbola, kirol jarduera gisa ulertuta; eta oso bestelako bat, futbol profesionalaren ikuskizuna. Negozioa.
Orain arte argitaratu dena izozmendiaren tontorra besterik ez dela diote adituek...
Hala ematen du, bai, baina goizegi da ezer ziurtatzeko. Oraingoz, ziur dakigun bakarra da Osasunaren diru kutxak hustu egin direla nolabait. Kontabilitateak adierazten duenez, diru hori atera egin zen klubetik, baina ez dago argi nora joan zen. Bizkai kudeatzaile ohiaren testigantza oinarri hartuta, badirudi partiden emaitzak erosteko erabili zela; baina gogoan izan behar dugu Bizkai ez dela lekuko soil bat. Aferan leporaino sartua dago, eta haren adierazpenak kontu handiz hartu beharko genituzke.
Horregatik diozu 'Osasuna auzia' ez, 'Bizkai auzia' dela hau...
Oraingoz, behintzat, bai. Finean, Angel Bizkai klubeko kudeatzaile nagusia izan da 24 urtez, eta denbora horretan, sei presidente izan ditu Osasunak: Fermin Ezkurra, Javier Garro, Juan Luis Irigarai, Javier Miranda, Patxi Izko eta Miguel Artxanko. Futbolaren negozioaren erdigunean egon da beti eta dirutzak maneiatu ditu. Erantzukizun apur bat izanen du auzi honetan guztian, ez?
Zein izan da, beraz, klubaren papera auzi honetan?
Antzezlan honetan, Osasuna tresna bat izan da, aktorea bainoago. Txotxongilo bat, zenbaiten eskuetan. Klubak partidak erosi zituen lehen mailari eusteko? Baliteke, baina kirolaz harago, futbolaren elitean mantentzeak baditu bestelako ondorioak ere; esate baterako, diru sarrera handiak kudeatzeko gaitasuna bermatzea. Are gehiago, klubak Nafarroako Ogasunari 53 milioi euro zor zizkiola argitaratu zenetik. Egoera horretan, batzuek ikusi zuten aukera bakarra zutela zorrak kitatzeko eta, aldi berean, kutxan eskua sartzen segitzeko: lehen mailari eustea. Nola edo hala.
Hain zuzen, Ogasun Departamentuak eta Nafarroako Gobernuak beste alde batera begiratu dutela esan dute Bizkaik eta Izkok epailearen aurrean.
Argi dago Miguel Sanzen agintaldiak iraun zuen bitartean, laxokeria erabatekoa izan zela; bestela, ezin da ulertu Osasunaren zorra hainbeste handitu izana.
Eta hori ez al da partiden iruzurra baino larriagoa?
Falta den diru kopuruari erreparatuta, argi dago baietz. Normala da jendea haserretzea, Osasunak fabore tratua izan duelako, eta horri gehitu behar zaizkio klubak bestelako enpresa txikiekin eta hornitzaileekin dituen zorrak. Oso-oso handia da zuloa, eta administrazioak ez dio zentzuzko azalpen bat eman horri: nola liteke futbol talde batek halako zorra pilatu izana?
Zuk zeuk bota duzu galdera. Erantzunik baduzu?
Hasieran esan dizudan bezala, ziurtasunik ez dut, baina ezagutzen ditut aurrekariak. Jo dezagun, adibidez, San Antonio eta Itxako taldeen desagerpenera. Kirol erreferente handiak izan ziren biak ala biak, maila goreneko taldeak. Eta desagertu egin ziren, zorrek itota. Bide batez esanda, inork ez zituen zor horiek bere gain hartu. Bada, Osasunarekin antzeko zerbait gertatzen ari da, baina zorra askoz handiagoa denez, ez dut uste oraingo honetan gizarteak zapoa irentsiko duenik.
Zirkua denon ogiaz pagatzen
"Osasunak plan ekonomiko serio bat aurkeztu zigun, eta guk onartu egin genuen Parlamentuan, uste baitugu Osasunari laguntza eman behar zaiola. Finean, Osasuna benetan maite dugunak UPN, PSN eta PP garelako". Yolanda Barcina presidenteak iragan azaroan egin zituen adierazpen horiek Television Española kate publikoan, talde gorritxoa ekonomikoki erreskatatzeko legea onartu ostean. Esaldi horrekin, agerian gelditu zen, Barcinarentzat, alderdi politikoak bi multzotan sailkatuak daudela: alde batean leudeke Osasuna maite dutenak; bestean, maitasunik ez diotenak.
Maitasun hori, ordea, polemika mikatz baten erdigunean dago orain, Osasuna auziko inputatu batzuek adierazi baitute Nafarroako Ogasunak bazuela klubeko agintariek egindako negozio ilunen berri. Deklarazio horiek ekaitzaren begian jarri dituzte UPNren gobernuko zenbait kargudun. Izan ere, Osasunarena ez da futbol talde baten barruan gertatutako ustelkeria kasu hutsa. Erpin anitzeko eskandalua da, eta hainbat faktore nahasten dira bertan.
Bi hari nagusik osatzen dute Osasunaren inguruan sortutako mataza iluna: batetik, Iruñeko 2. instrukzio epaitegian ikertzen ari diren ustelkeria kasua (horri deitzen zaio Osasuna auzia); eta bestetik, auzi ekonomikoa edo zorrari dagokiona.
Osasuna auziak klubaren egungo zuzendaritzak eginiko salaketa du abiapuntu. Horren arabera, 2,4 milioi euro atera ziren Osasunaren kontuetatik azken bi denboraldietan, eta ez dago horien arrastorik ez justifikaziorik. Fermin Otamendi epailearen ustez, berriz, falta den kopurua handiagoa da: 3,7 milioi euro.
Angel Bizkai 24 urtez Osasunaren kudeatzaile izandakoak LFP Espainiako Futbol Liga Profesionalari aitortu zion 1,6 milioi euro erabili zirela sei partidatako emaitzak "erosteko". Ordainketak, ustez, bi higiezin kudeatzaileri zein Portugalgo Madeira uharteko Flefield sozietateari egindako fakturen bidez ezkutatu ziren. Baina delitu hori konfirmatuko balitz ere, diru asko galdu da bidean. Zehazki, 800.000 eta 2,1 milioi euro artean. Dirutza hori noren poltsikoan dagoen ikertzen ari da epailea orain.
Otamendi epaileak Patxi Izkoren eta Miguel Artxankoren zuzendaritzetako kideak jo ditu Osasuna auzia-ren erantzule nagusitzat, eta dagoeneko 12 pertsona inputatu ditu. Behin-behineko espetxealdia ezarri zien Artxanko presidente ohiari eta Txuma Peralta kudeatzaile ohiari —iragan den asteartean atera zen Artxanko kartzelatik, 500.000 euroren bermea ordainduta—. Horiez gainera, Osasunako beste hainbat kargudun ohi inputatu ditu epaileak: Izko, Bizkai, Jose Manuel Purroy, Juan Pascual, Diego Makirriain...
Erantzukizun zuzenaz harago, prozesu judizial honek agerian utzi du zeharkako erantzukizuna ere izan zutela beste hainbat erakunde eta kargudun publikok. Hala, Izkok eta Bizkaik epailearen aurrean azaldu zutenez, Nafarroako Ogasunak bazuen jarduera irregular horien berri, eta "beste aldera begiratu zuten".
Zehazki, Izkok adierazi zuenez, Ogasunak ikuskapen akta bat hasi zuen, klubak 500 euroko billeteekin egindako 300.000 euroko diru mugimendu batengatik, baina "kontseilari batek" espedientea geldiaraztea lortu zuen. Aurretik, Bizkaik esan zuen "Ogasun Departamentuko zerga-ikuskatzaile bat" ere jakinaren gainean zegoela eta operazio ilunak justifikatzeko laguntza eman ziola.
Ustelkeriaren lohiarekin zikintzeko arriskua ikusita, Nafarroako Gobernuak nahiago izan du ezjakinarena egin: "Ez dut horren gaineko informaziorik" esan du Lurdes Goikoetxea Ekonomia eta Ogasun kontseilariak, bere departamentuaren inplikazioaz galdetu diotenean. Yolanda Barcinak, berriz, erantzukizun oro saihestu du, pilota Miguel Sanzen teilatuan utzita: "Nik dakidana esan dezaket, eta gobernu honek egiten duenaren erantzule naiz bakarrik". Iragan astean, Patxi Izkok eta Miguel Sanzek elkarrekin bazkaldu zuten Iruñean, baina Sanzen esanetan, "kasualitate hutsa" izan zen.
Zalaparta mediatiko txikiagoa sortu du Osasunaren zorrari lotutako polemikak, baina desagertutako diru kopuruari eta dimentsio politikoari erreparatuta, ustezko iruzurren auzia baino larriagoa izan daiteke.
Izan ere, 2002. urtean Patxi Izko Osasunako presidentetzara iritsi zenean, talde gorritxoaren zorra 19,88 milioi eurorena zen. Iaz, berriz, horren laukoitza: 80 milioitik gorakoa. Bitarte horretan, Osasunak bere historiako kirol emaitza onenak eta lorpen handienak erdietsi zituen.
Zorraren pilatze neurrigabea ezin uler daiteke, Nafarroako Gobernuaren, legebiltzarraren eta Nafarroako Kutxaren inplikazioa aintzat hartu gabe: CANek hipoteka mailegua eman zion Osasunari 2003an, zorra berriro finantzatzeko. Urte horretan, parlamentuak foru lege bat babestu zuen, klubak zorrari erantzuten ez bazion gobernuak zorraren bermea aurkez zezan. Lege hark Ekonomia Departamentuari baimena ematen zion Osasunaren finantza operazioak zorrotz ikuskatzeko, baina gobernuak ez du inoiz halakorik egin, zorra etengabe pilatu baita ordutik. Iazko udazkenean jakin zen klubaren zorra 80 milioi euro zela eta, horietatik, 53 milioi zor zizkiola Ogasunari.
Azaroaren 27an, erreskate legea onartu zuten UPNk, PSNk eta PPk parlamentuan, bideragarritasun plan bat edo kontuen ikuskatzea exijitu gabe. Ordaintzeko baldintzak leundu zizkioten Osasunari, eta zorraren zati handienaren ordainean zenbait instalazio ematea (Sadar eta Taxoare) adostu zuten.
32.000.000
OSASUNAREN ZORRAREN HANDITZEA LAU HILABETEANArgitzen doaz, gutxika, Osasuna eta Nafarroako Kutxaren arteko harreman ekonomikoen gaineko xehetasunak. Taldeak 22,7 milioi euroko zorra zuen finantza erakundearekin 2009ko irailean, azken horrek emandako k...
Osasunako presidentea kexati, CAN desagertu delako
Politikatik at, lehen aldiz entzun zaio erakunde ofizial bateko ordezkari bati kexati Nafarroako Kutxako erabakiguneak jada Iruñetik at direlako. Miguel Archancok iragan astean onartu zuen altxortegi arazoak dituztela, besteak beste Caixabankekin harremana ez delako iraunkorra.