Tania Arriaga Azkarate

Epaile matxistek justizia matxistarekin zigortzen gaituzten bitartean, burua ez galtzeko, ez beldurtzeko, ez deprimitzeko, ihes ez egiteko eta amore ez emateko estrategia, lana, borroka eta ametsen mundua izanen ditugu bidelagun. Estrategia, gizarte bizigarria lehenbailehen izateko; lana, egunero eraiki eta sostengatu beharreko zeregina baitugu; borroka, sarri gure eskubideak tinko eta ozen aldarrikatzeko; eta ametsak, mina eragiten diguten horiei ordaina emateko. Ametsetan, erasotzaileen gorputzetan guri eragiten dizkiguten basakeriak eginen dizkiegu. Bidegabekeriak laster bukatzen ez badira, fantasia beldurgarriak gauzatuko direlakoan nago. Denbora kontua besterik ez da.

Ametsetan ere, irudimenak 2022ko sanferminak erakusten dizkit, eta dantzaz eta musikaz beteriko karrikek Mariarengana eraman naute. Gaztea da, 20 urtetara ez da iritsiko; zuri-gorriz jantzia dagoen arren, gainean laranja koloreko txalekoa darama. Iruñeko Udalak emakume gazte bat kontratatu du Labriteko hesiak eta komunak zaintzeko.

Maria aski aspertua dago. Kuadrillako batek, Whatsapp bidez, duela urte batzuk oso famatua izan zen La manada bortxatzaile taldeko erasotzaileak Iruñean ikusi dituztela idatzi dio, haserre. Jendea asaldatua dago. Nola ausartu ote dira berriz Iruñera etortzen, galdetzen diote euren buruari, Mariak urrutitik mutil talde bat komunera hurbiltzen ikusten duenean.

Argazkietako gizonek Labriteko komunetara joateko asmoa dutela ohartu da. Laster, La manada aurrez aurre izanen du. Halere, arnasa hartzearekin batera erraz ahaztuko ez duten oroigarria bururatu zaio. Hortaz, bortxatzaileak ailegatu aurretik, komunetako atea itxi eta xaboiaren ontzian eta baita komun-ontzietan ere zolen desinfektatzailea (sodio hidroxidoa) bota du, gogoz. Haiek iritsi orduko, Maria ezkutatu da.

Harrotuak ikusten ditu. Oihu eta barre artean, Iruñeko emakumeak iraindu eta hiltzeko lizentzia ere izan badutela garrasi egiten dute. Ez dira ohartzen haien azaletan jarri dutena ez dela soilik xaboia izan. Segituan, oihuka atera dira komunetik; begiak, eskuak, ipurdia eta zakila haragi bizitan dituzte. Baten batek pitilingorri deituko diela pentsatu du, irribarretsu, Mariak. Dena dela, langile gazteak erabaki du anbulantziari deitzea izanen dela hoberena.

Ziztu bizian, sendagileak iritsi dira; zaurituak furgonetetan sartu, eta ateak itxi dituzte. Zauriei serum fisiologikoa bota ordez, erreduren azala kentzea erabaki dute, berehala ohartu baitira zauritutakoak La manada-koak direla. Lana emeki egin ordez, gogor eta ankerkeriaz ari dira. Arreko biribilgunean botata utzi dituzte. Egunero inguru horretatik paseo ederra ematen duten emakume taldeek gizon ankerrak ikusi eta ezagutu egin dituzte. Perimenopausikoek mendiko martxa errazteko makilak daramatzate. Kolpeka hasi zaizkie, buruan, sabelean, potroetan... Gero eskuak zapaldu dizkiete, eta hatzak hautsi. Andreetako batek harri handi bat hartu du eskuetan, eta haiengana hurbildu da…

Lur Albizu Etxetxipia

Goizeko zazpi eta erdiak, 2018ko ekainaren 16a. Bi gauren ondoren, elkartasun gune bateko zoru asfaltatutik jaiki eta denda desmuntatzen hasi, Altsasukoez gogoratu. Ezin asmatuta atzera eta aurrera ibili (Quechuari propaganda egiteak ere badu bere prezioa). Trasteak jaso, lekuz mugitu, toki batean gorde eta bestetik atera, eguzkia atera dela konturatu. Egitekoen errepasoa egin, etxean motxila utzi, autoan denda. Zigarro bat, autobusean sartu: Arbizurantz atera gara.

Arbizura goaz Iruñetik neska* gazte batzuk. Eguraldia aspaldiko partez gure alde daukagu. Iritsi gara, tailerretan apuntatzen hasi. Euskal Herriko toki askotatik etorri gara: Altsasutik, Gasteiztik, Bakaikutik, Iruñetik, Lekeitiotik, Tuteratik, Barañaindik, Donostiatik, Bilbotik, Durangotik, Zuiatik, Lizarratik, Markina-Xemeindik, Lesakatik... lelo baten bueltan pasako dugu eguna: Batera ekingo diogu!.

Berandu hasi da, baina ezin hasiera hoberik egon. Txantreako artistek guztiz esnarazi eta gogo handiz etorri ez direnak ere dantzan jarri dituzte. Barre egin dugu, harritu gara, ulertu dugu, dibertitu gara, altxatu gara, dantza egin dugu, aldarrikatu dugu, oihukatu dugu, lehertu gara.

Tailer desberdinetan hartu dugu parte. Iruditegiaz hausnartu dugu, praktikara eraman dugu gure sormena; talde-osasunaz aritu gara, Aingurak izan ditugu hizpide; neska* gazteon beharrizanez aritu gara, hitzak nabarmendu ditugu, kuleroak buruan mundura salto egitea posible dela sinetsi dugu.

Erriberatik Bilbora ulertu dugu elkar, konpartitu ditugu esatekoak, eskatu dugu laguntza eta ahaldundu gara. Zeharkatzen gaituzten zapalkuntzez aritu gara. Kezkaz, konpromisoz, ilusioz, baikor. Aurrera begirako lema eraman dugu etxera, borrokatzeko eta eztabaidatzeko tresna.

Azkar batean bazkaldu behar izan dugu, denbora askorik ez zitzaigun geratzen. Fin ibili zaizkigu sukaldariak, langile, dena ongi atera zedin (eskerrik asko!). Eta fin ibili dira Arbizun hasieratik honetan sinetsi zutenak, ilusioz lan egin dutenak, dena lotzen ibili direnak, prestutasun osoz ibili direnak eta arazo guztiak konpondu dituztenak, auzolana aurreratu dutenak... Mila milioi esker!

Azkar atera gara bertatik, goiz atera behar izateagatik penaz. Kantari irten gara bueltako autobusean, lagun gehiagorekin, urduritasunez, gogoz. Badakigu minutu gutxian uholdea izanen garela, duintasun uholdea.

Heldu gara Sadarrera, inoiz jokatu dugun partida garrantzitsuenetakoa gaur dugula jakitun. Eta hala izan da: oihu, txalo, haserre, emozioek ez dute parekorik izan ibilbide osoan zehar. Garrasi mingarri eta itxaropentsua hartu dute kaleek. Altsasukoak askatu. Utzi bakean Altsasu. Eutsi gogor, Altsasu. Barrenak hustu ditugu, minez lehertu ditugu eztarriak. Maitasunak zeharkatu digu gorputza. Eta badakigu honi ere nola ekingo diogun, eta nola ekiten ari garen: batera.

(Hilabete hauetan guztietan irribarrea galdu ez duzuen pertsona berezi horiei: maite eta miresten zaituztet).

Jon Barberena

Esan itxarotea ere badela bizitzea, kantatu zuen doinu goxoz Bide Ertzean taldeak itxaronaldiez aspertua den herri honen belarrietara. Itxarongela erraldoia da gure herria. Urduri, beti itxoiten ditugu gutxitan asebetetzen gaituzten berriak. Madrildik idazten eta bidaltzen dituzten berriak.

Ostatu batean pasatako liskar arrunt batengatik, hamahiru urtera arteko kondenak ezarri dizkiete Altsasuko zortzi gazteri. Espainiako Auzitegi Nazionalean, bertze behin ere, epaia epaiketa hasi aurretik idatzia zen susmoa dut. Bazekiten ezinen zituztela terrorismoagatik zigortu, baina izuan oinarritutako argudio esajeratu hori behin eta berriz erabili dute zigor neurrigabeak eta gogorrak jartzeko.

José Luis Sampedrok aspaldi errana da izua oinarri hartuta gobernatzea eraginkorra izaten dela: "Buruzagiak ingurukoak lepoa moztearekin izutzen eta mehatxatzen baditu, eta, gero, zintzurra ebaki beharrean, egunerokoan zapaltzen baditu, haiek konforme izanen dira. Burua bere lekuan izanen baitute behinik behin".

62 urtera arteko kondenak eskatu zituen fiskaltzak hasieran, eta oraingo kondenak ikusi eta gero, norbaitek pentsa dezake konforme egoteko arrazoiak ditugula. Baina epaia suntsitzailea da; justizian baino gehiago, mendekuan oinarritzen dena, hain zuzen.

"Izua deus pasatzen ez denean ematen da. Bi gertaeraren arteko itxaronaldia da", hitz gordin bezain ederrak bota ditu Lander Garrok Gerra txikia liburuaren inguruan hitz egiterakoan. Bi gertaeraren artean kokatu izan dut azkenaldian herri hau, epaia noiz iritsiko ote zen beldurrez. Desberdintasun handi batekin, haatik. Gurean gauza anitz pasatu dira eta pasatzen ari dira.

Herria kalera atera da, eta bere izuan ezkutatu beharrean, ausardiaz bere amorrua kanporatu egin du. Horren adibide da, hain justu, justizia eske bildutako 50.000 pertsonek babestutako manifestazioa, Iruñean, joan den apirilaren 14an.

Altsasu arrisku maila handiko lekua dela, eta bertako gazteen eguneroko ekintzak eta ospakizunak arriskutsuak direla diote Espainiako komunikabide sonatuek. Gustu txarreko gezur horiekin lotura eginez, Alain filosofo frantziarraren hitzekin oroitu naiz: "Arriskurik gabeko beldurra sufritzen duten pertsonek arriskua asmatu ohi dute beren beldurra justifikatzeko". Liskar bat baino ez zen izan, kitto! Altsasu bakean bizi nahi duen herri bat da!

Gaur Altsasu izan da. Gaur Iñaki, Oihan, Adur, Jokin, Julen, Jon Ander, Aratz, Ainara eta euren familiak izan dira. Baina bihar, Azpeitia, Erratzu edo Faltzes izan daitezke. Edo zu izan zaitezke... Edo ni izan naiteke... Beraz, onartu eginen dut, auziak eta kondenek eragindako amorrua eta samina sentitzeaz gain, beldurra ere, proportzio txikiago batean bada ere, senti dezaket. Estatuaren beldurren (mamuen) beldur naizela.

Gure mina, ezintasuna eta beldurra kanporatzeko, hilaren 16an hitzordua daukagu Iruñean. Terapia kolektiboak on eginen digu denoi.

Lohizune Amatria
Hilabete igaro da, eta berriz ere egokitu zait astekari honetarako hainbat lerro idaztea. "Baina zeri buruz?". Ez da erantzuteko galdera erraza. Horregatik, baliteke irakurtzen ari zaren hasiera hau errazegia izatea.Azken hilabetean bi...

Saioa Alkaiza
Plazaren izkina batera joan da Aitziber, diskretuki eseri da koska batean, inor molestatu gabe, eta odoleko azukrea neurtzeko daukan makina zorrotik atera du. Ziztadatxo bat hatz puntan, eta odol tanta txiki bat isuri zaio, glukosa neurtz...

Lur Albizu Etxetxipia

Hilabete askotako prestaketa izan da. Eragile, kolektibo eta espazio ugari zipriztindu ditu burujabetzaz, ekonomia alternatiboaz, herriz, euskaraz, auzoz, kolektibotasunez. Elkarlanean aritu dira hilabetez hilabete inurri asko, grisa berde bilakatzeko ahaleginetan. Heldu den astean iritsiko da eguna. Bizitza burujabeak eskubide osoz marraztuko ditugun eguna, hain zuzen ere.

Alternatiben Herria prest dago Iruñera etortzeko. Ongietorria emanen dio Iruñeak heldu den larunbatean. Aspaldi marraztu genuen gorriz egutegian ekainaren 2a. Hiria okupatuko dute alternatibek. Iruñea kolorez beteko dute, batez ere, ezinezkoak errealitate bihur daitezkeela erakutsiko duten hamarnaka ekimenek.

Ez da erraza sistemak eskaintzen digun panorama. Totalitarismoa, autoritarismoa eta zentralismoa. Austeritatea, murrizketak eta mugak. Erregimena, kapitalismoa. Hemen erabaki eta onartutako dozenaka lege atzera botatzea. Inposizioak eta erabakitzeko ahalmenik eza.

Baina guk argi dugu. Ehunka alternatiba ari dira eraikitzen Nafarroan eta Euskal Herri osoan hainbat eremutan. Eremu askotan ari dira horiek garatzen; hamarnaka ezagutu ahalko ditugu datorren larunbatean: telekomunikazio zerbitzuak, garraioa, energia horniketa, kooperatibismoa, ekonomia sozial eraldatzailea, hezkuntza alternatibak, elikadura burujabetza, saretzerako espazioak, gaztetxeak, etxebizitza komunitarioak, kontsumo-taldeak...

Burujabetzaz arituko gara. Geure buruaren jabe izateaz, erabakitzeko gaitasuna izateaz. Baina Nafarroak, Euskal Herriak ba al du bere buruaren jabe izateko ahalmena? Hitz eginen dugu botere(tze)az, demokraziaz, parte-hartzeaz. Hitz eginen dugu herri biziaz; hitz eginen dugu geure bizitza eta gorputzen gain erabakitzeko gai izateaz. Dagoeneko martxan dauden ahalduntze eta burujabetze prozesuez hitz eginen dugu. Dena aldatzeko, dena erabaki nahi dugulako.

Bizitzaren aldeko apustua delako Alternatiben Herria. Bizitza burujabearen aldeko apustua. Bizitza burujabeen aldekoa. Alor guztiak aintzat hartu eta beste zerbait posible dela erakusten diguna. Posible delako. Hemen bai, posible delako. Ezin dela, ezinen dugula diotenen aurrean, posible dela eta hemen posible izanen dela erakutsiko dugulako. Eta bizitza burujabe horiek eraikitzeko, ezinbestekoa izanen da kapitalismotik gorputz eta buruak deskonektatzea.

Izan dadila urteak iraungo duen eguna, aurrera jarraitzeko eta bideak marrazten segitzeko indarra emanen diguna. Landa daitezela uholde berri honen haziak.

Kolektibotik eta herrigintzatik herri hau eraikitzen jarraituko dugu; alternatiben herriak sortzen, bizitza burujabeak egunero birpentsatzen.

[Bitartean, Pamplonan euskararen aurkako martxa bat eginen dute iaz haien bandera ez-nazionalistak atera zituzten berberek. Alternatiben Herrian argi daukagu: txistorrak jateko dira!

Nafarroa berria eraikitzen jarraituko dugu].

Tania Arriaga Azkarate

Eguraldi oneko egun urri horietako larunbat arratsalde batean, menditik hirira jaitsi ginen kaña bat hartzera. Terraza eremu bat aukeratu genuen. Gunea oinezkoentzako prestatu berri dute, eta hiru eta zortzi urte bitarteko haur andana jolasean zebilen gustura asko: batzuk korrika, beste batzuk baloiarekin, besteak errekara ogitxoak botatzen eta gaztetxoenak hula hoop txiki eta distiratsua jiratzen eta biratzen. Arratsaldeko zortziak zirela, hor ondoan dagoen elkarte gastronomiko batetik haurren gurasoak, hau da, helduen kuadrilla (ongi edana) atera zen; eta nola ez, mozkorren zegoen gizona txikiekin jolasten hasi zela ikusi genuen. Lehendabizi, haurrekin korrika, bultzaka eta txantxetan zebilen, mutiko bati mina eman eta negarrez hasi zen arte. Ondoren, neskatiko gazteenari, hiru urte edo izanen zituenari, zirikatzen hasi zitzaion: besoetan hartu; itzulipurdiak airean eman; txikiak disimuluan bere amarengana ihes egin zuen arte.

Jolas horiek egiten zituen bitartean, mozkorrak gintonikari trago luzeak ematen segitu eta bere jarrera matxiruloa erakusten zigun guztioi, hirietako alde zaharretako jauntxoen performancea; manspreading autoktonoa; kaleak nireak dira, putoamoa eta jatorra' naizelako.

Tragoa, zigarroa eta lagunari lau hitz esan eta gero, mozkor astunak haurrengana jo zuen berriz. Oraingo honetan, baloia kendu zien jolasean ederki segitzen zuten kuadrillaren seme-alabei. Gaztetxoak behin eta berriz, baloia berreskuratzen saiatu baziren ere, gizonak haurrei burutik bultzatu eta urruntzen zituen, txiki ausart batek barrabiletan ostikada bat eman zion arte. Mozkorrak pilota eskuetan hartu, ostikada eman eta baloia errekara bota zuen. Neska-mutilek, "gure baloia, gure baloia" oihukatuz, amore eman gabe jarraitu zuten. Orduan, kuadrillakoek, bai emakumeak eta baita gizonak ere, haurrak lagundu ordez, mozkorra babestu zuten. Potroetako mina joaten ez zitzaionez, edo kuadrillak eskaini zion inpunitatearekin harrotua, gizontxoak hula hoopa hartu eta hori ere errekara bota zuen. Umeak haserre, frustratu, sumindu eta negarrez harengana joan ziren tropelean, baina kuadrillak, berriz, mozkorraren alde egin zuen. Are gehiago, neskatiko gazteena negarrez gogor ari zenez, amak besoetan hartu eta… mozkorrarengana eraman zuen, hari muxua emateko!

Mozkorra eta bere lagunak gu geunden tabernara etorri ziren gintonic bila. Gure ondotik pasatzerakoan, emakume bat aulkitik altxatu eta gizonari zera esan zion: "Nik zure diru-zorroa hartu eta errekara botako banu, ongi irudituko litzaizuke? Ba oraintxe oso gustura eginen nuke hori". Gizontxoari entzundakoa oso gaizki iruditu eta, "hija de puta" oihuka esan ondoren, emakumea jotzera bota zen. Kuadrillakoek, ahal izan zuten moduan heldu bazuten ere, emakumearen kontra ere gogor egin zuten: "Zu zertarako sartzen zara? Pozik egonen zara lortutakoarekin!".

Etxera gorputz txarrarekin abiatu ginen, ikusirik haurrek zer ikasi zuten: egiturak erasotzailea babesten duela, eta ahularen ahotsak ez duela baliorik.

Jon Barberena

Adio erran aitzinetik, besarkatzaile onari bizkarrik ez emateko aholkatu zigun Bi Bala musika taldeak. Euskaldunok, jatun onak izaki, hitza aise jaten omen dugu, topikoak hautsi dituen rock talde honendako. Topikoen topikoa baita euskalduna isila bezain zuzena dela. Hau da, teorian hitzeko pertsonak gara, eta, hitzemanez gero, bete egiten dugu. Akaso, hitzekoak gara, guti solastatzen garelako. Isiltasunak bere bentajak ditu. Ahotik arin kanporatzen diren solasek pisua har dezakete eta pertsonaren egunerokoa zamatu. Inon eskribitu gabeko hitzek, forma fisikorik ez duten hitzek, eginbeharra edo konpromisoa eska diezagukete, eta konpromisoek lot gaitzakete.

Euskaldun maskulino peto-petoaren irudian, isiltasunaren dimentsioa eta sentimenduekiko zurruntasuna gehiago handitzen da. Bihotza soinean egunero darabilgun arren, gutitan azaleratzen dugu bihotzean altxatzen duguna gizonezko euskaldunok. Ez da konpromiso handiegia eskatzen duten hitzak direlako. Lotsak trabatzen du Eusko Labela duen gizonezkoaren mingaina, eta isiltasunean babesten da.

Maite izena hedatua da gurean. Neska anitzen izena da egun, baina euskal izenak debekaturik egon ziren sasoian normala zen haurrari Maria Teresa paratzea, gero Maite deitzeko. Orain ez ditugu umeen euskal izenak bertze izen baten gibelean altxatzen, baina maite hitzarekin hasten diren sentimenduak bai.

Bernart Etxepare handiak ez zuen maite zaitut esaldirik bere liburu famatuan eskribitu, eta haren partez onesten zaitut erabiltzen zuen. Onespenetik maitasunera aldea dago. Maitasuna hitz potoloagoa da. Ikaratu ote zen?

Kirmen Uriberen Maite zaitut, ez poeman, berrogei urtez labe garaietan lan egin zuen aitak maite zuela erran ezin zion alabari opari neketsu baten bidez erran zion hitzez adierazi ezin zuena. Hitz guti batzuk ahoskatzea eta sentimenduak azaleratzea baino errentagarriagoa eta errazagoa suertatu zitzaion lan delikatu hura. Lantegitik banan-banan ebatsi zituen piezak soldagailuarekin josi eta altzairuzko ohatzea egin zion ezkontzera zihoan alabari.

Xabier Lete ere ez zen atrebitu Jardin bat zuretzat kantu egin berria kantatu aitzinetik Lurdes Iriondori publikoki sentitzen zuena zuzen-zuzenean erratera. 1999ko buruilean eman zuen azken kontzertu hartan, ingelesez eta frantsesez egin zion eskaintza Lurdesi: "To my wife… Pour ma femme". Lotsati agertu zen Lete, bertze hizkuntza batzuetan biluztea erosoago suertatu zitzaion.

Sentimenduak azaleratzeko lotsa ondorio kulturala da. Eraikia. Gizarteak markatutako jokabidea. Gizonezko euskaldunok batik bat isiltasunean sufritzen dugun sindromea da. Ez naiz hitzen erranahia gastatu artio hitz potoloak behin eta berriz zentzugabe ibiltzearen aldekoa. Baina erran gabeko damuak gehiago zamatzen du pertsona, errandakoaren damuak baino. Alda dezagun euskaldun prototipo maskulinoaren irudia. Beraz, urrikitu aitzinetik, adieraz diezaiegun familiakoei, lagunei, bikotekideari... lotsarik gabe sentitzen duguna. Arinago eta zoriontsuago sentituko gara. Zuk nor maite duzu?

Lohizune Amatria
Bideoetan ez dut antzematen leku zikin, narras eta babesgabe batean emandako bost gizon eta emakume baten arteko sexu harreman latz eta desinhibitu bat ez denik; zeinetan inork (emakumeak ere ez) ez duen bere gorputza edo sexu-organoak...

Saioa Alkaiza

Bi guardia zibil ezagutu ditut, hala esan didatenak bai behintzat. Bat, Blablacar-en egin nuen bidaia batean: Bilbora joateko bere autoan hartu ninduen Iruñean. Garesen bizi zela kontatu zidan, lanarengatik zegoela iparraldean, eta herrira bueltatzea gustatuko litzaiokeela. Ez zuen deus esan bere lanari buruz. Guardia zibila zela pentsatu nuen, dena dela, ordu laurdeneko solasalditxo baten ostean, eta zer egin nezakeen pentsatzen hasi nintzen: gelditzeko eskatu eta lehen herrian jaitsi edo isilik geratu, Bilboraino joan, eta aparkatu bezain azkar martxa egin. Isilik eman nuen bidaia, eta Bilbora sartzen ari ginela galdera egin nion. Guardia zibila zara? Bai. Beldurtu egin nintzen.

Almerian oporretan nintzela ezagutu nuen bigarrena. Ezagun baten etxean geunden Euskal Herritik joandako bi lagun, eta hor zeuden haren lagunak eta lagunen lagunak eta oso ongi ezberdintzeko gai ez nintzen jende amalgama bat. Hamar bat izanen ginen. Lanari buruz solasean hasi zen haietako bat, kexaka, zeregin asko zeuzkala, eta baldintza txarrak, gutxi ordainduta zegoela, gogorra zela, baina, bueno, bazela zerbait. Zertan lan egiten duzu ba? Guardia zibila naiz. Ni eta beste euskalduna harrituta geratu ginen, eta, gero, etxera bueltatzeko gogoa piztu zitzaigun. Pentsatu nuen zer eginen zukeen hor topo egin beharrean errepideko kontrol batean gurekin topo eginez gero, bi euskaldunekin.

Guardia Zibilak torturatu duela frogatu dute epaitegiek; Guardia Zibilak itxi zituen Egin eta Egunkaria; Guardia Zibilak sarekadatan eraman ditu herritarrak, asko epaiketaren ostean aske geratzeko, hori bai, kartzelan denboralditxoa pasa eta gero; Guardia Zibila da herri batzuetan egunean hiru kontrol jartzen dituena eta bertakoak isunez zigortzen dituena; toki askotan izenez deitzen dituena herritarrak, nor diren badakiela argi gera bedi; euskaraz ez hitz egiteko agintzen dizuna; arma eskutan edozein gauza galde diezazukeena...

Delitu dirudi, ordea, indar armatu baten presentzia eta legitimitatea ikusi ez eta alde egin dezaten nahi izatea, ikusi besterik ez dago Altsasuko gazteen kasuan Alde hemendik aldarriari buruz esandakoak: Guardia Zibilaren txostenen batean, zuzenean ETArekin loturiko leloa dela diote, gezur hutsa den baieztapena, 1958an jaio baitzen ideia eta Euskadiko Ezkerra izan zen, 1978an, Alde Hemendik kanpaina bataiatu zuena —Iñaki Egaña historialariak bikainki azaldu du Gara-n—. Zergatik ez da zilegi, orduan, zuzenean galdetzea ea militarizaturiko herri batean bizi nahi dugun?

Guardia zibilekin aurrez aurre egotea suertatu izan zaidanean, izuak hartu nau, aski ongi baitakit non bizi garen. Argi baitut inoiz ostaturen batean liskar bat haietako batekin izanez gero Auzitegi Nazionalean buka nezakeela aldez aurretik diseinatutako epaiketa batean. Eta, orduan, galdetuko lidakete ea inoiz arazorik izan ote dudan Guardia Zibilarekin, eta, ezetz erantzunda ere, artikulu hau nahikoa litzateke terroristatzat hartzeko.