Liga eta Kopako txapeldun, eta kobratu gabe jarraitzen dugu, horrela zioen Itxakoko jokalariek 2011-2012ko ligako azken partidan atera zuten pankartak. Hala da, Lizarrako taldeak Espainiako Liga eta Kopa irabazi zituen. Horretaz gain, Txapeldunen Liga...
Nafarroa
Osasunako presidentea kexati, CAN desagertu delako
Politikatik at, lehen aldiz entzun zaio erakunde ofizial bateko ordezkari bati kexati Nafarroako Kutxako erabakiguneak jada Iruñetik at direlako. Miguel Archancok iragan astean onartu zuen altxortegi arazoak dituztela, besteak beste Caixabankekin harremana ez delako iraunkorra.
“UPNk ez du nahi Nafarroan ETB ikustea euskal kultura gorroto duelako”
2009ko uztailetik, Nafarroan ezin da ETB sintonizatu LTD lurreko telebista digitaleko kateen artean, Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren desadostasunak direla medio. Horregatik, Nafarroako Eusko Alkartasunekoek ETB ikusteko antena bat jarri zuten Erreniegan. Orain, 54.000 euroko isun bati aurre egin beharko diote. Eusko Alkartasuneko Nafarroako koordinatzaile nagusia da Miren Aranoa (Buenos Aires, 1958), eta hark eman du auziaren berri.
2009an, lurreko telebista digitala ezarri zenean, bi gobernuek katearen egoera erregularizatzeko akordio erdietsi zuten. Baina gero ez zuten martxan jarri.
Jaurlaritzan Patxi Lopezek agintzen zuen orduan, eta hemen, Miguel Sanzek. PSEk bi administrazioek erdi bana ordaintzea nahi zuen. UPNk, aldiz, gastu guztiak Jaurlaritzak bere gain hartzea proposatu zuen. Azkenean, esan zuten oso garestia izango zela ETB Nafarroara zabaltzea. Baina ez da egia, aitzakia hutsa da.
2012an, horren kontra zer edo zer egitea erabaki, eta Erreniegan antena jarri zenuten. Nola sortu zen ideia?
EAko afiliatuek bultzatu zuten; jendea haserre eta minduta zegoen. Geure buruari galdetzen genion: zergatik ukatu digute gure hizkuntzan dagoen kate bakarra? Hori dela eta, dirua gure poltsikotik hartu eta antena ipini genuen. Hala, Iruñerriko 20.000 etxeetan ikusi ahal izan zuten ETB.
Antena muntatzea garestia zela zioten. Zuek, berriz, oso merkea zela. Arazoa ekonomikoa da?
Ez, ez da arazo ekonomikoa. Gezurretan zebiltzan. Guk 12.000 euro ordaindu genizkion enpresa bati Erreniegako antena instalatzeko, eta 40.000 euroen truke Nafarroa osorako heda zezaketela esan ziguten.
Orduan, zein da problema?
Problema ideologikoa da. UPNk ez du nahi nafarrok ETB ikustea euskal kultura gorroto duelako. ETBk emititzearen kontra jotzen du, Euskalerria irratiaren aurka ere bai… Euskal munduak atzeraka ematen dio.
Baimenik gabe antena ezartzea, baina, legez kanpokoa da, eta Espainiako Industria Ministerioko isuna ordaindu beharko duzue.
Hasieran, Guardia Zibila bidali zuten Erreniegara antena zigilatzeko, eta 45.000 euroko isuna jarri ziguten.Orain, 54.000 eurora igo dute.
Zergatik?
46.000 euro ordaintzearen kontrako helegitea aurkeztu genuen, eta oraindik ez digute erantzunik eman. Prozedura normaletan ez da isuna ordaindu behar errekurtsoarekin zer pasatzen den esaten dizuten arte, sententzia behin betikoa den arte. Baina hau ez da prozedura normala, eta helegitearekin zer gertatzen den ebatzi aurretik igo dute ordaindu beharreko kalte-ordaina.
Zergatik diozu ez dela prozedura normala?
Legetik at eramaten ari direlako gaia; ekinbideek ez diotelako juridikoki zegokien bide arruntari jarraitu. Bat-batean iritsi zitzaigun 9.000 euroko errekargua, isuna atera bezain pronto ez genuelako ordaindu. Baina kontua da inoiz ez dela unean bertan ordaintzen!
Ordaindu dituzue 54.000 euroak jada?
Bai, orain alderdiko afiliatuei laguntza txartelak salduz berreskuratu nahi dugu dirua. Izan ere, dirutza da, eta gu ez gara alderdi handia.
Dena den, helegiteak bere horretan dirau.
Bi errekurtso dauzkagu martxan: bat isuna kentzeko eta bestea antenaren zigilua bertan behera uzteko. Uste dugu eskubidea dugula euskarazko kate publiko bakarraren emisioak jasotzeko.
Eta nola dago orain auzia?
Oraingoz, Auzitegi Nazionalean, baina arrazoia ematen ez badigute, Europako auzitegietara joko dugu.
Prozedura judizialean sartu zaituztete antena muntatzeagatik, baina oso praktika normala da.
Ehunka antena alegal daude, bai irratienak baita telebista kateenak ere: tarotaren inguruko kate guztiak, Elizaren jabetza den Radio Maria… Ez dute baimenik antena horiek hor jartzeko. Gainera, horiek guztiak pribatuak dira. ETB, aldiz, publikoa da, telebista ofiziala da; beraz, are zentzu gutxiago dauka ikusteko modua jarri genuelako zigortzeak.
Gainontzeko erkidegoetako kateak ikusgai daude. Zergatik da ETB arazoa?
Gainontzeko telebista kateak ez direlako euskaraz.
Hainbeste gorabeheraren ondoren, nola dago orain euskal telebistaren gaia Nafarroan?
Orain EAJk agintzen du Jaurlaritzan. Hori ikusita, Nafarroako Parlamentuak osoko bilkuran Yolanda Barcinaren lantaldeari eskatu zion Iñigo Urkulluren lantaldearekin harremanetan jartzeko euskal telebistaren kasua konpontzeko. Haatik, parlamentuak irtenbidea bilatu arren, Nafarroako Gobernuari dagokio harremanetan jartzea, eta ez du egiten.
Beraz, Nafarroako Gobernuak deus egin ezean, gaia bere horretan geratuko da, ezta?
Bai. Egoera demokratiko arraroan gaude. UPNk gutxiengoa izanda gobernatzen du, eta hori gutxi balitz bezala, izkin egiten die parlamentarion proposamenei. Gaia geldirik dago.
Eta zergatik da Eusko Alkartasunaren ustez garrantzitsua ETB ikusi ahal izatea Nafarroan?
Gure hizkuntza bizirik mantentzeko ezinbesteko tresna delako, eta euskal identitatea sortzen duelako. Horregatik, UPNk euskal identitatea desagerrarazi nahi du ETB kenduta.
“Guk ez ditugu masak bildu nahi, guk ondo pasatu nahi dugu”
"Euskaldunak hiritik bizikletan ibiltzen gara, eta erdaldunak, autoz. Auto tartean ibiltzea oso deserosoa da bizikletentzat. Horregatik behar ditugu bidegorriak. Karrikirik bidegorri hori izan nahi du", horrela azaldu du Karrikiriren filosofia Silbia Alonsok (Iruñea, 1953). Orain hamahiru urte jarri zuten martxan elkartea. Lana egiten dute, baina umorea ez dute sekula galtzen. "Guk ez ditugu masak bildu nahi, guk ondo pasatu nahi dugu".
Alonsok ia hasieratik parte hartu du Karrikirin. "Elkartea martxan jarri baino lehen, lantalde bat ibili zen hausnarketa egiten. Bi urtez iraun zuen. Nik ez nuen bertan parte hartu, ondoren hasi nintzen". Gogoeta horien ondorioz sortu zen proiektuaren helburua: euskaldunen arteko hartu-emanak garatzeko guneak sortzea. "Euskararen munduan hainbat arlo daude, eta horietan guztietan taldeak eta pertsonak ari dira lanean. Baina guk hutsune bat ikusten genuen. Ez zegoen euskararen erabilera eta euskaldunen hartu-emanak lantzeko gunerik". Horregatik, euren kabuz, baita beste elkarte batzuen laguntzarekin ere hainbat ekinbide jarri dituzte abian.
Euskaldunak harremanetan jartzeko hainbat zerbitzu eskaintzen dituzte Karrikirin. Lan poltsa da horietako bat. "Lan bila dabilen jendea dator, alde batetik, eta lana eskaintzen duena, bestetik. Euskaldunak izan behar dute. Guk harremanetan jartzen ditugu, ezer kobratu gabe", esan du Alonsok. Antzeko sistema du Pisukide deituriko zerbitzuak. Alokatzeko gelak dituztenak etxe bila dabiltzanekin harremanetan jartzen dituzte. "Oso ondo funtzionatzen du zerbitzu horrek. Horrela, pixkanaka-pixkanaka gero eta etxe euskaldun gehiago daude Iruñean", dio Alonsok. Horretaz gain, informazio zerbitzua ere badute. "Euskararen inguruan eta euskal gaiei buruz baten batek zalantzarik badu, hona etor daiteke galdetzera. Adibidez, Bertsolari Txapelketa Nagusia zela eta, asko galdezka etorri ziren ea sarrerak bazeuden edo autobusak izango ziren", azaldu du Alonsok.
Zerbitzu teknikoez gain, hainbat elkarterekin batera lan egin dute. Topaguneko kide dira, eta Mintzakide programan parte hartzen dute. Zaldiko Maldiko elkartearekin eta Nafarroako Dantzarien Biltzarrarekin batera, Karrikadantza antolatzen dute hileko hirugarren larunbatean. Horrez gain, Iruñea Kantuz ekinbidean ere parte hartzen dute. "Beti sortzen dugu gune bat euskaldunen artean ezagutzeko; hori da gure helburua".
Ekintza horietan guztietan parte hartzeak izena eman dio Karrikiri elkarteari. Baina erreferentziazko puntu nagusia Xabierko aldapan duten denda da. Bertan dute bulegoa, baina hamahiru urte hauetan hainbatetan aldatu dute tokiz. "Hasieran, Xabier aldapan genuen lokal txiki bat, ondoko portalean. Baina txikia zen, eta 2002. urtean denda ireki genuen Donibane auzoan. Oso garrantzitsua ikusten dugu gure finantzaketa propioa izatea. Hori da dendaren zentzuetako bat", dio Alonsok. Donibanen hiru urte eman ostean, 2008an Xabierko aldapara itzuli ziren, gaur egun duten lokalera. Baina hori ez da Karrikirikoek duten denda bakarra; "denda ibiltaria" ere badute. "Hasieratik dugu denda ibiltaria, finantzaketa propioa izateko. Sortzen Ikasbatuaz-en jaietara, Nafarroa Oinez-era, Nafarroaren Egunera eta gisa horretako jaietara joaten gara gure materiala saltzera".
Karrikiriko dendari dagokionez, hiru ataletan banatzen dituzte euren produktuak. Alde batetik, kaleko arropa saltzen dute. "Euskal Herriko markak saltzen ditugu. Salbuespen batekin, Kataluniako La Ciutat Invisible-ko produktuak ere saltzen baititugu. Horrez gain, euskararen aldeko talderen batek kamisetak edo produktuak ateratzen dituenean, horiek ere saltzen ditugu". Beste alde batetik, aisialdia euskaraz gozatzeko produktuak saltzen dituzte, hala nola diskoak, liburuak, aldizkariak, jokoak eta filmak. Beste sail bat euskal jantzi tradizionalena da. "Nik esango nuke Iruñean aitzindari izan ginela euskal jantzi tradizionalen moda salgai jartzen. Lehen, denok joaten ginen betiko arropa ilun eta tristeekin. Baina euskal jantzietan badago mundu oparo, zabal eta polit bat".
AUTOBUS GELTOKIRIK EZ
Atarrabiako Martiket auzokoak haserre daude billabesako 4H linea duela zenbait hilabetetatik bertatik pasatzen ez delako. Udaberri aurreko ibilbidea egiteko eskatu dute auzokideek.
“Zapatak arnasa hartu, malgua izan eta iraun egin behar du”
Goizero, gosaldu ostean, 08:00etan sartzen da Xabier Iturriotz (Legorreta, Gipuzkoa, 1962) Imotzeko Erason duen tailerrean. Etxe ondoan du tailerra, bioeraikuntza oinarri hartuta eraikia, eta bertan ditu lan tresna guztiak. Karmele Del Rio bazkideak eta Jaione Goñik larru puskak mozten dituzte, eta Iturriotzek zapatak egiten ditu. Del Riok eta Goñik Iruñeko Arrotxapea auzoan duten Zapatari denda eramaten dute. Baina azoketan ere asko ibiltzen dira, Madrilen, Katalunian eta Euskal Herrian gehienbat. "Bezeroari zapata ia etxeraino eraman behar zaio", esan du Iturriotzek. Hark argi du nolakoa izan behar duen zapata on batek. "Zapatak arnasa hartu, malgua izan eta iraun egin behar du". Iturriotzek, Del Riok eta Goñik egiten dute zapata ekoizteko prozesu osoa. Horrela, produktu berezia sortu eta gastuak gutxitu egiten dituzte.
Iturriotzen aitak, Legorretako paper fabrikan lan egiteaz gain, herrikoen zapatak konpontzen zituen. Aitaren tailerrean hasi zen Iturriotz zapatak konpontzen, asteburuetan diru apur bat izateko. Garaia heldutakoan, Gasteizera joan zen ikastera. Bertan, Irakasle eta Euskal Filologia ikasketak hasi zituen, baina ez zuen ez bata ez bestea bukatu. Ikasketetan zorte handirik izan ez zuenez, bizimodua aurrera ateratzeko Gasteizen bertan zapatak konpontzeko denda jarri zuen. Gero, bertako zapatagile bat erretiratu zenean, zapatak egiteko makineria saldu zion Iturriotzi. Zapatak egiten ere irakatsi zion, eta denda ireki zuen Errementari kalean: Zapatari.
Gasteizen txokoa egin bazuen ere, Iturriotz Iruñera joan zen 1993. urtean, emaztea bertakoa duelako. Iruñean, Karmele Del Riorekin batera sozietate bat egin zuen. Antsoleaga kalean, zapata denda jarri zuten. Del Riok larru puskak moztu, eta Iturriotzek zapatak bukatzen zituen. Gasteizen zegoenean, larru puskak eginak erosten zituen. Antsoleaga kaleko dendan, zapatak saltzeaz gain, konpondu ere egiten zituzten; gaur egun, ordea, ez. "Bertan zortzi bat urte eman genituen, baina lokala pixka bat txikia geratu zen, eta Arrotxapea auzoko Tomas de Burgi kalera joan ginen". Arrotxapean dute denda, gaur egun, Iturriotzek eta Del Riok. Baina zapata tailerra Erason dute. "Emazteak eta biok lursaila erosi genuen Erason, eta hara bizitzera joan ginen. Poliki-poliki, herrian bizi eta lan egiteko hautua egin dut", azaldu du Iturriotzek. Del Riok eta Jaione Goñik, larrua moztu, eta zatiak josten dituzte. Iturriotzek, berriz, zati horiek jaso, eta Erasora eramaten ditu. Larru zatiak moldean muntatzen ditu, kurrika batzuen laguntzaz. Muntatzean, zapatak josi eta itsatsi egiten ditu. Ondoren, prentsan jarri eta, bukatzeko, zapatak lizatu eta txukuntzen ditu.
Hiru produktu egiten dituzte: sandaliak, zapatak eta botak. Denda egunero irekitzen dute, goizez. Ostegun eta ostiraletan, arratsaldez ere irekia izaten dute Arrotxapeko denda. Baina mugitu beharra dute zapatak saltzeko. "Dendara ez da jende asko etortzen, horregatik joaten gara artisautza eta ganadu ferietara: Abadiñora sanblasetan, Donostiara San Tomas egunean, Urretxura santaluzitan eta Irurtzunera ganadu azoketara", azaldu du Iturriotzek. Euskal Herritik kanpo ere joaten dira. "Duela gutxi Madrilen egon gara, Biocultura ferian, eta datorren astean Kataluniara joango gara". Urtean sei aldiz joaten da Kataluniara Iturriotz, hango ferietara saltzera. "Oso gustura joaten naiz Kataluniara. Baditugu leku finko batzuk: Lleida, La Seu d'Urgell, Sant Boi de Llobregat, Molins de Rei eta Bartzelona. Euskaldunekin giro oso ona dute". Hala ere, bidaiatzea da bere lanetik gutxien gustatzen zaiona. "Gogorra da kargatu, deskargatu, muntatu, desmuntatu, eta abar. Kilometro piloa egin eta etxetik kanpo ematen diren egunak. Baina saltzeko hori egin behar da", dio Iturriotzek. Erason bertan ere saltzen dute, herriko jendeari batik bat. Baina noizbait azokaren batean hurbildutako norbait etxeraino etorri zaio egindako enkargu baten bila. "Behin, Gernikan egon ginen urriko azken astelehenean. Azpeitiko batek, botak ikusi, eta hurrengo egunean Erasora etorri zen erostera. Emaztearentzako ere enkargatu zituen beste batzuk. Iruñea baino hurbilago dute askok Eraso".
Krisia nabaritu dute Iturriotzek eta Del Riok. "Jendeari gehiago kostatzen zaio erostea. Pixka bat gehiago mugitu behar izan dugu, eta prezioak mantendu ditugu. Baina lortu dugu hiru soldata ateratzea", azaldu du Iturriotzek. Euren produktua, gainera, irauteko egina dago, ez da urte batetik bestera apurtzen. Horrek asko pozten du Iturriotz, zapata onak eta iraunkorrak egiteak.
Etorkizunean, zapatak egiten jarraituko du Iturriotzek. Baina badu beste proiekturen bat ere buruan: Larruaren Txokoa. Erason bertan egiten ari da borda bat eta hiru etxola, bioeraikuntza oinarri hartuta. "Larruaren Txokoa da proiektu bat eskoletako umeak etortzeko, haraneko lanbide tradizionalak eta larrua nola lantzen den ikasteko, baina hori datorren urtean izango da".
Tokiko administrazioa, arriskuan
Tokiko adminitrazioaren lege berriaren onartzea ia-ia oharkabean gertatu dela ematen du. Eztabaida izan zen Kongresuan, hainbat komunikabidetan ere agertu da, baina gure karriketan deus guti sumatu dugu horri buruz.
PPren asmoa aitzinera atera zen, Euskal Herriko bi alderdiren babesarekin: UPN eta EAJ. Bi alderdi horiek PPrekin adostasuna lortu zuten, euren hitzetan, euskal erakundeen berezitasunak aintzat hartzea lortu omen zutelako. Erakunde horiek Iruñeko gobernua eta Gipuzkoa, Bizkai eta Arabako aldundiak dira. Aldiz, tokiko erakundeak, udalak eta kontzejuak, galbidean edo murrizteko arriskuan jartzen ditu Hego Euskal Herriko eremu osoan, Estatuaren peko lurralde guzian bezala. Iruñeko eta Gasteizko gobernuek ziurtatzen dute euskal erakundeen berezitasunak babestea lortu dutela eta, beraz, Madrilgo legearen eragina mugatua dagoela. Baina bertze arlo batzuetan gertatzen ari dena ikusirik, zalantzan jartzekoa da ziurtapen hori.
Mintzo den horrek ez daki behar adina lege berri hontaz eta izan ditzakeen ondorioez, herritar gehienon moduan, pentsatzen dut. Baina datu batzuk adituta, tokiko erakundeen aurka izutzeko moduko eraldaketa izanen dela jakiteko adina badugu. 5.000 biztanletik beheitiko udalerrietan, ordezkaritza-sistema erabat alda daiteke, alkate eta zinegotzien kopuruak nabarmen gutituz, edo erakunde horiek desagerraraziz, adibidez, kontzejuak Araban eta Nafarroan. 20.000 biztanletik beheitiko eremuetan, oinarrizko zerbitzu publikoak bateratu (zentralizatu) eginen lirateke, mankomunitateetan, horiek zuzenean aldundien edo gobernu autonomikoaren esku geldi daitezkeelarik, eta, noski, pribatizatzeko arriskuan.
Ordezkaritza sistemari eta zerbitzuen kudeaketari buruz dakiguna hori da; aldiz, ez dakigu sistema aldatze horretan non geldituko diren herriek dituzten ondasunak, bereziki, lur komunalak.
Madriletik, aspaldi ohi duten moduan, gure herriak eta eskualdeak zuzenago kontrolatzeko asmoa darabilte, azken finean, herritarrengandik hurbilen diren erakundeen eskumenak murriztuz, botere osoa Estatuak zuzenean edo estatutik hurbilen diren erakundeetan zentralizatuz, horien esku metatuz.
Kanpotik eta, gehienetan, zuzenean Madriletik datorren eraso berri hau herritarrontzat aukera izan daitekeela ulertzen dut; aukera, bai, gure herrien antolakuntza aztertu, herritarrok behar eta nahi duguna hausnartu, eta hori lortzeko moduak asmatzeko aukera ezin hobea. Madriletik datozen astinduek iratzarrarazi ohi gaituzte, mugiarazten, eta, beraz, eraso berri bakoitza aukera da erabateko aldaketak mahai gainean jartzeko. Erronka hori hartuko al dugu?
“Irati irratia bezalako hedabideak behar dira”
Azken hilabeteetan buru-belarri aritu da Xabier Errea (Aurizberri, 1957) Irati irratiaren alde. Pozik dago hedabidea apurka egonkortzen ari delako, nahiz eta zailtasunak oraindik askotarikoak diren. Bihar, Garraldako jaia profitatu nahi du irratiko ba...
Zentsura politikoa
Piruxak Nafarroan: zentsurari buruzko ikerketa 1979-2009 ikerlan unibertsitarioa egin nuen Asmoz Fundazioaren bitartez. Erregimen frankistaren ondorengo zentsuraren fenomenoa aztertu nuen, Nafarroari lotutako kasuak bilduz. Hona hemen haren ondorio batzuk:
Nire ikuspuntutik, zentsura debekuaren formetan eratzen da gaur egungo lege eta ekinbide judizialen bidez. Euskal gatazkan, hirugarren mundurako planteamenduaz eginiko ZEN plan haren kontzeptuekin janzten da zentsura. Zona Especial Norte planak, oraindik ere indarrean. [...]
Kasuen artean, batzuk zakarrak eta gardenak dira, frankismoan gertatzen ziren bezalakoak [...]. Alfredo Jaime alkatearen garaiko kasuak, Maribel Beriain zinegotziarenak batera, UPNkoak biak, "heretikoen mailua" berau: VI. Euskaraz Komikiaren Lehiaketaren komiki zentsuratuak "eduki biolento, biluzgorri eta mezu sasi-politikoengatik", edota Mikel Urmenetaren artelana Autorretrete, besteak beste. Zentsura giroa zen hura, iritzi publikoa hartua zuela eta bere hartan segitzen zuela, laino sarriaz, lehen bezalatsu. Ez dugu ahaztu behar, adibidez, Rodolfo Martin Villa, Sindicato Vertical taldeari lotua, 1976tik 1979ra arte Gobernazioaren kartera izan zuena (UCD); frankismoaren dokumentazioa erretzeko agindua eman zuela leporatua izan dela zenbait alditan. [...]
Beste kasu batzuek era sofistikatuagoa dute: adibide gisa, Simonidesen Jamon de Gorrión komikia, Liburu bat egiten-Cómo se hace un libro erakusketa Ziudadelatik kendu zutenekoa, Joseba Sarrionandia idazle bizkaitarra agertzen zelako, edo Altaffaylla Fundazioaren Navarra 1936: de la esperanza al terror liburuarekin izandako arazoak eta abar.
Badira kasu dexente Nafarroan "errepresura kulturalari" loturikoak (J. A. de Blas argitaltzaileak sorturiko terminoa), eta dexentek badute lotura ez bakarrik kultura, politika edo erlijioarekin; sexualitate, abortu eta gisa horretako kontuekin ere badira.
Gai honen inguruan aditu handienetako bat denak, J. M. Torrealdaik, zentsura garaikidearen kasu nabarmenetako baten biktima berau, Egunkaria itxi baino lehen ziurtatzen zuen: "Hala ere, oso ezberdina da orain egon daitekeena, eta hemendik aurrera egongo dena, frankismoaren zentsurarekin. Orduan, aparatu bat zegoen, pentsamendua bideratzeko zuzenki destinatutako aparatu administratiboa. Egun, ez da horrelakorik". [...]
Hain zuzen ere, lehen bazegoen aparatu espezializatu bat (aunitzetan apez bat ere bat); eta egun, betearazpen-akzio bat elkarbanatua da aparatu polizial edo militar eta judizialaren artean, batzuetan, aparatu politikoak bultzatua. Egunkaria-ren kasua. Gizon grisaren txostena kapitain baten ofizio-agiriak ordezkatua, instrukzioko epaile bati zuzendua, nork "dena da ETA" aski ezagututako diskurtsoaren izenean egunkaria ixten duen.
Zentsura, Francoren garaian, politikoa ere bada. Bizitzaren eremu guztia hartzen duen heinean, ohiko ekinbide bat. Normalizatua bai herrian bai erregimenaren kontrako intelektualen artean; zeren beraien baitan pairatu zuten autozentsura delako hura, nahiz eta borrokalari zintzoak. Aginte zentsuratzaileak markatzen du politika arloan debekaturik zer dagoen: erregimenaren aurka mugitzen den guztia. Horrek guztiak alderaketa egitera eramaten du: alde batetik, ze erraz ixten dituzten komunikabideak 1979tik aitzina, eta, bestetik, statu quo-aren akolitoen konplatzentzia. [...]
Nik uste dut ez dakigula elkarri hitz egiten, ez ziguten irakatsi, eta ikasi duguna justu kontrakoa da. Katalan izaeratik gutxi dugu, bai bikingoena. Eta espainarrak ere bai. Zeren, autokritikaz eta desikasteko xedeaz ari garela, ulertu behar da, izan ere, zentsura botere instituzionalizatuetatik datorren ekinbide penagarria dela, baina ez da soilik haien esklusitibitatearena, kontraboterea egin duena hark eramana edo tentatua noizbait izan da. Zentsurak paranoia kutsakorra badakar.[...]
Boterearen ekinbide ez-etikoak informazioaren kontrolean du oinarri. Horregatik, Gara eta BERRIA egunkariak ez daude Nafarroako liburutegietan; Iruñeko alkateak ez ditu gogoko CANi buruzko dokumentalak, eta Ateak Ireki itxi dute betiko diskurtso bereziaren bidez. Beharbada, Nafarroan Ateak Ireki izan liteke UPNk duen informazioa kontrolatzeko sistema bere lekutik kanpo utz dezaketen hedabide horietako bat.
Iritzi askatasuna denon eskura izan beharko lukeen eskubidea da, eta erabatekoa izan beharko luke muga inposatutakoen gainetik. Inor ez da horren ordezkoa eta jabe ofiziala, bestearen izenean inork ez baitu norbanakoaren askatasuna ordezkatu behar, eta, aldi berean, denon erantzukizuna da bestearen askatasuna defenditzea. Hitz egin dezagun inor baztertu gabe, hitza isilarazi gabe. Botereen banaketa benetan existitzen bada, bada garaia militarrak politikariari ez agintzeko. Bada gatazkaren amaieraren garaia. Zentsura gehiagorik ez.
Net 21-ek beste irrati bati alokatu dio bere lizentzia
1998 eta 2006an egindako irrati lizentzien lehiaketen ostean erdietsi zuen Net 21 kateak Nafarroan emititzeko lizentzia, nahiz eta auzitegiek bi lehiaketa horiek bitan utzi dituzten balio gabe. Nafarroako Gobernuko bozeramaile Juan Luis Sanchez de Muniainek jakinarazi duenez, Medios de Comunicacion 21 eta Livertad Digital SA enpresen errenta akordioak "legea betetzen" du. Orain errentan eman duten irrati lizentziaren lehiaketaren aurka helegitea aurkeztu zuen Euskalerria irratiak, lege urraketak izan zirelakoan, eta justiziak arrazoi eman dio. Hala ere, UPNren gobernuak helegitea aurkeztu zuen Gorenean, eta orain, ebazpen horren zain dago Iruñerriko euskarazko irrati bakarra.