Demagun zutabegile batek Nafarroako herri batean lo egin duela bart. Demagun, turismotik babestearren, herriaren izena Akrobazia dela, eta bertan, beste batzuen artean, pailazo bat bizi dela. Zirkuan lan egin ondoren, bere sudur borobil eta gorria sukaldeko iltze batean zintzilikatu ohi duela pailazoak. Haren begiek irri egiten dutela; atzealdean eguzki txiki bat gordeko balute bezala. Eta demagun, orduan, herriko giroak kutsatuta, zutabegilea...
Zaintzaren korapiloa askatzeko
Landa eremuak ez dio joera nagusiari ihes egin: herri txikietan ere, hirietan bezala, emakumeen esku dago zaintza lanen ardura, oro har. Bortzirietan aurkeztu berri duten zaintza lanen inguruko diagnostikoak hori utzi du agerian; Emagin elkarteak egin du, eta, Miren Aranguren kideak nabarmendu duenez, ikerketak erakutsi du generoa ez dela zapalkuntza ardatz bakarra: emakume migratuak, arrazializatuak eta prekarizatuak ari dira Bortzirietan zaintza...
«Nabaritu dugu sexilioari buruzko hitzaldiak barrenak mugitzen dizkiola jendeari»
( Lide Egizala Urteaga, Gipuzkoako Hitza Martxel Larraza (Etxalar, 2000) Xerka fotokazetaritza proiektua aurkezten ari da Euskal Herriko hainbat txokotan, Joseba Olagarai herrikide eta kazetariarekin. Lanak sexilioa du ardatz, eta «LGTBI komunitateak herrietan bizi duen erbesteratze prozesu isila» lantzen du. Larrazak Euskal Herriko landa eremuko bost pertsona queer-en bizipenak eta hausnarketak jaso ditu, baita nola sentitu diren ere. Lana aurkezteko...
Araurik gabeko hegalariak
Puntu batetik bestera doan nylonezko edo poliesterrezko zinta batetik ibiltzean datza slackline jarduera. Oreka kirol bat da, eta, zinta lurretik hogei metrora baino gehiagora jartzen denean, highline izena dauka. Gregori Miaillier eta German Jimenez Zuluaga orekariek kontatu dutenez, Nafarroako highline komunitatea handitzen ari da, baina geroz eta zailtasun «handiagoak» dituzte kirol hori egiteko. Guztiz araututa ez dagoenez, orain arte baimenik...
Herri bat ezagutu irainen bidez
«Historialariok gero eta gehiago so egiten diogu herri xehearen egunerokoari». Iosu Barraganek bisita hasi baino lehen erran ditu hitzok; historialaria eta arkeologoa da Barragan, eta gidari lanak egiten ditu Nafarroako Artxibo Nagusian, Iruñean. Erakunde horrek Bertze garai bateko irainak izenburuko erakusketa antolatu du, eta abuztura bitarte egonen da ikusgai. Larunbatero, bisita gidatuak egiten dituzte; maiatzaren 10ekoa izan zen lehena, eta jende...
Normalizatu baino lehen
Nire txandaren zain nago ile apaindegian eta adineko bi emakume dauzkat parean. Pasatutako itzalaldiaz, olioaren prezioaz eta haserretzen dituzten hainbat kontuz ari dira hizketan. Hitz egiteko gogoz daude, nabari da. Batek sakelakoa atera du eta ahots goran bota du: «Ikusi al duzu Macronena? Drogarekin harrapatu dute bilera ofizial batean». Besteak baietz dio, eskandalizatuta: «Bai, bai, atzo ikusi nuen; lotsagarria». Ordura arte...
Osasuna sustatu, osasuna galdu
«Bazter utzi gaituzte, eta hutsaren hurrengotzat hartu». Angelines Hernandezenak dira hitzak; osasun sustatzailea da, Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak ijitoen artean osasuna sustatzeko garatutako programako langilea. Azken hilabeteko soldata jaso gabe dago, eta Nafarroako ijitoen elkarteen Gaz Kalo federazioak eta Nafarroako Gobernuak aurtengo hitzarmena sinatu zain. «Ijitoen osasun ohiturak hobetzea da gure lana, baina egoerak gainezka eginda gaude;...
Berako feministek pilota jaialdi mistoa eskatu dute, baina udalak ez du onartu
Pilotak eztabaida sortu du Berako Udalaren —EH Bildu dago udal gobernuan— eta herriko Goldatz talde feministaren artean: feministek pilota jaialdi mistoa eskatu dute abuztuko bestetarako, baina udalak ez du onartu, eta bi jaialdi antolatu ditu: bat gizonezkoena, Aspe enpresarekin, eta bertzea andreena, Emakume Master Cupekin. Auzia ez da oraingoa; 2023tik ari dira Berako feministak hor eragin nahian; udalak, baina, ez...
Arbolak basoa eramanen du Alde Zaharrera
«Zuhaitza handitzen ari da». Horixe nabarmendu du Isa Ferreirok, Labea arte, zientzia eta natura laborategiko kideak, Arbola jaialdiari buruz. 2023an egin zuten lehendabizikoz, eta hirugarren aldiz antolatu dute aurten, Iruñean: Arbola Fest ekainaren 11tik 15era eginen dute, baina maiatzean ere izanen da zer ikusi, «ekitaldien baso bat» prestatu baitute, iaz bezala, jaialdia gero eta esparru gehiagotara hel dadin. Hitzaldiak, erakusketak,...
Besarkada bat, aurrera jarraitzeko
Ekaitzak eztanda egin baino lehen bukatu dute bisita. Tere Gonzalez eta Mari Jose Gastearena Iruñeko Elkarri Laguntza elkarteko kideak dira, eta, azken asteotan, joan-etorri anitz egin dituzte elkartearen Arrotxapeko egoitzatik Arostegi etorbideko eraikin huts batera. 30 gazte migratzailek baino gehiagok aterpe aurkitu dute han, karrika gorritik ihesi. Zabor anitz bada oraindik, baina duela hilabete bat baino anitzez ere gutxiago. Gazteak...