Inmaculada Lizasoain (Tafalla, 1964) Estatistika, Informatika eta Matematika Saileko Aljebra arloko irakaslea da NUP Nafarroako Unibertsitate Publikoan. Zientzia Matematikoak ikasi zituen Zaragozan (Espainia), eta doktoretza tesia egin zuen gero, NUPen. 2021ean unibertsitateko komunitatearen ararteko izendatu zuten, eta aurten berriro eman diote kargua. Zein da unibertsitateko komunitatearen arartekoaren eginkizuna? Hainbat funtzio ditu. Eginkizun nagusia aholkatzea da. Ikasleak etorri ohi dira, aldaketa...
Atzerako begirada prostituzioari
Burdinazko hesi bat eta etxeen artean dagoen kale luze eta itxi bat. Iruñeko Portalapeko belena da. Sarreran jendea prest da, Amaia Nausia Pimoulier historialariak gidatuta, bostehun urte atzera egin eta prostituzioaren historian murgiltzeko. Nolakoa zen Iruñea duela bost mende? Nortzuk ziren sexu langileak? Zergatik? Non aritzen ziren? Zer-nolako tresnekin zigortzen zituzten? Galdera horiek eta beste asko erantzun zituen Nausiak otsailaren...
Hizlariaren ausardia
Aurreko zutabe batean ulertu hitzaren adiera berezi bat ekarri nuen gogora: desio homosexuala izatea, hain zuzen ere. Gaurkoa ez da horren bigarren kapitulu bat. Hitz berak beste toki batzuetara eraman nau oraingoan, eta horietara bidaiatzea proposatu nahi dizuet. Berriozarko Entzunaretoan hasten da bidea, otsailaren 27an. Miquel Misse soziologo transexualak hitzaldi argigarria eman du. Genero aginduek denoi eragiten digutela ederki azaldu...
Bat egin dute «pilotaren alde»
Ez dute aterik itxi nahi. Pilotaren esparruan urratsak egiten segitu nahi dute, eta kirol hori garatzen laguntzen. Helburu hori dutelako, hain justu, Nafarroako Parlamentuan eta Iruñeko Udalean pilotaren inguruan berriki onartutako mozioek haserrea eta kezka piztu dizkiete herrialdeko pilota elkarte anitzi: hogei taldek bat egin dute, eta, ohar baten bidez, UPNko eta PSNko kideen jarrera salatu dute. Bi alderdiok Euskadiko...
«Orain biziki eskertzen diot amari amore ematen utzi ez izana»
Maialen Carvalho Nafarroan jaioa da (Iruñea, 2003), baina aita Portugalgoa du, eta herritartasun bikoitza dauka. 6 urterekin hasi zen taekwondo egiten, eta orain kirola Irakasletza ikasketekin uztartzen du. Portugalgo txapela jantzi zuen urtarrilean, 67 kilo baino gutxiagoko borrokalarien mailan. Urrian, Txinan eginen dute munduko txapelketa, eta Carvalhok han egon nahi du Portugalgo selekzioarekin. Nafar bat Portugalgo txapeldun. Nolatan? Ez nuen...
Oronozko lanbide heziketako ikastetxearen alde egin dute eskualdeko enpresek
«Adi segitzen dugu». Horixe erran du Elizondoko Lanbide Heziketako eskolako zuzendari Iñigo Gorrotxategik, Oronozko eskola egiteko proiektuari buruz. Ikastetxe horretako kideek eta Baztan-Bidasoko bertze hainbat eragilek Oronozko Lanbide Eskola Orain plataforma sortu dute; agerraldia egin zuten joan den astean, eta iragarri eskualdeko 36 enpresak eta 24 ikastetxek atxikimendua agertu dietela eta berretsi dutela Oronozko lanbide heziketako zentroa «behar» dela. Iaz...
Huts egitea
Zortzi urte nituela hasi nintzen pianoa jotzen. Astero entseatzen nuen eta ilusio handia jartzen nion, emanaldi irekiak heltzen ziren arte. Orduan dena okertzen zen, publiko aurrean jesarri eta partitura osoa jotzea sekulako esfortzua zen niretzat, eta barne urduritasunak nire gaitasuna erakustea baldintzatzen zuen. Izan liteke uste bezain gaizki ez egitea, baina amaitzerakoan porrot sentsazioa besterik ez nuen atzematen. Hiru hilean behin...
Beren jatorria ezagutzeko asmoz
Beren jatorria ezagutzeko asmoz: helburu horrekin hasi ziren lanean Iruñeko La Unica peñako kideak, duela hamabi urte. Beti erran izan da La Unica dela Iruñeko peñen artean zaharrena, baina sorreraren data zehatzik aipatu gabe: 1902 inguruan izan zela, 1907an sortu zela, 1920an… «Zaharrenak gara, baina ez guk uste bezain zaharrak: 1930-1933 inguruan jaio ginen», erran du La Unica peñako kide...
Txibitek eta Geoalcalik Muga proiektua bultzatu nahi dute, baina epaileen esku da
Geoalcali enpresako arduradunek Nafarroako Gobernuko agintariengana jo dute laguntza bila, Zangoza inguruko Muga meategiko proiektua martxan jarri ahal izateko. Enpresak lortu zituen meatokia ustiatzeko behar zituen baimenak, baina Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak bertan behera utzi du haietako bat, eta, ondorioz, proiektua geldirik da behin-behinean. Nafarroako Gobernuko lehendakari Maria Txibitek Nafarroako Jauregiko bere bulegoan hartu zuen Geoalcaliko kontseilari ordezkari Ignacio Salazar otsailaren...
Lehen olio tantak dastatzeko
Ogi txigortua eta Nafarroako olioa. Arroitzen ez dute gehiago behar lagunez eta familiaz inguraturik eguna pasatzeko. Urtero bezala, bihar, otsaileko azken igandean, Ogi Txigortuaren Eguna eta Nafarroako Olioaren Festa ospatuko dituzte. Bestaren helburua da herriko olioaren balioa aintzat hartzea, eta etxeetan zeuden errotetan olioa nola egiten zen gogoratzea. «Familia guztiek olibak bildu, zanpatu, olioa atera eta tostada bat jaten zuten...