«Oso berezia izan zen. Isiltasun eta bakartze sentsazio hori, eta mendi horiek guztiak zure azpian ikustea izugarria da». Halaxe gogoratzen du Uxue Murolas alpinista iruindarrak Makaluko tontorrera iritsi zenekoa. Murolasek eta Ignacio Barriok maiatzaren 10ean lortu zuten gailurrera iristea, eta oxigeno botilaturik gabe eta xerpen laguntzarik gabe egin zuten ibilbidea. 8.485 metro ditu Makaluk, eta munduko mendirik altuenetan bosgarrena da. Maiatzaren 29an...
Antzerkia eta zonifikazioa
Ospatu berri dugu Nafarroa Eszenara jaialdiaren lehen aldia. Feteanek antolatuta (Nafarroako Antzerki Amateurraren Federazioa), eta Iruñeko Udalak eta Nafarroako Rural Kutxak babestuta. Hilabete batean, bost eszenatokitan (denak Iruñean), federazioaren barruan dauden hamar antzerki talde amateurrek beren antzezlanak eskaini dituzte. Emanaldi guztietarako sarrera doan izan da, publikoa erakartzeko. Gauzak horrela, erranen nuke ez zaidala gustatzen ekitaldi guztiak Iruñean egitea, are gutxiago jaialdiak...
«Nafarroako Gobernuak kapitala mugitzea lehenesten du»
Mendigorriko EH Bilduko alkate Jon Errok (Barañain, 1981) abeltzaintza industrialarekin lotu du inguruko putzuetako kutsadura. Errok kezka agertu du Greenpeacek eta udalak berak egindako neurketetako emaitza batzuekin, eta salatu Nafarroako Gobernuak garrantzia kendu nahi izan diola auziari. [articles:2142773] Noiz eta nola sortzen da kezka zuen herrian? Mendigorrian biometanizazio planta bat zabalik da 2009tik. EH Bildu 2015ean sartu zen udalean, eta...
Urak eta lurrak zikintzen ari dira
Nafarroako Gobernua nitratoz kutsa daitezkeen eremuen dekretua prestatzeko prozesuaren azken txanpan dago, herritarren proposamenak jaso eta gero. Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuak hamabi eremu zehaztu ditu zerrenda berrian, orain arte zeudenak baino zortzi gehiago. Igoera horrek ekologisten kezka piztu du; salatu dute gobernuak orain arte hartutako neurriek ez dutela funtzionatu, eta herrialdeko urak eta lurrak gero eta kutsatuago daudela, batez...
«Kultura menstrualaz hitz egin behar da; osasunaz eta ongizateaz»
Lehen eta azken hilekoaren inguruko hainbat tailer egin dituzte azken asteotan Iruñeko Donibane auzoko Goxo Latte kafetegian. Nora Pascual hezitzaile menstrualak zuzendu ditu (Iruñea, 1990), hilekoaren inguruko mitoak eta tabuak, behingoz, bazter uzteko asmoz. Hitz egiteko eta informazio zehatza jasotzeko beharra nabarmendu du. Bihar eginen du azken tailerra, 18:00etan, toki berean. Osasun menstrualaren eguna izan zen maiatzaren 28an. Beharrezkoa da eguna? Berez,...
Uzta jaso, landa eremua biziberritzeko
Duela gutxi arte, txanpiñoien mundua guztiz ezezaguna zen Alberto Pardo nekazariarentzat. Mekanizazioa eta mekatronika industriala ikasi ditu Pardok, eta, ikasketak amaituta, bost urtez mantentze lanetan aritu da. Ostean, txanpiñoiak ekoizten hasi da Andosillan, bere jaioterrian. Paula Mogarekin batera heldu dio erronkari, eta aurtengoa lehenengo denboraldia izan dute. Pardok esan du 250.000 eta 300.000 kilo artean jaso dituztela. «Gehiago atera beharko...
Elkarretaratzera deitu dute gaurko Altsasun, abiadura handiko trenaren aurka
Stop AHT Zundaketak plataformak elkarretaratzera deitu du gaurko, Altsasun, abiadura handiko trenari «ezezko biribila» emateko; herriko etxearen aurrean eginen dute, 12:30ean, Ez Ezkiotik, ez Gasteiztik. AHTrik ez lelopean. Eskualdeko eta herrialde osoko bertze hainbat eragilek babestu dute protesta. Plataformako kideek oroitu dute bi urte joan direla zundaketak hasi zituztenetik, eta konpromisoa hartu dute AHTaren aurkako bidean urratsak egiten segitzeko. Nafarroan,...
Akrobazia
Demagun zutabegile batek Nafarroako herri batean lo egin duela bart. Demagun, turismotik babestearren, herriaren izena Akrobazia dela, eta bertan, beste batzuen artean, pailazo bat bizi dela. Zirkuan lan egin ondoren, bere sudur borobil eta gorria sukaldeko iltze batean zintzilikatu ohi duela pailazoak. Haren begiek irri egiten dutela; atzealdean eguzki txiki bat gordeko balute bezala. Eta demagun, orduan, herriko giroak kutsatuta, zutabegilea...
Zaintzaren korapiloa askatzeko
Landa eremuak ez dio joera nagusiari ihes egin: herri txikietan ere, hirietan bezala, emakumeen esku dago zaintza lanen ardura, oro har. Bortzirietan aurkeztu berri duten zaintza lanen inguruko diagnostikoak hori utzi du agerian; Emagin elkarteak egin du, eta, Miren Aranguren kideak nabarmendu duenez, ikerketak erakutsi du generoa ez dela zapalkuntza ardatz bakarra: emakume migratuak, arrazializatuak eta prekarizatuak ari dira Bortzirietan zaintza...
«Nabaritu dugu sexilioari buruzko hitzaldiak barrenak mugitzen dizkiola jendeari»
( Lide Egizala Urteaga, Gipuzkoako Hitza Martxel Larraza (Etxalar, 2000) Xerka fotokazetaritza proiektua aurkezten ari da Euskal Herriko hainbat txokotan, Joseba Olagarai herrikide eta kazetariarekin. Lanak sexilioa du ardatz, eta «LGTBI komunitateak herrietan bizi duen erbesteratze prozesu isila» lantzen du. Larrazak Euskal Herriko landa eremuko bost pertsona queer-en bizipenak eta hausnarketak jaso ditu, baita nola sentitu diren ere. Lana aurkezteko...