• Langabezian eta DBH bukatu gabe dauden gazteen kopurua. Nafarroan 25 urte baino gutxiago dituzten 3.496 gazte langabezian daude, eta ez dute bukatua Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza.
Iritzia
Wilsonen irakaspenak
Sanchez de Muniain Nafarroako Gobernuko bozeramaileak jakinarazi du gobernuak Euskalerria Irratiari lizentzia emateko prozedura martxan jarri duela, azken urteetako jarrera diskriminatzailea izan dela aitortu ostean. Luis Zarraluki Sustapen kontseilariak AHTko lanak bertan behera uzteko agindua eman berri du, Iruñean hasi eta Kastejonen amaitzen den 80 kilometro eskaseko korridoreak zentzurik ez dutela diotenen argudioak errepikatuz. Enrique Maiak kargutik kendu du Simon Santamaria udaltzainburua, eta informazio brigadaren paperak desklasifikatzeko agindua eman du, hiritarrek azken hamasei urteetan euren azaletan bizitako jazarpen eta espioitzak kontsultatu ahal izan ditzaten. Roberto Jimenezek Yolanda Barcinaren aurkako zentsura mozioa aurkeztu berri du, bizkarrez eta oharkabean, Nafarroako jendartearen gehiengoaren borondatea hori dela "konstatatu ostean" eta martxoan hartutako erabakiarekin okertu egin zela ametituz. Gallardonek izozkailuan gorde du abortuaren legea berritzeko (zaharkitzeko) proposamena, hemezortzi urteko alabak pasa den larunbat gauean antisorgailu pitzatuekin bizitakoak gorabehera. Gary Wilsonek, Eskoziako Elkarrekin hobeki unionisten kanpainako koordinatzailea kargua utzi eta independentziaren alde lerrokatu da, "argudio guztiak entzun ostean".
Aurreko baieztapenetatik bakarra da egiazkoa; azkena. Eta ez da kasualitatea gure mugetatik urrun gertatu den bakarra izatea. Zailagoa da hemen halakoak jazotzea. Autokritikarik ezaren erresuman bizi gara, atzera begira, eta gaizki egindakoa konpontzea zer den ez dakiten agintarien lurraldean. Dimisioak, ematekotan, Twitterreko despisteren batean esandakoagatik ematen dira. Esandako hori bera esan ez baina praktikan egiteagatik, ordea, inork ez du dimisiorik ematen. Irudiak inporta du. Agintariak egiten duenaren gainean ematen duen irudia, alegia, eta ez egiten duena bera.
Wilsonenak, jarrerak egokitzeko eta aldatzeko gaitasunetik harago, beste irakaspenik ere badakarkigu bestelako Nafarroa bat nahi dugunontzat. Bai, behintzat, Sanzen gaztatxoaren heren horretatik harago hazi nahi dugunontzat. Abertzaletasuna ez da unionismoari aurre egiten dion bloke zurrun eta identitario hutsa, beti homogeneoa. Abertzalea jaio daiteke, baina egin egiten da batez ere. Eta argudioak behar dira horretarako. Ez da erraza, baina ez zen askoz errazago izanen eskoziarrak Londresera batuta segi zitezen konbentzitzeko ardura zuena Eskoziaren independentziarako konbentitzea. Wilson ohartu da, nonbait, unionistekin, hots, ordezkatzen zituenekin ez duela "ezer komunik". Nafar langileak, langabeak, ikasleak, emakumeak eta gazte prekarizatuak UPNk babesten duen erregimen eta pribilegioekin "ezer komunik" ez dutela ohartaraztea falta zaigu orain.
HERRIAN BARRENA KANTUA AURKEZTEN
Heldu den urriaren 19an izango da Nafarroa Oinez, Nafarroako ikastolen jaia, Zangozan. Jaiaren bideoklipa eta abestia, esaterako, joan den larunbatean ezagutarazi zituzten, modu berezian gainera. Tafallako Zartakok taldeko kideek —haiek arduratu dira abestia egiteaz— kamioi baten gainean zeharkatu zuten Zangoza, herritarrek abestia ezagut zezaten. Antolakuntzak balorazio oso baikorra egin du, halako aurkezpena egiten den lehen aldia izan delako.
IKASTOLA DIRUZ LAGUNTZEKO ARTEA
Badira urte batzuk Nafarroa Oinez-en harira Artea oinez erakusketa egiten dela. Duela aste batzuk, Iruñeko Ziudadelan izan ziren ikusgai erakusketa hori osatzen duten artelanak. Joan den ostiraletik, margo eta eskulturak Zangozako Vallesantoro kultur etxean daude ikusgai. Orotara, hemezortzi artistaren lanak erosteko aukera izango da. Artelan horien balioaren ehuneko bat Zangozako ikastola diruz laguntzeko baliatuko dute.
7
• Prozesio bat parodiatzeagatik salatu dituzten lagunak. Apirilaren 17ko gauerdian, Aste Santua zela profitatuta, ehun lagun inguruk Iruñeko Alde Zaharrean prozesio baten parodia egin zuten, aita santuaren irudi eta guzti. Udaltzainek zazpi lagun salatu dituzte sentimendu erlijiosoaren aurkako delituak leporatuta.
Eraso sexistak eta gorrotoa
Begiak ireki ditut, betazalak erdi itsatsita dauzkat, eta zintzurra lehor, bestondoaren eraginez ziurrenik. Izan ere, Txantreako jaietan egon nintzen atzo. Erdi zonbi, telefonoa hartu dut, gailu elektroniko horren laguntzarik gabe zein ordutan bizi ga...
Bertako produktuen kalitatea
Nafarroako Erribera nekazari lurraldea da. Duela berrogei urte, Pedro Luis Anton eta Maria Corona Campo euren lurretan lantzen zituzten produktuak ontziratzen hasi ziren. Hainbat urtetako lanaren ostean, 1988an, Pedro Luis kontserba enpresa sortu zute...
105
• Lehen hiletan aurkeztu diren lan erregulazio espedienteak. Urtarrila eta martxoa bitartea 105 lan erregulazio espediente aurkeztu dituzte Nafarroan. Iazko epe berarekin alderatuta, aurkeztu diren lan erregulazio espedienteak %58 murriztu dituzte. Orotara, 1.352 langileri eragin die.
Pistola buru gainean
Akaso, irakurle, zuri ere gertatu izan zaizu inoiz. Ez dakit zer dioten estatistikek, ez dakit ohiko gauza den ala ez, baina beharbada zu bazara pistola baten kanoia burutik zentimetro gutxira izan dutenetako bat. Ni banaiz.
Nire bizitzaren erdian-edo gertatu zitzaidan. Nire semeen ama denarekin nengoen, Takoneran, ahateen zuloaren ondoko baranda ezkutu batean, gauaren babesarekin jolasean. Badakizu.
Halako batean, auto bat pasatu zen, mantso-mantso, ondoko bide batetik. Autoko kopilotuak potentzia handiko argi zuri bat zerabilen eta guregana zuzendu zuen printza. Segundo eskaseko kontua izan zen. Ez omen ginen haien interesekoak. Hortaz, guk geureari ekin genion berriz.
Geurearekin bukatu genuelarik, etxerantz abiatu ginen, Larraina eta irristaketa pistaren artean dagoen bidetik. Bide erdian, kontrako noranzkoan ziztu bizian zetorren auto batek sekulako balaztada eman zuen, zarata handia egiten duten horietakoa. Autotik bi gizon atera ziren arrapaladan, guregana.
Gertaeraren bortitzak pentsatzeko aukerarik eman ez eta, beldurraren beldurrez, lasterka atera ginen. Tira, ni atera nintzen lasterka. Izan ere, neska-laguna aurrerantz bulkatu nahi izan nuen, abiada handia har zezan… Baina, benetan, lurrera bota nuen zuzen-zuzenean; geroago hainbatetan leporatu izan didanez. Beraz, horretaz ohartuta, atzera itzuli nintzen.
Poliziak zirela erran gabe, lurrean belauniko jartzeko erran ziguten bi gizonek, eta poltsikoetan geneukana ateratzeko. Hori egin bitartean, gizon haietako batek pistola buru gainean jarri zidan. Pistolatzarra. Hain gertu izanik pistola horren tamaina erabat desproportzionatua iruditu baitzitzaidan.
Poltsikoetatik atera genuena haien intereseko izan ez eta deus erran gabe alde egin zuten. Ikaratuta gelditu ginen, eta ergel aurpegiarekin, baina, nik dakidala, ez genion aparteko garrantzirik eman.
Pistolarenaz landara, eta ezein borrokaren abangoardian ibili gabe, izan ditut bizitzan Poliziarekin bertze hainbat topaketa (pilotakada bat; hainbat ostia, irain, mespretxu eta ziri; kontrolak…). Eta iruditzen zait guztiak normaltasun baten barnean sartu izan ditudala, garrantzi handirik eman gabe.
Intsumisio garaian, bertze inon baino gazte gehiago kartzelatu zituzten Nafarroan; eta ez ezazu erran horretaz inoiz harrotu ez zarenik. Oraindik ere, greba edo mobilizazio orokor bat dagoen bakoitzean, bertze inon baino gazte gehiago atxilotzen dituzte Nafarroan; eta ez ezazu erran halako datuez inoiz harrotu ez zarenik.
2012ko urtarrilaren 1etik 2013ko irailaren 30era, Espainia deitzen duten horretan (Madril, Gaztela eta Leon eta Extremadura kenduta) 184.000 euro kobratu zituen Espainiako Gobernuak manifestazioak direla-eta jarritako isunengatik. Nafarroan 49.508 euro kobratu zituzten; hau da, guztiaren %26,9, nahiz eta Nafarroako populazioa lur zati horren %1,7 baino ez den.
Nafarroan ez gara bertze inon baino bortitzagoak edo basatiagoak. Kendu hori burutik. Nafarroan bertze inon baino errepresio handiagoa jasan izan dugu. Neurriz kanpokoa, desproportzionatua, niri (eta akaso zuri) buru gainean jarri zidaten pistolaren modukoa.
GUZTIEN ZENTZUMENAK DANTZAN
Bisita berezia egin zuten pasa den ostiralean, Nafarroako Autismoaren Elkarteko kideek. Piktogramen bitartez, Noaingo Zentzumenen Parkea ezagutu zuten. Izan ere, elkartearen eta parkeko arduradunen arteko elkarlanari esker, autismoa duten haurrentzako...