Urt 18, 20132013-01-18Beste albiste batzuk0

“Egoera latzetan, hemengoen baikortasunak harritzen nau”

Behartsuenen alde lan egiteko grina izan du beti Fernando Aginagak (Etxarri Aranatz, 1954). Horregatik erabaki zuen Governador Valadaresera (Minas Gerais, Brasil) joatea, "txiroenekin, batez ere, umeekin lan egiteko". Dagoeneko 25 urte daramatza Brasilen, eta oraindik gehiago egiteko asmoa du.

Eskolapioen misio batean egin du mende laurdena. Brasilera iritsi zenean, portugesa ikasi zuen, "herritarrekin eta liburuak irakurriz". Pedagogia eta Teologia ikasketak egin ditu Aginagak, eta bere ezagutzak erakusten dizkie hiriko gazteei. Urte hauetan guztietan Brasilgo eta zehazki Governador Valadaresko egoera "zeharo" hobetu dela dio, "nahiz eta gogorra den oraindik". Iritsi zenean herrialdea diktaduratik atera berria zen, eta konstituzioa prestatzen ari ziren parlamentuan. "Alde batetik, miseria zorrotza zegoen, eta, bestetik, eliteak agintzen eta gehiengoa zapaltzen zuen". Bien bitartean, ordea, "izugarrizko mugimendu herrikoia" piztu zen, gizartean gutxinaka errotu zena. "Jendearen alaitasunak eta baikortasunak harritzen ninduen; niretzat hori ulertezina zen egoera horretan". Sindikatu eta herri mugimenduei esker egoerak hobera egin zuela gogorarazi du, baina oraindik sufrimendua edonon nabaritzen dela ziurtatu du.

Sufrimendua, hala ere, alaitasunarekin pasatzen dute. "Oso alaiak dira brasildarrak, elkarrekin biltzeko eta bizitzeko gogotsuak dira". Diru gutxi irabazi arren egunero aurrera ateratzen direla dio Aginagak. "Argia, beroa, koloreak, barre egitea eta umore ona gustatze zaie; musika beti entzuten dute, eta haien itxurarekin gora eta behera egoten dira maiz". Baina, era berean, erraz "lur jota" sentitzen direla konturatu da Aginaga. "Historian beti hain zapaldua egon den herri honek oso barneratua du gutxi balio duen sentimendua".

Orain dela hamar urte, gazteek ez zuten unibertsitatera joateko aukerarik; gaur egun, ordea, gobernuaren laguntzarekin posible da. "Aldaketak izan ditugu. Kanpotik, Euskal Herritik datorren batek oraindik alde nabarmena ikusiko du, baina hemen bizi garenok hobetu dela nabaritzen dugu". Urteetan aritu da gaixo eta umeen eskubideak sutsuki defendatzen. "Hasieran auzo apaletan lan egiten nuen, favela modukoetan; orain, horrez gain, heziketa eta gizarte lanetan aritzen naiz". Lan egiteko modua ere aldatu du. "Gosedunei eta gaixoei laguntzen genien, zuzenean. Herri kontzientzia landu eta herri mugimenduak bultzatu genituen. Orain, jada maila horiek neurri batean gainditu ditugula, beste maila batzuk jorratzen ditugu". Udaletxe kontseiluetan parte hartzeko prestatzen dituzte hiriko bizilagunak, "han erabakitzen baita auzoko etorkizuna".

Gaur egun, gainera, beste behar bat sortu dela uste du misiolariak. "Jendearekin hitz egitea, entzutea eta animatzea". Bai herriaren alde egiten duten agenteekin —politikako, sindikatuetako eta mugimenduetako jendearekin—, baita bizilagun heldu eta umeekin ere. "Emakumearen egoerari arreta berezia eskaini diogu; gaur egun, Brasilen, emakumea etorkizunaren giltza delako".

Ez da Nafarroako lagun bakarra misioan. Bost pertsona bizi dira etxean. Bi Nafarroakoak, eta gainerakoak Brasilgoak. "Gure arteko giroa oso ona da, paregabea", dio pozik. Nafarroako beste lagun bat bizi izan zen haiekin, baina joan den maiatzean zendu zen. "Tirapuko gizon oso fina eta langilea zen, beti jende behartsuenen alde lan egin zuen, eta oso ezaguna izan zen hirian". Gogoan du Eulalio Lafuente kidea. "Eulalio hona iritsi zenean, 1952. urtean, 20.000 biztanle zituen hiriak; gaur egun, 270.000 biztanle ditu". Auzo behartsuetan zazpi ikastetxe publiko eraikitzea lortu zuen.

Nafarroako 1.600 misiolari daude mundu osoan. Ez da kopuru apala. "Euskal Herria maite dugulako beste herriak eta kulturak maitatzen ere ikasi dugu. Frantzisko Xabierkoak eta Ignazio Loiolakoak hasi zuten bidea". Euskaldunak aurkitu ditu Aginagak bidean. "Herritik urrun dagoenarentzat oso pozgarria da herrikideak aurkitzea".

Momentu atsegina bizi izan zuen Aginagak orain dela bost urte. Euskarari buruzko hitzaldia eman zuen Governador Valadareseko unibertsitatean. "Une oso atsegina izan zen, ikasle eta irakasle asko bildu ziren, eta arreta handiz entzun zuten; Espainiako edozein hiritan horrelakorik lortzea oso zaila litzatekeela pentsatu nuen hitzaldia eman ondoren". Orain, beti galdetzen diote Euskal Herriak noiz lortuko duen independentzia. "Langile moduan ezagutzen gaituzte, eta miresten dute gure kulturaren eta historiaren alde egindako lana".

Urt 18, 20132013-01-18Asteko Gaiak0

Legeak urratutako batasuna

Hasi da merkealdia. Martxan dira deskontuak. Urtarrilaren 7an hasi zen ofizialki Nafarroan, besteak beste, neguko denboraldiko arropen prezioak beheratzeko garaia. Hala izaten da urtero. Neguko merkealdia urtarrilaren 7an hasi eta martxoaren 16an amaituko da. Horrelaxe adostu zuten aho batez, joan den azaroaren 12an, Nafarroako Merkataritza Mahaia osatzen duten kideek. Baina badirudi zenbait merkatarik adostutakoa ez dutela bete eta merkealdia urtarrilaren 2an hasi zutela. Hain justu, adostutakoa bete ez dutelakoan, espedientea ireki die Nafarroako Gobernuak zenbait merkatariri.

Berez, Espainiako Gobernuak joan den uztailean merkataritzaren sektorea liberalizatzeko legedi aldaketa onartu zuen. Besteak beste, 2013ko urtarriletik aurrera dendak zortzi jaiegunetan irekita egon beharrean gutxienez hamar jaiegunetan irekitzea onartu zuen. Horrez gain, merkatari bakoitzari merkealdia nahi duen garaian egiteko eskuduntza aitortu zion. Orain arte, bi merkealdi izaten ziren urtean, bata udan eta bestea neguan; gutxienez astebete iraun zezaken, eta gehienez, berriz, bi hilabete.

Hala ere, Espainiako Gobernuaren ebazpenez gaindi, Nafarroako Gobernuaren eskuduntza da herrialdeko merkataritzaren sektorea kudeatzea; hala jasotzen da, behintzat, Foru Hobekuntzan. Yolanda Barcina buru den gobernuak ahalegina egin zuen Madrilgo administrazioak egindako aldaketak moldatzeko, baina ildo bertsuari jarraituta. Hala, abenduaren 20an parlamentuan 2001ko merkataritzaren legea aldatzeko foru legea proposatu zuen UPNk. Saltokiek igande eta jaiegunetan irekitzeko egun kopurua hamar egunera mugatzea zuen xedea. Industria Ministerioak zehaztu zuen gutxienez hamar izan behar zutela.

PPNk proposamen horrekin bat egin zuen, baina Nafarroako Parlamentuan ordezkaritza duten gainerako alderdi politiko guztiek errefusatu egin zuten proposamen hori. Horren ordez, NaBaik beste foru lege proposamen bat egin zuen, "Nafarroako eskumenak baliatzeko xedez". Estatuak jaiegunetan libreki irekitzearen inguruan onetsitakoaren aurka, Merkataritza Mahaiaren esparruan araututakoari eustea proposatu zuen, alegia, urtean lau jaiegunetan baino gehiago ez irekitzea. Koalizioaren irudiko, "ordutegien liberalizazioak zailtasun gehigarria dakarkie merkatari txikiei familienak eta langile gutxikoak izateagatik ordutegien arloan saltoki handiekin irekitzerik ez dutelako".

Zenbait merkatarik salatu dute legedia ez dagoela orain batere argi. Nafarroako Gobernuak merkataritza arautzeko eskuduntza berea dela dioen arren, hainbatek zalantzan jartzen dute hori horrela ote den, eta ez ote den Raxoiren gobernuak adostutakoa gailentzen.

Merkealdi aurreratua

Azaroaren 12an, Merkataritza Mahaiak neguko merkealdia urtarrilaren 7an, Eguberrietako jaien ostean hastea ebatzi zuen. Baina, 2012a amaitzerako, Iruñerriko merkataritza zentro handi batek hedabideetan egindako iragarkien bitartez jakinarazi zuen zentroko denda askok merkealdia urtarrilaren 2an hasiko zutela.

Mutiloan dagoen Morea merkataritza gune handiaren kasua da hori. "Merkealdia, urtarrilaren 2tik aurrera" irakur daiteke oraindik ere arropa eta oinetakoak saltzen dituzten denda gehien dagoen lehenengo solairuko eskaileretan. Egia da azken urteetan, krisi ekonomikoa hasi zenetik gero eta gehiago direla bezeroak erakarri nahian merkealdia baino lehen eskaintzak egiten dituztenak.

Alor horretan, Nafarroako Gobernuak oso ondo zehaztutako legedia du, merkealdia eta eskaintza eta gisako kontzeptuak nahastu ez daitezen. Abenduko azken egunetan, Nafarroako Parlamentuan onartutako legedia urratu dutelakoan, oraingoz 34 merkatariri espedientea ireki die Nafarroako Gobernuak, merkealdia aurreratzeagatik. Ustez, 34 denda horietako jabeek legedia urratu dute, eta Industria Departamentuak —merkataritzaren sektorearen ardura departamentu horrek du— falta "larritzat" jo du. Hala, litekeena da Merkataritza Mahaian adostutakoa bete ez zuten 34 merkatariek 3.000 euro eta 15.000 euro arteko isunak jasotzea. Dena den, Juan Luis Sanchez de Muniain Industria kontseilariak ohartarazi du merkatarien gehiengoak errespetatu duela sektoreko mahaiak adostutakoa.

Hain justu, Morea merkataritza gunekoak dira Nafarroako Gobernuak espedientea ireki dien dendetako asko. Hala ere, horren inguruan galdetuta, Moreako buruek ez dute azalpenik eman nahi izan, Nafarroako Hitza harremanetan jarri den arren. Bestalde, Uharteko Itaroa merkataritza guneko arduradun Patxi Biurrunek jakinarazi du eurek Merkataritza Mahaian onartutakoa bete dutela. Baina adierazi du krisi ekonomikoa hasi zenetik gero eta ohikoagoa dela merkealdia hasi aurretik dendariek eskaintzak jartzea, bezeroak erakartzeko.

Bestalde, Iratxe Nafarroako Kontsumitzaileen Elkarteak begi onez ikusi du merkealdia aurreratzeko aukera. Baina uste du ezinbestekoa dela alor horretan dagoen araudia bateratzea. "Araudia bateratuz gero, merkatariek jakin dezakete zein araudiren arabera jokatu behar duten". Elkarteak berak egindako ikerketa batean jasotzen denez, Nafarroako biztanleen %72k merkealdia baliatzen dute erosketak egiteko.

Oraingoz, Merkataritza Mahaiak Nafarroako Parlamentuan onartutakoa betetzea adostu du, eta, 2013an, lau jaiegunetan irekita izango dira dendak. Sindikatuek gogor protestatu dute neurri horren aurka, sektorean lanean aritzen direnei, enpresa txikietakoei batez ere, lana eta familia uztartzeko aukera zailtzen dielako.

Oraingoz, ez dago batere argi udako merkealdian zer gertatuko den, ezta zein den ere merkatariek jarraitu behar duten legedia. Horren inguruan Juan Luis Sanchez de Muniainek argibideak ematea nahi dute zenbait alderdik, tartean PPNk. Industria kontseilaria datozen asteetan da merkealdiaren inguruan sortutako eztabaidari buruzko azalpenak ematekoa.

Urt 11, 20132013-01-11Asteko Gaiak0

“Azken 25 urteetan okerrera egin du pozoiaren gaiak Nafarroan”

Nafarroan hamaika hegazti pozoituta hiltzen dituztela salatu du Toño Munilla Gurelur talde ekologistako kideak. Gogoan du Muskilda izeneko ugatza. 1997. urtean pozoitu zuten lehenengo aldiz Muskilda. Gurelurreko kideek sendatu zuten, tartean Munilla zegoela. Aske utzi zuten berriz ugatza, eta Pirinioetara itzuli zen, etxera. Baina 2001. urtean hil zen, pozoituta. "Onartezina da gobernuaren jarrera".

Noiztik ezagutzen dituzue pozoituta hil diren hegaztien kasuak Nafarroan?

Duela 25 urte lanean hasi ginenetik ezagutzen ditugu pozoituta hil diren hegaztien kasuak, baina lehenago ere baziren. Ez da arazo berria. Orain 25 urte hasi ginen kasuak salatzen, eta Madrilgo laborategi batera eramaten genituen animaliak aztertzeko, Nafarroako Gobernuak ez zuelako deus egiten.

25 urtean zer bilakaera izan du pozoiaren gaiak Nafarroan?

Zalantzarik gabe, okerrera egin du azken 25 urteetan. Nafarroako Gobernuak ez du bere jarrera aldatu mende laurden honetan. Gai politikoa da, eta politikariei ez zaizkie axola hegaztiak eta haien hilketak, ehiztariak babesten dituzte. Gainera, legedia animaliei pozoia jartzen duten pertsonek isuna ez ordaintzeko egina dago; beraz, ez du ezertarako balio. Horregatik, salaketek ez dute inoiz aurrera egiten. Gobernuak milioika euro barkatu die arduradunei. 33.000 ehiza lizentzia daude, eta horrek esan nahi du 33.000 boto jokoan daudela. Beraz, ehiztariekin kontuz ibiltzen dira.

Zer-nolako jarrera du Nafarroako Gobernuak hegaztien pozoitzeen auzian?

Gobernuaren betebeharra da norbaitek pozoia erabiltzean —ehiza barrutietan edo beste leku batean— auzitegietan salatzea eta lege protokoloari jarraitzea. Baina ez dute hori egiten. Beraz, lehenengo arduraduna auzi honetan Nafarroako Gobernua da, eta bigarrenak, pozointzen dutenak. Ehiztariek Nafarroako ehiza kudeatzen dute; gobernuak ez du eskurik sartzen. Horregatik, urte osoan ehizatzen dute, pozoia jartzen dute... Oso erraza da pozoia erostea; edozein lekutan erosten dute agiririk erakutsi gabe.

Batzuetan nahi gabe pozoitzen dituzte hegaztiak edo beti kontzienteki egiten dute?

Beti kontzienteki egiten dute. Tuterako aferan eta beste guztietan nahita hiltzen dituzte hegaztiak eta beste animaliak. Basapiztiak direla uste dute, eta ez dute nahi ehizatzen duten lekuan egotea, oztopatzen dituzte. Haien pentsaera halakoa da, eta gobernuak pentsaera hori izaten jarraitzen laguntzen du, baimenak ematen dituztelako.

Nafarroan inoiz egon den pozoitze kasurik handiena Tuteran eta Cintruenigon gertatutakoa dela diote talde ekologista batzuek.

Bai, baina ez da egia. Nafarroan sarraski handiagoak egon dira. Baina kasuak, askotan, ez dira azaleratzen, eta, askotan, animalia hilak ezkutatzen dituzte; orduan inor ez da jabetzen gertatutakoaz. Kasu batzuk komunikabideetara eta jendearengana iristen dira, baina beste asko, tamalez, ez. Behin, espeleologo batzuek dozenaka animalia aurkitu zituzten hilik Martzillan. Biltegi batera sartu ziren, eta han txakurrak, katuak, hegazti harrapariak, denetik aurkitu zuten. Ikerketa abian jarri genuen, eta denak pozoituta hil zituzten. Salaketa jarri genuen, baina ez zuen aurrera egin.

Orduan, zer egin kasu horien guztien inguruan?

Salatzen jarraitzea, guk egiten dugun bezala; ez dago besterik. Arartekoaren aurrean salatzen ditugu kasuak, eta arrazoia ematen badigu ere, Ingurumen Departamentuak ez ditu salaketak onartzen, eta atzera botatzen ditu. Gobernuak aldatu egin behar du bere jarrera.

Urt 11, 20132013-01-11Beste albiste batzuk0

%20. Kanpainatik Nafarroako hedabideentzat jartzen dena.

Eskualde bakoitzean Zure ziztada behar dugu kanpainaren bidez eskuratzen den diruaren %20 ematen zaie Nafarroako euskarazko hedabideei. Hainbat eskualdetako hedabideek eskuratuko dute dirua horri esker: Guaixe astekariak (Sakana), Ttipi-Ttapa aldizkariak eta telebistak, Xorroxin irratiak (Baztan-Bortziriak eta Malerreka) eta Euskalerria irratiak (Iruñerria), hain zuzen ere. Kanpaina sustatzeko saioak egin dituzte beren eskualdeetan, onura, oro har, euskal prentsa osoarentzat dela aintzat hartuta.

Urt 11, 20132013-01-11Asteko Gaiak0

Life+ Veneno egitasmoa pozoia akabatzeko

2010-2014 bitarte, Seo/Birdlifek pozoiaren erabilera gutxitu nahi du. Horretarako proiektua martxan du —Life+ Veneno—, eta lanean ari dira bai gobernuek eta bai udalek ere pozoiaren aurkako neurriak indartzeko eta ehiza barrutietan eta abere guneetan zaintza lanak hobetzeko.

Urt 11, 20132013-01-11Beste albiste batzuk0

PSNk eta Bilduk diote ez dutela nahi Barañainen eremu urdina jartzerik

Iruñeko Udalak autoak aparkatzeko eremu urdina —ordainpekoa— hedatuko du 2013an hiriko zenbait auzotara, tartean Donibane eta Etxabakoitzera. Egitasmo horrek Barañaingo aparkalekuetan eragina izango duelakoan, Barañaingo Udalak eremu urdina ezartzea erabaki du "muga efektua" saihesteko. Baina, PSN eta Bilduren arabera, "muga efektua aitzakia hutsa da; eremu urdina irabazi ekonomikoak lortzeko soilik ezarri nahi du alkateak".

Alberto Sancho PSNko zinegotziaren hitzetan, "herrian ordaindutako aparkalekuak jartzen badira, herritarren eta merkatarien egoera ekonomiko zaila gehiago zailduko du". Ildo beretik mintzatu dira Bilduko zinegotziak ere. Salatu dute neurri horren atzean Barañaingo Udalean azken urteetan izan den kudeaketa txarra tapatu nahi izana dagoela. Gainera, bestelako irtenbideak badaudela eta azterketa zorrotz bat egiteko beharra dagoela irizten diote.

Sanchok jakinarazi duenez, PSNk "laster" proposamen tekniko bat aurkeztuko du Barañaingo udalbatzan. Horren bitartez, Barañainen zirkulazio zerga ordaintzen duten guztiek autoa eremu urdinean aparkatu ahal izateko txartela eskuratzeko aukera jasotzen da. Modu horretan, Barañaingo herritarren karga ekonomikoa "arindu" egingo litzatekeela uste du.

Urt 11, 20132013-01-11Asteko Gaiak0

2006tik gutxitu egin da miru kopurua Nafarroan

Gorosti natur zientzia taldeak urtero egiten du miruen errolda Nafarroan. Iaz, 1.521 miru gorrik pasa zuten negua Nafarroan, duela bi urte baino 289 gutxiagok. Errolda hasi zenetik, 1992. urteaz geroztik, %28 jaitsi da hegazti harrapari horren populaz...

Urt 11, 20132013-01-11Beste albiste batzuk0

“Anakaon lortu dut Europan galdu dugun askatasuna”

Bazen behin, Madagaskarko herri txiki batean bizi zen neska bat, bere herriko marinel batez zeharo maiteminduta zegoena. Egun batean, marinela munduan barrena bidaiatzera joan zen, abentura berrien bila, eta, bitartean, neska gaztea herrian gelditu zen, negar batean. Hilabeteak igarota, marinela herrira itzuli zen, neskarentzat eskuan opari bat zuela. Neskak oparia ireki, eta ispilu bat ikusi zuen, baina ez zekien zertarako erabiltzen zen. Bat-batean, bere burua islatuta ikusi zuen objektu berrian, eta negarrez hasi zen. Korrika amarengana joan zen oparia erakustera. "Begira, ama, bidaian ezagutu duen beste emakume baten erretratua oparitu dit", esan zion, negar zotinka. Amak, ispilua eskuetan hartu, eta barrezka hasi zen: "Baina, alabatxo, ez kezkatu; ez duzu ikusten erretratuan agertzen dena emakume zaharra, itsusia eta lodia dela?".

Erabat liluratuta gelditu zen Conchi Adrian (Montereau, Frantzia, 1961) lehen aldiz Madagaskarko ipuin zahar hori entzun zuenean. Anakaon (Madagaskar) bizi da. Kamory turismo enpresa —www.anakao-activites.org— sortu du senarrarekin, eta quad ibilaldiak, kite surf eskolak eta kayaken alokairua eskaintzen dituzte, besteak beste. "Turistek zerbait desberdina bilatzen dute Madagaskarren, kulturak eta naturak ez dutelako Europarekin zerikusirik. Asko surf eta kite surf egitera datoz". Frantziako turistak izaten dituzte gehien, baina baita Italiakoak, Suitzakoak, Belgikakoak eta Australiakoak ere. "Euskal Herriko eta inguruko jendea gutxika-gutxika gehiago etortzen da, baina ez da oso ohikoa".

Leku batetik bestera ibili da Adrian gaztetatik. Berez, Frantzian jaio zen, baina haren familia guztia Melidakoa (Nafarroa) da. "1950eko hamarkadan, nire gurasoak Frantziara joan ziren lan bila, baina, zazpi urterekin, Iruñera itzuli ginen bizitzera". Geroago, Salamancara joan zen, espainol filologia ikastera. Bertan ezagutu zuen senar ohia. "Puerto Ricokoa zen, eta lan kontuengatik hara joan ginen bizitzera". Hamalau urte igaro zituen Karibeko uhartean, hizkuntza eta literatura irakasten institutu batean. Handik, Maurizio uhartera joan zen. "Turistekin hasi nintzen lanean: bidaia antolatzaile bat jarri nuen martxan". Hiru urte igaro zituen han, ondoko uhartera joatea erabaki zuen arte: Madagaskarrera. Iaz izan zen hori. "Lagun batzuk ezagutzen genituen Madagaskarren, eta etortzera animatu gintuzten". Lehenagotik uhartean egonak ziren, eta turismo enpresa bat muntatzeko ideiarekin iritsi ziren Anakaora. Kasualitatea izan ala ez, hiru uhartetan bizi izan da Adrian. "Itsasoa betidanik gustatu zait, eta aurrez pentsatu gabe izan bada ere, beti aukeratu dut itsasotik gertu dagoen lekuren bat. Bizitzak leku horietara eraman nau, nik erabaki gabe".

Anakao herri arrantzalea da, txikia. 2.000 biztanle ditu, eta ez dago ez urik, ez elektrizitaterik. "Garbitzeko ura hogei kilometrora dagoen ibai batetik ekartzen dugu, eta janaria prestatzeko ura Tuleartik, 50 kilometrora dagoen hiritik". Ez da bizimodu erraza, baina moldatzen dela dio Adrianek. "Eguzki elektrizitatea dugu, eta, horri esker, argia dugu gauean. Ordenagailuak eta sakelakoak kargatzeko erabiltzen dugu". Adrian bizi den lekuan, vezo etnia dago. "Guztiak arrantzaleak dira, eta itsasoarekin harreman mistikoa dute". Leku sakratua da itsasoa haientzat, eta izenik gabeko jainko batek gobernatzen du, haien sinesmenen arabera.

Ez da oso ezaguna Madagaskar Europan, eta horretaz kexu da Adrian. Herrialde handia da; hogei milioi biztanle ditu. Hemezortzi talde etniko daude ofizialki onartuta, "baina azpitaldeak kontuan hartuta, gehiago daude". Hala ere, atzerritarrak ere bizi dira Madagaskarren. "Txinako, Frantziako, Indiako eta Pakistango biztanle komunitate garrantzitsuak daude". Malgaxea eta frantsesa dira hizkuntza ofizialak. "Horregatik, turista gehienak Frantziakoak dira". Askotarikoa da fauna Madagaskarren. "Kameleoiak, krokodiloak eta sugeak daude, baina ez dira arriskutsuak". Landaredia ere oso aberatsa da, eta ospea dute orkideek. "Nonahi aurkitu daitezke, eta mota askotakoak daude".

Uharteko biztanleak adeitsuak eta maitekorrak direla dio Adrianek, baina bada alde ilun bat ere: "Haientzat dirua gara". Atzerritarrak diren heinean, xantaien biktimak dira askotan. "Guretzat guztia garestiagoa da, vahzak —atzerritarrak— garelako". Hala ere, neurri batean, "normala" iruditzen zaio herritarren jokaera, "dituzten bizi-baldintzak kontuan hartuta". Pobrezia, ustelkeria eta sexu trafikoaren ondorioak egunero ikusten ditu Adrianek. "Herrialde guztietan dago pobrezia eta ustelkeria, baina gauza bat da jakitea, eta beste bat egunero horretaz jabetzea eta ikustea". Madagaskarko herritar gehienak eskolagabeak dira, eta gutxik kokatuko lukete Euskal Herria mapa batean. Bi hitzetan, madagaskartarrak mora, mora direla dio, hau da, lasai-lasaiak. Uharteko bizimoduari, hala ere, gauza onak ikusten dizkio. "Europan galdu dugun askatasuna dugu hemen".

Urt 11, 20132013-01-11Iritzia0

ITXIALDIAREN ONDOREN, ADOSTASUN ESKE

Iruñeko San Juan de Dios erietxe pribatuko langileek joan den asteburuan itxialdi bat egin zuten Done Laurendi elizan, 48 orduz. Modu horretan protesta egin zuten Osasunbideak azken hilabeteetan erietxe pribatuarekin zituen hitzarmenean egindako murrizketengatik eta negoziazio prozesua gelditzeagatik. Emandako hitza bete dezala eskatu dio Marta Vera Osasun kontseilariari San Juan de Dioseko langile batzordeako kide Teresa Diaz-Faesek.

Urt 11, 20132013-01-11Asteko Gaiak0

@sarean

Ekologista taldeek pozoiaren aurkako kontzientziazioa lortu nahi dute.

• www.venenono.org. Pozoiaren erabilera gutxitzeko egitasmoa.

pwww.gurelur.org. Nafarroako talde ekologistaren webgunea.

• www.ekologistakmartxan-nafarroa.blogspot.com.es