• 2008-2011 bitartean izan diren ablazio kasuak Nafarroan. Iñigo Alli Nafarroako Gobernuko Gizarte Politikako kontseilariaren arabera, 2008 eta 2011 artean 203 ablazio kasu izan ziren. Ablazioaren aurkako protokoloa martxan jarriko du Nafarroako Gobernuak.
Nafarroa
‘Anuus horribilis’
Yolanda Barcinak ziurrenik hasperenka amaituko du 2013a. Ingalaterrako erregina parafraseatuz, anuus horribilis izan da UPNrentzat. Urtarrilean inor gutxik susmatuko zuen gobernua erortzear izango zela. Hala ere, Barcinak jakin du aurkarien kolpeen erauntsiari eusten, eta, Gorenaren erabakiak lagun, zutik jarraitzeko balio izan dio.
A. Alvaro Miranda
Presidenteorde ohiak inputatu gisa deklaratu zuen apirilaren 16an. "Beti lan egin dut zintzo, nire lurraren alde". Epailearen aurrean esan zuen legeak zioenaren aurka ez zegokiola gobernuari Nafarroako Kutxako kontuak kontrolatzea. Epaileari legea nola interpretatu aholkatzen ere ausartu zen. Auziaren artxiboak Iruñerriko Mankomunitateko goi kargudunaren lasaitasunera itzularazi du.
B. Benito epailea
Utzi dioten tokiraino heldu da Maria Paz Benito epaile instruktorea. Pertsona esanguratsuen aurka jo izanaren ondorioz, presio handiak jaso zituen, baina bereari eutsi zion, eta instrukzio zorrotza egin zuen. Ikerketari esker jakin zen CANeko Batzorde Iraunkorreko kideek zenbat kobratu zuten, araudietatik at nola antolatu zuten organoa, akta batzuk manipulatu zituztela eta bileretan ezer ez egiteagatik dirua kobratzen zutela. Auzia artxibatu behar izan zuen, baina agintarien moral falta argi geratu zen.
C. Catalan, Alberto
Bere unea zen UPNren buruzagitzara iristeko. CAN auzian ez zegoen zipriztinduta. Operazioa prest zegoen: balizko garaipen batek PSNrekin berriz akordioa egiteko aukera ematen zion. Porrot egin zuen. Diario de Navarra-k lagunduta, Barcinak irabazi zion.
D. Dietak
Urteko hitza da. Aurten jakin da zenbat diru kobratzen zuten UPNko eta PSNko politikari esanguratsuek juridikoki aholkuak ematea beste funtziorik ez zuen organo batean biltzeagatik. Aurten jakin da Miguel Sanzek 62.817 euro garbi irabazi zituela, Yolanda Barcinak 43.236 euro eta Roberto Jimenezek 34.340 euro. Aurten jakin da egunean bi eta hiru aldiz biltzen zirela eta egun bakarrean 5.600 euro kobratzen zituztela. Aurten jakin da ez zutela ezer egiten bileretan. Aurten ez du inork dimititu.
E. Enrique Goñi
Otsailaren 19an, parlamentuan agerraldi luzea egin zuen, eta aurrezki kutxako buruzagi guztien erantzukizuna saihestu zuen, berea barne. Autokritika bakarra egin zuen: ez zuela behar beste defenditu kutxa, kanpoko kritiken aurrean. Haren esanetan, aurreikusi ezin zitekeen finantza tsunamiaren ondorioz amaitu zuen CANek Caixabanken eskuetan. Parlamentarien galdera ugari erantzun gabe utzi zituen, eta agerian geratu zen horrelako agerraldiek aurpegia zuritzeko baino ez dutela balio.
F. Fundazioa
Egun, CANen, Nafarroako erabakigune bakarra fundazioa da. Caixabanketik iritsitako irabaziak kudeatzen ditu, gizarte ekintzara bideratzeko. Gobernuak izendatutako batzorde batek bere estatutuak jorratu zituen ekainean, gobernu onaren printzipioen arabera. Beranduegi.
G. Gorena
Dieten auzia gainetik kendu zuen Auzitegi Gorenak uztailean. Etikoki gaitzesgarriak izan zitezkeen jarrerak antzeman arren, eroskeria desegokirik ez zegoela ebatzi zuen. Barcina inputatu eta Nafarroan sute politikoa eragin baino, nahiago izan zuen eskuak garbitu eta auzia artxibatu.
H. Helegiteak
UPNk nahierara ulertzen du autogobernua. Parlamentuko gehiengoak onartutako foru legeen aurka Espainiako Gobernuak 11 helegite jarri ditu honezkero Auzitegi Konstituzionalean. Helegiteok eta Espainiako Gobernuak ezarritako oinarrizko legediek Nafarroako foraltasuna mehatxatu arren, gobernuak beste aldera begiratu du. Abertzaleen mamua astindu du.
I Isidro Faine
Nafarroako Kutxako buruzagi berria, Isidro Faine Caixabankeko presidentea, Nafarroan izan zen urriaren 15ean, eta, agidanez, Barcinari eskua bota nahi izan zion. "Nafarroara natorrenean paradisura natorrela sentitzen dut". Faineren esanetan, nafarrak ezin dira bizi-kalitateaz kexatu eta, Espainiako lurraldeen aldean, egoera "hobean" daude.
J. Javier Taberna
Urteak joan, urteak etorri, Javier Tabernak Merkataritza Ganberako zuzendari nagusi gisa segitzen du. 1991tik botere ekonomikoaren hariak mugitu eta Enrique Goñi aurrezki kutxara sartzeko rol erabakigarria jorratu zuen pertsonalitate horrek iaz saria eman zion bere lagun min Antonio Catalani. Urrian "egonkortasun politikoa" exijitu zien alderdiei, azken 22 urteetako egonkortasun bera. Azken finean, Tabernak betiko Nafarroa nahi du. Lagunartekoa.
K. Kontuz
UPNko agintarien aurtengo amesgaizto bihurtu da Kontuz elkartea. Haren salaketak abiarazi zuen auzi judiziala, eta euren ikerketek aurrezki kutxako hainbat inbertsio ilun azalerazi dituzte: dietak, eraikuntza enpresaburuei erositako zoruak, Tenaria, Oexia, AC Hoteles... Mehatxu eta presio ugari jaso arren, gizarteko sektore zabal baten babesa jaso du.
L. Lourdes Goikoetxea
Zor publikoak nabarmen egin du gora, eta zerga bilketan BEZ zergaren bilakaerak zuloa eragin du. Altxorrean zuloak izaki, Goikoetxea kexu azaldu da Mirandarengandik jasotako ondareagatik eta oposizioak behin eta berriz azalpenak eskatu dizkiolako. Bai astuna demokrazia!
M. Maia, Enrique
Inputatua egon zenean, burumakur, bere errugabetasuna aldarrikatu zuen, eta kontzientzia "lasai" zuela adierazi. Batzorde Iraunkorreko bileretan "lan egin" zuela zioen. Txupinazoan ikurrin erraldoi hura jartzea egotzitako pertsonak atxilotzean, erruduntzat jo zituen, eta "iruindarrei irain egitea" egotzi zien. Epaitzeko, bi neurgailu ditu Maiak: estua berekiko, zabala besteekiko.
N. 'Navarra'
Gobernua zenbat eta ahulago egon, mamu ugari azalerazi ditu UPNk: arlo publikoan ezker abertzaleak D eredua politizatzeko arriskua; sanferminetan ikurrinak herritarrei irain egitea; tarta bidezko terrorismoa; marrazki bizidunak euskaraz ikusteko ilegalitatea... Navarra inguratuta dago, mehatxupean.
O. Oesia Network
Kontuz-ek aurten salatu du afera. 2009 eta 2010 artean, Cajasolek eta Nafarroako Kutxak galerak zituzten bi inbertsio partekatu zituzten: Guascor eta Oesia Network. CANek Oesiaren %19 erosi zuen 44 milioi euroren truke —urtebete lehenago %10 erosi zuen 22,4 milioiren truke—. Hiru urtetan Oesiak 57 milioi euroko galera eragin zion CANi.
P. PSN
Gobernua ahul eta gutxiengoan egonagatik, PSNk ez du aurrerapausorik eman. Azken finean, Alfredo Perez Rubalcabak martxoan argi utzi zuen hauteskundeak ez zirela aurreratu behar, eta aholku hura zintzo bete du, nahiz eta Barcinari bozak aurreratzeko behin eta berriz exijitu. Eskizofrenia horrek arrazoi bakarra du. Laugarren edo bosgarren indar izateko beldur da.
R. Ricardo Marti Fluxa
Kontuz-eko ikerketa taldeak aurten kaleratutako El Banquete liburuan argi geratzen da Espainiako segurtasun idazkari ohiak funtsezko rola izan zuela CANen gainbeheran. Ez da Nafarroara etorri azalpenak ematera. Madrilen dago, higiezin sektorearen lobby-ko eledun gisa.
S. Sanz, Miguel
Tragoxka garratza irentsi behar izan zuen inputatu gisa deklaratzean, auzia artxibatu zenean. UPNren norabiderik ezaz kezkatuta, hauteskundeetan bakarrik joateko komenigarritasunaz aholkatu zion Barcinari. Sanzek gaztatxoaren teoria errepikatu nahi du.
T. Tartak
Urteko metafora. Ezer ez egiteagatik dieta oparo eta ilegalak kobratu zituzten politikariak, presidentea barne, onik atera dira epaitegietatik. Frantzian Barcinari merenge tartak jaurti zizkioten ekintzaileei, berriz, bi urteko espetxe zigorra ezarri zien Espainiako Auzitegi Nazionalak.
V. Vialogos
Kontuz-en beste ikerketa bat. Nafarroako Kutxaren proiektu hartako zuzendari izan zen Enrique de Mulder. Lau urtez, Vialogosek 2,6 milioi euro ordaindu zizkion bere emaztearen enpresari. Ez du inongo azalpenik eman.
Y. Yolanda Barcina
Ozta-ozta salbatu du urtea. Lehenik, UPNko Kongresua boto gutxigatik irabazi zuen. Gero, EH Bilduk aurkeztutako zentsura mozioa gainditu zuen, PSNren abstentzioak lagunduta. Azkenik, Gorena etorri zen erreskatera, eta inputazioa saihestu zuen. Alderdi barruko kritikak ez ditu gainditu. Estrategiarik ez duela diotenei erantzun die: abertzaleenganako beldurra da bere taktika bakarra botereari eusteko.
Z. Zentsura mozioa
EH Bilduk zentsura mozioa aurkeztu zuen, eta Juan Carlos Longas izan zen hautagaia. Helburua zen mozioa aurrera atera eta lehenbailehen hauteskundeetara deitzea. Besteek kritikatu arren, erretratu fidela islatu zuen bozketak. PSNren abstentzioa Barcinaren aldeko boto bihurtu zen.
Zor publikoa.
Espainiako Bankuaren arabera, Nafarroaren ekainera arteko zor publikoa 3.230 milioi eurokoa da. Urte oparoetan gobernuak dirua jarri du azpiegitura handietan, eta orain zorrak eta defizitak kezkatzen du. Iraganean erakutsi gabeko zorroztasuna aldarrik...
Ana Mari Marin: bizi oso bat koloretan
Koloreekin dago maitemindua Marin. Eta antzeman egiten da hark apaindutako oihaletan. "Kolorea bizitza dela diote margolari askok, eta niri ere asko gustatzen zait kolorea". Abilidade berezia du, gainera, tonalitateak aukeratzeko: paisaia ikusi eta zuzenean lotzen du tonu jakin batekin. Adibidez, Baztan gorria dela uste du, eta morea, udaberri partean.
Hori da, hain zuzen, haren fetitxeetako beste bat: Baztan. Ibarreko inguruak islatzen ditu maiz. Natura hila, metak eta larreak. Ez da kasualitatea, izan ere, barne-barnean darama sorleku eta bizitoki duen eremua. "Nire bihotza da Baztan, nire bizitza". Erakusketan, Marinen urtetako sorkuntzen laginak elkartu dituzte, olio pinturak eta akuarelak, denak marka bereziaz eginda, alegia, kiribil formako zertzeladaz apainduta.
A hizkiaren antzeko zertzeladak artistaren identitate marka bihurtu dira; haren lanak ezagutzeko gakoa. "Kontent" ageri da estilo propio ezagun horrekin. "Zerbait utzi dut koadroetan. Naizen moduan agertzen naiz obretan".
Haren izana markatzen omen du pieza bakoitzean. Izan hori, baina, asko aldatu da urteetan, Marinen esanetan. Dio ez duela berdin margotzen orain edo duela 20, 30 edo 40 urte, mundua bera "ezberdin" ikusten duelako. Denboraren joanak utzitako markak topa daitezke obretan, hala nola erbestea, atzerrira egindako bidaiak eta Elizondorekin duen lotura. Gai pila bati buruz mintzo dira oihalak, pasarte asko daudelako margolariaren bizitzan.
Pintura: txikitako zaletasuna
Txikitatik zeukan marrazteko afizioa, baina 16 urte bete arte ez zuen garatu. Orduan, Elizondon zela, Ismael Fidalgo joan zen herrira, soldadu. Militarra herrian marrazten aritzen zen, eta Marinek erakusteko eskatu zion. Hala egin zituen lehen urratsak, amatxiren ganberan irudiei forma ematen, Fidalgoren irakaspenpean. Elizondo, baina, txiki geratzen zitzaion Marini, eta haren maisuaren aholkuari jarraiki Madrilera joan zen, Arte Ederren Elkartera teknika ikastera. Betiko lanbide izango zuenaren barrunbeak ezagutu zituen han.
Ez zen hori izan, baina, Baztandik kanpo egon zen aldi bakarra. Haren aitak alde egin zuen 1936an, gerraren eraginez. Horregatik, Marinek berak ere erbestea ezagutu zuen 3 urte zituela, aitarekin batera eraman zituelako amak Frantziara. Euskal Herrira bueltan, gainera, ez zen Elizondora joan, baizik eta Donostiara. Gerraren ondorioz deus ez zeukan familiak, eta Donostian zen izeba batek lagundu zien. Era horretan, 15 urtera izan arte, Marin ez zen horrenbeste maite duen herrira bueltatu.
Herriari eskainitako bizia
Gazte garaian urteak kanpoan pasatu bazituen ere, behin etxera bueltan herria izan du beti arnas-gune margolariak. Baztani lotutako hamaika ekinalditan parte hartu izan du: Baztandarren Biltzarra antolatzen aritu da, Baztango Udaleko zinegotzi izan da, Elizondoko Abesbatzan kantatu du… Beti "saltsan" ibili dela esaten du.
Ardura horrek bultzatuta sortu zuen 2003an Jorge Oteiza museoa. Egitasmoa "lau erok" diseinatu zutela dio. Ondarea mantendu nahi duten lau sortzaile dira, baina. "Museoa egin nahi genuen gurea gordetzeko eta etorkizuneko belaunaldiei erakutsi ahal izateko". Hamar urte daramatza jada martxan aretoak. Marin "harro" dago egindako lanarekin. Etorkizunari begira egiten du: "Garrantzitsua da jakitea nor garen eta nondik gatozen". 80 urte dituen arren, ekinerako gogoz dago oraindik. "Ni ezin naiz egon margotu gabe. Ase egiten nau pinturak". Hala mintzatu da. Esaldiak laburbiltzen du haren izaera. Horrelakoa baita Marin, pintzelei lotutako sortzailea.
IKUSI NAHI EZ DUTENEK IKUS DEZATEN
Ezustea eragin zuten joan den sanferminetan arrantzale jantzitako hainbat lagunek, Iruñeko Udaletxeko plazako bi erakinetatik ikurrin erraldoi bat jarri zutenean zintzilik. Gertakari horregatik, txupinazoa hainbat minutuz atzeratu zen. Egileak nortzuk ziren aztertzeko, Poliziak DNA frogak egin zituen, besteak beste. Urriaren 25ean sei lagun atxilotu zituzten.
Itxakok ez zuen merezi
Liga eta Kopako txapeldun, eta kobratu gabe jarraitzen dugu, horrela zioen Itxakoko jokalariek 2011-2012ko ligako azken partidan atera zuten pankartak. Hala da, Lizarrako taldeak Espainiako Liga eta Kopa irabazi zituen. Horretaz gain, Txapeldunen Liga...
Osasunako presidentea kexati, CAN desagertu delako
Politikatik at, lehen aldiz entzun zaio erakunde ofizial bateko ordezkari bati kexati Nafarroako Kutxako erabakiguneak jada Iruñetik at direlako. Miguel Archancok iragan astean onartu zuen altxortegi arazoak dituztela, besteak beste Caixabankekin harremana ez delako iraunkorra.
“UPNk ez du nahi Nafarroan ETB ikustea euskal kultura gorroto duelako”
2009ko uztailetik, Nafarroan ezin da ETB sintonizatu LTD lurreko telebista digitaleko kateen artean, Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren desadostasunak direla medio. Horregatik, Nafarroako Eusko Alkartasunekoek ETB ikusteko antena bat jarri zuten Erreniegan. Orain, 54.000 euroko isun bati aurre egin beharko diote. Eusko Alkartasuneko Nafarroako koordinatzaile nagusia da Miren Aranoa (Buenos Aires, 1958), eta hark eman du auziaren berri.
2009an, lurreko telebista digitala ezarri zenean, bi gobernuek katearen egoera erregularizatzeko akordio erdietsi zuten. Baina gero ez zuten martxan jarri.
Jaurlaritzan Patxi Lopezek agintzen zuen orduan, eta hemen, Miguel Sanzek. PSEk bi administrazioek erdi bana ordaintzea nahi zuen. UPNk, aldiz, gastu guztiak Jaurlaritzak bere gain hartzea proposatu zuen. Azkenean, esan zuten oso garestia izango zela ETB Nafarroara zabaltzea. Baina ez da egia, aitzakia hutsa da.
2012an, horren kontra zer edo zer egitea erabaki, eta Erreniegan antena jarri zenuten. Nola sortu zen ideia?
EAko afiliatuek bultzatu zuten; jendea haserre eta minduta zegoen. Geure buruari galdetzen genion: zergatik ukatu digute gure hizkuntzan dagoen kate bakarra? Hori dela eta, dirua gure poltsikotik hartu eta antena ipini genuen. Hala, Iruñerriko 20.000 etxeetan ikusi ahal izan zuten ETB.
Antena muntatzea garestia zela zioten. Zuek, berriz, oso merkea zela. Arazoa ekonomikoa da?
Ez, ez da arazo ekonomikoa. Gezurretan zebiltzan. Guk 12.000 euro ordaindu genizkion enpresa bati Erreniegako antena instalatzeko, eta 40.000 euroen truke Nafarroa osorako heda zezaketela esan ziguten.
Orduan, zein da problema?
Problema ideologikoa da. UPNk ez du nahi nafarrok ETB ikustea euskal kultura gorroto duelako. ETBk emititzearen kontra jotzen du, Euskalerria irratiaren aurka ere bai… Euskal munduak atzeraka ematen dio.
Baimenik gabe antena ezartzea, baina, legez kanpokoa da, eta Espainiako Industria Ministerioko isuna ordaindu beharko duzue.
Hasieran, Guardia Zibila bidali zuten Erreniegara antena zigilatzeko, eta 45.000 euroko isuna jarri ziguten.Orain, 54.000 eurora igo dute.
Zergatik?
46.000 euro ordaintzearen kontrako helegitea aurkeztu genuen, eta oraindik ez digute erantzunik eman. Prozedura normaletan ez da isuna ordaindu behar errekurtsoarekin zer pasatzen den esaten dizuten arte, sententzia behin betikoa den arte. Baina hau ez da prozedura normala, eta helegitearekin zer gertatzen den ebatzi aurretik igo dute ordaindu beharreko kalte-ordaina.
Zergatik diozu ez dela prozedura normala?
Legetik at eramaten ari direlako gaia; ekinbideek ez diotelako juridikoki zegokien bide arruntari jarraitu. Bat-batean iritsi zitzaigun 9.000 euroko errekargua, isuna atera bezain pronto ez genuelako ordaindu. Baina kontua da inoiz ez dela unean bertan ordaintzen!
Ordaindu dituzue 54.000 euroak jada?
Bai, orain alderdiko afiliatuei laguntza txartelak salduz berreskuratu nahi dugu dirua. Izan ere, dirutza da, eta gu ez gara alderdi handia.
Dena den, helegiteak bere horretan dirau.
Bi errekurtso dauzkagu martxan: bat isuna kentzeko eta bestea antenaren zigilua bertan behera uzteko. Uste dugu eskubidea dugula euskarazko kate publiko bakarraren emisioak jasotzeko.
Eta nola dago orain auzia?
Oraingoz, Auzitegi Nazionalean, baina arrazoia ematen ez badigute, Europako auzitegietara joko dugu.
Prozedura judizialean sartu zaituztete antena muntatzeagatik, baina oso praktika normala da.
Ehunka antena alegal daude, bai irratienak baita telebista kateenak ere: tarotaren inguruko kate guztiak, Elizaren jabetza den Radio Maria… Ez dute baimenik antena horiek hor jartzeko. Gainera, horiek guztiak pribatuak dira. ETB, aldiz, publikoa da, telebista ofiziala da; beraz, are zentzu gutxiago dauka ikusteko modua jarri genuelako zigortzeak.
Gainontzeko erkidegoetako kateak ikusgai daude. Zergatik da ETB arazoa?
Gainontzeko telebista kateak ez direlako euskaraz.
Hainbeste gorabeheraren ondoren, nola dago orain euskal telebistaren gaia Nafarroan?
Orain EAJk agintzen du Jaurlaritzan. Hori ikusita, Nafarroako Parlamentuak osoko bilkuran Yolanda Barcinaren lantaldeari eskatu zion Iñigo Urkulluren lantaldearekin harremanetan jartzeko euskal telebistaren kasua konpontzeko. Haatik, parlamentuak irtenbidea bilatu arren, Nafarroako Gobernuari dagokio harremanetan jartzea, eta ez du egiten.
Beraz, Nafarroako Gobernuak deus egin ezean, gaia bere horretan geratuko da, ezta?
Bai. Egoera demokratiko arraroan gaude. UPNk gutxiengoa izanda gobernatzen du, eta hori gutxi balitz bezala, izkin egiten die parlamentarion proposamenei. Gaia geldirik dago.
Eta zergatik da Eusko Alkartasunaren ustez garrantzitsua ETB ikusi ahal izatea Nafarroan?
Gure hizkuntza bizirik mantentzeko ezinbesteko tresna delako, eta euskal identitatea sortzen duelako. Horregatik, UPNk euskal identitatea desagerrarazi nahi du ETB kenduta.
“Guk ez ditugu masak bildu nahi, guk ondo pasatu nahi dugu”
"Euskaldunak hiritik bizikletan ibiltzen gara, eta erdaldunak, autoz. Auto tartean ibiltzea oso deserosoa da bizikletentzat. Horregatik behar ditugu bidegorriak. Karrikirik bidegorri hori izan nahi du", horrela azaldu du Karrikiriren filosofia Silbia Alonsok (Iruñea, 1953). Orain hamahiru urte jarri zuten martxan elkartea. Lana egiten dute, baina umorea ez dute sekula galtzen. "Guk ez ditugu masak bildu nahi, guk ondo pasatu nahi dugu".
Alonsok ia hasieratik parte hartu du Karrikirin. "Elkartea martxan jarri baino lehen, lantalde bat ibili zen hausnarketa egiten. Bi urtez iraun zuen. Nik ez nuen bertan parte hartu, ondoren hasi nintzen". Gogoeta horien ondorioz sortu zen proiektuaren helburua: euskaldunen arteko hartu-emanak garatzeko guneak sortzea. "Euskararen munduan hainbat arlo daude, eta horietan guztietan taldeak eta pertsonak ari dira lanean. Baina guk hutsune bat ikusten genuen. Ez zegoen euskararen erabilera eta euskaldunen hartu-emanak lantzeko gunerik". Horregatik, euren kabuz, baita beste elkarte batzuen laguntzarekin ere hainbat ekinbide jarri dituzte abian.
Euskaldunak harremanetan jartzeko hainbat zerbitzu eskaintzen dituzte Karrikirin. Lan poltsa da horietako bat. "Lan bila dabilen jendea dator, alde batetik, eta lana eskaintzen duena, bestetik. Euskaldunak izan behar dute. Guk harremanetan jartzen ditugu, ezer kobratu gabe", esan du Alonsok. Antzeko sistema du Pisukide deituriko zerbitzuak. Alokatzeko gelak dituztenak etxe bila dabiltzanekin harremanetan jartzen dituzte. "Oso ondo funtzionatzen du zerbitzu horrek. Horrela, pixkanaka-pixkanaka gero eta etxe euskaldun gehiago daude Iruñean", dio Alonsok. Horretaz gain, informazio zerbitzua ere badute. "Euskararen inguruan eta euskal gaiei buruz baten batek zalantzarik badu, hona etor daiteke galdetzera. Adibidez, Bertsolari Txapelketa Nagusia zela eta, asko galdezka etorri ziren ea sarrerak bazeuden edo autobusak izango ziren", azaldu du Alonsok.
Zerbitzu teknikoez gain, hainbat elkarterekin batera lan egin dute. Topaguneko kide dira, eta Mintzakide programan parte hartzen dute. Zaldiko Maldiko elkartearekin eta Nafarroako Dantzarien Biltzarrarekin batera, Karrikadantza antolatzen dute hileko hirugarren larunbatean. Horrez gain, Iruñea Kantuz ekinbidean ere parte hartzen dute. "Beti sortzen dugu gune bat euskaldunen artean ezagutzeko; hori da gure helburua".
Ekintza horietan guztietan parte hartzeak izena eman dio Karrikiri elkarteari. Baina erreferentziazko puntu nagusia Xabierko aldapan duten denda da. Bertan dute bulegoa, baina hamahiru urte hauetan hainbatetan aldatu dute tokiz. "Hasieran, Xabier aldapan genuen lokal txiki bat, ondoko portalean. Baina txikia zen, eta 2002. urtean denda ireki genuen Donibane auzoan. Oso garrantzitsua ikusten dugu gure finantzaketa propioa izatea. Hori da dendaren zentzuetako bat", dio Alonsok. Donibanen hiru urte eman ostean, 2008an Xabierko aldapara itzuli ziren, gaur egun duten lokalera. Baina hori ez da Karrikirikoek duten denda bakarra; "denda ibiltaria" ere badute. "Hasieratik dugu denda ibiltaria, finantzaketa propioa izateko. Sortzen Ikasbatuaz-en jaietara, Nafarroa Oinez-era, Nafarroaren Egunera eta gisa horretako jaietara joaten gara gure materiala saltzera".
Karrikiriko dendari dagokionez, hiru ataletan banatzen dituzte euren produktuak. Alde batetik, kaleko arropa saltzen dute. "Euskal Herriko markak saltzen ditugu. Salbuespen batekin, Kataluniako La Ciutat Invisible-ko produktuak ere saltzen baititugu. Horrez gain, euskararen aldeko talderen batek kamisetak edo produktuak ateratzen dituenean, horiek ere saltzen ditugu". Beste alde batetik, aisialdia euskaraz gozatzeko produktuak saltzen dituzte, hala nola diskoak, liburuak, aldizkariak, jokoak eta filmak. Beste sail bat euskal jantzi tradizionalena da. "Nik esango nuke Iruñean aitzindari izan ginela euskal jantzi tradizionalen moda salgai jartzen. Lehen, denok joaten ginen betiko arropa ilun eta tristeekin. Baina euskal jantzietan badago mundu oparo, zabal eta polit bat".
Iribas, Wert eta beste
Wert legearekin hasi eta bukatu da 2013. urtea. Baina hamabi hilabeteetan hamaika istilu jasan ditu Nafarroako hezkuntza komunitateak. Nafarroako Gobernuaren murrizketek hezkuntza publikoaren egoera larritu dute. Azken bi urteetan, 700 irakasle gutxia...