Espainiako bandera dago Baztango udaletxean (Elizondo) hilaren 12az geroztik, Nafarroako Justizia Auzitegi Gorenak ikurra jartzera derrigortu ostean. Bildu eta Baztango Ezkerra alderdiek "giroa asaldatzeko probokazioa" dela salatu dute. Haien ustez, "...
Nafarroa
2014-02-212014-02-21Nafarroa
Iruñeko Alde Zaharreko merkatu sozialean muntatutako postuak.
Nahi duen edonork eman dezake izena postua muntatzeko, betiere azokaren balioekin bat eginda funtzionatzen badu. Parte hartzeko, antolatzaileekin jarri behar du harremanetan, azoka egunean.
2014-02-212015-04-21Nafarroa
“Unibertsitate herrikoiaren campusa auzoa bera da”
Krisi ekonomikoak auzoan zer ondorio sortzen zituen jakiteko, Sanduzelaiko (Iruñea) Herri Ekimenak diagnostiko bat jarri zuen martxan 2012an. Diagnostiko horrek auzoak zituen gabeziak azaleratu zituen: langabezia tasa handia eta zerbitzu publiko gero eta okerragoak. Hori ikusirik, hainbat auzokidek krisiaren erantzuleei izen-abizenak jarri nahi izan zizkieten. Baina, horrekin batera, erantzun positiboak ere sortu nahi zituzten, alternatibak. Horrela eratu zuten Sanduzelaiko Unibertsitate Herrikoia. Bertako kide dira Amaia Barrena (Iruñea, 1988) eta Joseba Arbaiza (Bilbo, 1981). Iazko ekainean martxan jarri zuten, eta oraindik bidea egiten ari dira, baina oinarriak argi dituzte. "Berdintasunean eta elkartasunean oinarritutako formazio kritikoa sustatu nahi dugu", dio Arbaizak.
Zer da unibertsitate herrikoia? Nola ulertzen duzue kontzeptu hori?
JOSEBA ARBAIZA: Ez dugu ezer asmatu. Azken mendeetan, une zehatzetan herri ekinbideak horrelako hainbat proiektu sortu ditu. Auzoan hainbat gabezia ikusi genuen, eta erantzuteko asmoz sortu genuen unibertsitate herrikoia. Horren bitartez, berdintasunean eta elkartasunean oinarritutako formazio kritikoa sustatu nahi dugu. Betiere modu horizontalean. Hau da, denok badakigu zerbait, eta hori baliatu nahi dugu elkarrengandik ikasteko. Era horretan, auzotarren arteko kohesioa lortu nahi dugu.
Unibertsitatea espazio fisiko batera mugatzen da?
AMAIA BARRENA: Hasieratik esan genuen, unibertsitate herrikoia denez, auzoak berak izan behar zuela erreferentzia nagusia. Beraz, unibertsitate herrikoiaren campusa auzoa bera da. Karrikagunean dokumentazio zentroa dago. Baina erabiltzen ditugu, besteak beste, Civivox, auzo elkartea eta, eguraldi ona eginez gero, kalea bera ere bai.
J. A.: Askotan, unibertsitate hitza lau hormarekin, eraikin txukun batekin eta ezagutzak modu hierarkikoan ematearekin erlazionatzen da. Zenbait ariketa egin genituen unibertsitatea definitzeko, edo berriro definitzeko. Orduan, ondorio batzuetara heldu ginen. Gure helburua ez da tituluak ematea, edo ehuneko ehunean egia diren gauzak esatea. Nik elkargune modura ikusten dut. Elkargune hori erreka parean, plazan edo kale erdian egon daiteke.
Zer ekinbide eraman dituzue aurrera?
A. B.: Nik bi atal ikusten ditut. Alde batetik, unibertsitate herrikoia aurrera eramateko astero biltzen den taldea. Eta, beste alde batetik, ekintzak proposatzen dituen kanpoko jendea. Guk hainbat ekintza prestatu ditugu. Baina gero, kanpoko jendea etor daiteke eta gauzak proposatu ahal ditu. Adibidez, baten bat etor daiteke eta esan: "Nik software askearen inguruko zerbait antolatu nahi dut". Horrelako proposamenek ere tokia dute unibertsitatean.
J. A.: Lau ildo nagusi ezarri genituen. Lehena, Sanduzelaiko auzoan gaudenez, auzoko historia berreskuratu nahi dugu. Baina ez liburuetan agertzen dena. Auzoko kolektiboek historia nola bizi duten jakin nahi dugu. Horregatik, bertako historia bilduko duen dokumentazio zentroa egiten ari gara, kolektiboen kartel, idazki eta abarrekin. Nafarroa etorbideko biribilguneko pasabidea lortzeko egin zituzten barrikadetatik hasi, eta Karrikagunea lortzeko eman den prozesura arte.
Bigarrena iritzi politikoaren ingurukoa da. Arlo anitz jorratzen ditugu, hala nola ekonomia, eskubideen urraketa eta internazionalismoa. Gure egunerokoan gertatzen diren gauzei buruzko iritzi politiko kritikoa sortzeko foro antzekoa egin nahi dugu. Oraingoz, memoria historikoa, Nafarroako langile mugimenduaren historia eta Siriako gerra landu ditugu. Orain, Nafarroako Erresumari buruzko ikastaroa antolatzen ari gara.
Hurrengoa euskara eta euskal kultura da. Inguru erdaldunean bizi gara. Baina badaude pertsona euskaldunak, eta guk horien arteko zubi lana egin nahi dugu. Bestalde, irakurle txokoa ere sortu dugu.
Laugarren ildoa gremioena da. Auzoan langabezia tasa handia dago. Langabeek gero eta arazo gehiago dituzte birziklapen ikastaroetan parte hartzeko. Horregatik, formazioa eskaintzen duten auzoko hainbat elkarterekin elkarlanean aritu nahi dugu; langabeei formatzeko aukera eman nahi diegu.
Zein izan da auzoaren erantzuna? Jendeak parte hartzen du?
A. B.: Astearteko bileretan sei edo zazpi pertsona batzen gara. Gero badugu hurbileko jendea, laguntzeko prest dagoena. Azkenik, antolatutako ekintzetara hurbiltzen den jendea dago. Horietan sorpresa hartu dut. Antolatu ditugun azkenetan ez nuen inor ezagutzen. Hori seinale ona da.
J. A.: Garapena ikusi dugu publikoaren aldetik. Hasieran, lagun batzuk etortzen ziren, baina hurrengoan beste pertsona batzuk, eta, azkenean, denak batera. Langile mugimenduaren historia jardunaldietan, adibidez, 18 eta 70 urte arteko jendea zegoen. Oso argazki polita izan zen hura.
Erreferentziarik izan duzue unibertsitatea sortzeko garaian?
J.A.: Orain dela hamarkada batzuk Donibane auzoan horrelako esperientzia bat egon zen. Eurekin hitz egin dugu. Badakigu Barañainen eta Berriozarren antzeko proiektuak daudela ere, ateneoak. Baina erreferentzia nagusia Bilboko Errekalde auzoko unibertsitate herrikoia da, oihartzun handiena izan zuelako eta denboran gehien iraun zuelako.
2014-02-212014-02-21Nafarroa
Merkatu sozialak elkartzeko plataforma sortu dute
Merkatu sozialen elkartea eratu dute bidezko merkataritzaren alde lanean dabiltzan hainbat eragilek. Besteak beste, hauek:?REAS, Som Energia, Ekologistak Martxan, Coop57, Fiare eta Diagonal egunkaria. Partaideen esanetan, egun martxan dauden azoka soz...
2014-02-212014-02-21Nafarroa
Paris 365 elkarteari lau etxebizitza utzi dizkio Nasuvinsak
Nasuvinsa enpresa publikoak eta Gizakia Herritar-Paris 365 elkarteak hamar urteko elkarlanerako hitzarmena sinatu dute. Horren bidez, Nasuvinsak lau etxebizitza utziko dizkio elkarteari: bi alokatuta, eta beste biak doan. Bizitzeko tokirik ez duten fa...
2014-02-212014-02-21Nafarroa
“Kontsumitzeko eraren bidez lor dezakegu nahi dugun gizarte mota”
Esnekiak egiteko eman beharreko pauso guztiak bere gain hartzen ditu Aitor Azkaratek (Aniz, 1976), lehen urratsetik azken urratsera arte. Behiak larrera eraman, jetzi, esnekiak elikagai bihurtzeko prozesua martxan jarri, paketatu eta banatu. Horiek dira Jauregia esneki enpresa txikian dituen zereginak. Izan ere, norberak egindako lanaren balioa nabarmentzen du Azkaratek. Garrantzitsua iruditzen zaio jakiak tokian tokikoak izatea, baita mainaz eginda egotea ere. Internet bidez eta zuzenean saltzeaz gain, orain Iruñeko Alde Zaharreko eta Txantreako ferietan ibiltzen da.
Nola sortu zenuten Jauregia esneki enpresa?
Aitak behiak zituen, eta aitatxik ere bai. 2004an anaia eta biok hasi ginen, gure bikotekideekin batera. Orain, bi bikoteak eta langile bat gaude.
Zein produktu egiten dituzue?
Esnea, gasna, jogurta eta irabiatuak.
Ekoizpen ekologikoaren aldeko hautua egiten duzue. Zergatik?
Errespetuz jokatu nahi dugu bezeroekin eta lurrarekin. Hasi ginenean, konbentzionalak ginen. Poliki-poliki pausoak eman ditugu ekoizpen ekologikorantz.
Zuen gain hartzen dituzue, beraz, esnekiak sortzeko prozesuaren urrats guztiak?
Bai. Garrantzitsuena lurra izatea da; hektarea bat bi behi bakoitzeko. Guk lurra badugu bazka lortzeko. Egiten duguna da bazkatzera eraman, jetzi eta esnea eraldatu. Produktuen banaketa ere gure esku dago; ez dugu bitartekariekin lan egiten.
Tokian tokikoa kontsumitzea garrantzitsua da. Zer dela eta?
Tokian tokiko produktuak kontsumitzen badituzu, bertako ekonomia sustatzen duzu. Bertako nekazari edo abeltzain bati erosten badiozu, lan duin bat izatea lortzen duzu. Horrekin batera, berak ere bertan gastatuko du, bertako ekonomia sustatzen. Gainera, ahalik eta hurbilen kontsumitzen baduzu, ingurumena zaintzen ari zara.
Enpresa handien monopolioei aurre egiteko forma ere bada, ezta?
Dudarik gabe. Nahiz eta sistema kapitalistaren barruan gauden, saiatzen bagara inguruko kontsumoa indartzen, tartean geratzen diren irabaziak enpresa handiei ez joatea lortzen dugu. Adibidez, edozein markatako esnea erosten baduzu, behi horiek bazkatuak daude munduko beste puntako soja edo artoarekin. Gure kasuan hemengo gaiekin bazkatzen dira. Gisa horretan segitzen dugu, behinik behin, elkartasunean oinarritutako gastua egiten.
Kontsumitzeko erak eragina dauka herritarren bizi ereduetan?
Noski. Kontsumitzeko eraren bidez lortzen ahal dugu nahi dugun gizarte mota. Kanpoko produktuak erosita argi dago norentzat diren onurak: inportatzen duten marka handientzat. Kanpoko elikagaiak kontsumitzen baditugu, behin ere ez dugu elikadura burujabetza lortuko.
Jende askok, baina, oraindik ez du produktu ekologikorik kontsumitzen, eta garestiagoak direla dio.
Batzuetan, egia da, baina bitartekariak aprobetxatzen direlako. Berez, kostua garestixeagoa da, baina ez du zergatik izan oso garestia. Horregatik, ikusten dudanean esnea hiru euroan, mugitzen zait barruko guztia. Argi dago nekazariak ez dituela ez da bi euro ere jasotzen... Bitartekariak aprobetxatzen dira ekologiko hitzaz. Baina ekologikoa ez da elitistagoa. Guk denen eskura egon daitezkeen produktuak saltzen ditugu. Badira elikagai ekologikoak kontsumitzeko modu asko, eta horiek sustatu behar ditugu hala nola kontsumo taldeak, azokak eta zuzeneko salmenta.
Orain, Iruñerrian bi merkatu sozial sortu dituzte, eta zuek ere bertan zaudete. Zein onura ekarri dizuete?
Alde batetik, onura ekonomikoa. Salmenta zuzena da gure helburu nagusia, zuzenean ailegatzea bezeroengana, eta azoka hauetan lortzen dugu. Bestalde, bestelako ekonomia bat eratzen dute, eta gu horren alde gaude.
Bertakoa erosteko ohitura handitzen ari al da?
Gaur egun, jendea kontzientziatzen ari da, bai. Horri esker, salmentak handitzen ari dira, eta abeltzainak eta nekazariak gure lanaz bizi gaitezke.
2014-02-212014-02-21Nafarroa
GERTUTIK GOZATZEKO AUKERA
Nekez taldeak bigarren diskoa aurkeztu zuen iazko ekainean, Zure esku. Geroztik hamaika kontzertu eman dituzte Euskal Herrian zein atzerrian. Iruñeko Txantrea auzoko Akelarre kultur elkartearen otsaileko egitarauari amaiera emateko, Iruñerriko laukotearen kontzertua antolatu dute. Gaur, 21:00etan. Nekez taldekoek hainbat musika talderen estiloa dute oinarri, hala nola,Berri Txarrak, Governors, A Day to Remember eta Disturbed.
2014-02-212014-02-21Nafarroa
“Ikusle faltagatik” itxi dute Iruñeko Saide Olite zinema aretoa, 52 urteren ondoren
"Oliteko aretoa errentagarria ez delako itxi dugu", azaldu du Alberto Zozaia Saide zinema aretoetako kudeatzaileak. Otsailaren 12an egin zuten azken saioa Iruñeko Olite kaleko lokalean. Hirian dagoen zaharrena da. Zozaiak argitu du "ikusle faltagatik" itxi dutela eta ez dakiela aretoko langileekin zer egingo duten. "Langileen inguruan ez dut ezer esango, oraindik ez baitugu erabakirik hartu", esan du. Saidek areto bakarra du orain Iruñean, Carlos III.akoa. Zozaiak esan du areto hori "oraingoz" ez dagoela ixteko arriskuan. Azken berrogei urteetan, hamahiru zinema areto itxi dituzte Iruñean.
Saide enpresa 1940ko hamarkadan sortu zuten. Hasierako urteetan, Iruñeko hainbat auzotan ireki zituzten aretoak. Lehen areto horien ostean, Saidek bigarren zabalgunean jarri zuen arreta, 1960ko hamarkadan pizten ari baitzen ingurua. Olite kaleko lokala erosi, eta Nafarroako zinema areto handiena egin zuten, 936 eserleku eta 12,5 metroko pantailarekin. 1961eko abenduaren 21ean inauguratu zuten.
Milaka film eskaini dituzte bertan. Data gogoangarrietako bat 1977ko abenduaren 17a da. Egun horretan, Star wars (Izarretako gerra) estreinatu zuten. Gerora etorri ziren, besteak beste, Superman, Alien eta Apocalypse Now.
Garaiak aldatuz joan ziren, eta Olite aretoa egokituz joan zen. Nafarroako lehen areto anitzeko zinema izan zen, 1980. urtean. Hala ere, 1990eko hamarkadan aretoaren gainbehera heldu zen. Alde batetik, Saide enpresak beste areto batzuk ireki zituen, eta banatzaileek estreinaldiak egiteko beste lokalak hobetsi zituzten. Beste alde batetik, aldirietan areto berriak eraiki ziren. Egoera iraultzeko xedez, hainbat zinema ziklo antolatu zituzten, baina ez zuten nahi besteko arrakasta izan, eta BEZaren igoera izan da azken kolpea.
2014-02-212014-02-21Nafarroa
3.163
• Barañainen bosgarren edukiontzia darabilten familiak. Barañainen azaroaren 11n martxan jarri zuten bosgarren edukiontzia. Hondakin organikoak biltzeko zaborrontziaren erabilpena borondatezkoa da. Hiru hilabetean 3.163 familiak, herriko biztanleriaren %40, izena eman dute .