Ira 13, 20132013-09-13Beste albiste batzuk0

Nasuvinsa enpresa publikoak eraikiko du salestarren lanbide eskola

Nasuvinsa, Nafarroako lurralde eta hirigintza garapenerako enpresa publikoak egingo du salestarrek Sarrigurenen izan nahi duten lanbide eskola berria. Ordainetan, salestarrek Iruñeko erdialdean duten eskolaren orubea emango diote gobernuari. Yolanda Barcinak, Nafarroako presidenteak, esandakoaren arabera lanak heldu den urtarrilean hasiko dira. Lanek 55 milioi euro inguruko kostua izango dute, den dena Nasuvinsaren kontura.

Horretaz gain, 2012an Iruñeko exekutiboak dirua lortzeko bereak ziren hainbat higiezin enkante publikoan jarri zituen. Baina enkanteak ez zuen espero zuten arrakastarik izan. Ondorioz, gobernuak higiezin horiek Nasuvinsari saldu zizkion 20,6 milioi euroren truke. Modu horretan, administrazioak bere egoera ekonomikoa apur bat hobetzea lortu zuen, ez ordea enpresa publikoarena. Izan ere, Nasuvinsaren egoera ekonomikoa, herrialdeko enpresa publikoen artean, onena bada ere, bere irabaziak asko jaitsi dira azken urtean. Duela bi urte izan zituen 20,5 milioi euroko irabaziak, iaz 2,8 milioi eurora jaitsi ziren. Diru sarreren jaitsiera dela eta, lan erregulazio espedientea prestatzen ari da gobernua.

Politikarien erreakzioak

Aralar-NaBaik, Ezkerrak, Geroa Baik eta PPk gobernuari informazioa eskatuko diote Sarrigurengo eskola eraikitzeko proiektuaren inguruan. Horren harira, Txentxo Jimenezek, Aralar-NaBaiko parlamentariak, uste du operazio guzti horrek eskola pribatu bati diru publikoa emateko "trikimailua" besterik ez dela. Gainera, Jimenezen aburuz, "oso zaila edo ia ezinezkoa izango da egindako inbertsioa berreskuratzea salestarren orubean luxuzko etxebizitzak salduz".

Ira 13, 20132013-09-13Beste albiste batzuk0

“Askotan gazteei iruditzen zaie helduek debekatu eta zapaldu soilik egiten dutela”

Bi hilabete eskas igaro dira ofizialki Burlatako Gaztelekua abian jarri zutenetik. Herrian halako azpiegitura baten beharra zegoela jakinarazi du Maria Diaz de Radak, Burlatako Udaleko Gazteria saileko teknikariak (Iruñea, 1985). Oraindik martxa hartzen ari diren arren, pozik agertu da Diaz de Rada zerbitzuak izan duen harrerarekin. Oraingoz, arratsaldez soilik dago irekita, nahiz eta aztertzen ari diren ordutegi berriak dituzten baliabideekin posible diren.

Ia bi hilabete dira Burlatako Gaztelekua abian jarri zenutenetik. Zer balorazio egiten duzue?

Gaztelekua udan jarri dugunez, martxa balorazio bikoitza egin daiteke. Izan ere, lanean udan hasi garenez, erritmo lasaiagoz hartu ahal izan diogu neurria zereginari. Bestalde, uda amaitzear dela, ohartu gara zerbitzua erabiltzen duten erabiltzaile kopurua handitu egin dela. Gaztelekua martxan zela jakinarazteko kanpaina bat jarri genuen abian, eta, horrez gain, aurkezpen bat ere egin genuen. Balorazioa, lehen esan bezala, oso positiboa da. Hastea beti izaten da zaila, baina forma hartzen ari dela esan daiteke. Izan ere, gero eta gazte gehiago ari da etortzen informazio eskatzeko eta ekintzak proposatzeko.

Azkenaldian gazteak deabrutzeko joera izan da. Horren eraginik atzeman duzue?

Inolako zalantzarik gabe, joera horren eraginak atzematen dira gazteengan, eta sarritan iduri du apokalipsiaren edo munduaren akaberaren atarian gaudela. Hala ere, mezu horiek alde batera utzita, argi utzi behar da norberak jakin behar duela zein gaitasun dituen eta zer erdietsi dezakeen. Nork bere burua ezagutu behar du zer egiteko gai den jakiteko. Sarritan, geure burua ez dugu ezagutzen, eta horrek etsipena eta gogo falta sortzen ditu. Gure xedea gazteak aktibatzea da, hori gertatu dadin babesa ematen diegu. Horregatik, Burlatako gazteen lokaletan izan gara gure proiektuaren berri emateko.

Nolako harrera izan zenuten?

Egia esan, oso ona. Burlatako gazteen lokaletan bisitak egin ditugu, eta ohartu gara lokaletako kideak euren artean harreman handia dutela. Ikusten da badela jendea gogo asko duena gauzak egiteko baina gogo hori nola bideratu ez dakiena. Horregatik, gu adi egoten saiatzen gara zerbait egin nahi duten gazteei laguntzeko. Lehenengo hartu-eman hori mantentzea gustatuko litzaiguke, baina zaila izango dela iruditzen zait. Batez ere, ditugun baliabideak mugatuak direlako, baina asmoa hor dago, eta ez dugu baztertuta utziko.

Esan liteke gaztelekua gazteen jakin-nahia sustatzeko tokia dela?

Nik uste hori dela gure helburu nagusia eta beharrezkoa. Bada adin bat gauzak probatu eta esperimentatzeko irrika izaten dena. Guk irrika horrekin bat egin nahi dugu eskura ditugun azpiegituren bidez. Izan ere, gaztelekuak aukera asko eskaintzen ditu, musika taldeentzako probasaio gelak, sukaldea, argazkiak errebelatzeko aretoa...

Gaztelekuko arauak horren zehaztuta egoteak gazteak erakartzeko oztopoa izan daitekeela uste duzu?

Zenbait adinetan mugak jartzea ezinbestekoa da. Baina nori ez zaio gustatzen norberak beste hogei lagunekin batera erabakitako arauak dituen espazio bat izatea? Nire ustez, denbora librea kudeatzeko modu ezberdinak daude, eta moduak ez dira kontrajarriak. Askoz zailagoa da udal zerbitzu batean egotea bestelako gune batzuetan ez dauden mugak dituelako. Nik uste, sarritan, adingabeek batez ere, intimitatea da nahi dutena. Izan ere, askotan gazteei iruditzen zaie helduek debekatu eta zapaldu soilik egiten dutela. Guk gazteak gaztelekuan eroso eta aske sentitzea nahi dugu. Gainera, garrantzia handia ematen diogu konfiantzazko harremanak eratzeari. Gune aproposa izan daiteke gazte batek une batean dituen arazoak atzeman eta horiei aurre egiten laguntzeko.

Ira 13, 20132013-09-13Iritzia0

MURRIZKETEN AURKA, LEHEN EGUNEAN

Joan den irailaren 5ean hasi zuten Iruñeko Bernart Etxepare ikastetxeko ikasleek ikasturtea. Eskolak hasi aurretik, zentroko dozena bat langilek elkarretaratzea egin zuten kalitatezko hezkuntza publikoaren alde eta murrizketen kontra. Ohartarazi dutenez, ikasturte hasiera ez da "ez arrunta ezta ohikoa ere". Izan ere, Hezkuntza Departamentuak kontratatu berri dituen 330 langileen lan baldintzak "oso kaxkarrak" direla salatu dute.

Ira 13, 20132015-04-21Asteko Gaiak0

Ikasle zirenean bizitakoak

Urrian hasiko da Nafarroako euskaltegietan 2013-2014 ikasturtean. Ehunka lagunek euskalduntzeko asmoz ekingo diote ikasturte berriari. Sarritan, euskara ikastea zaila dela esan arren, mito hori apurtu nahi izan dute Txini Rubio, Raquel Rajol eta Raul Fernandezek. Txikitan euskara ikasteko aukerarik ez zuten izan eta euskaltegira jo zuten euskalduntzeko asmoz. Hirurek lortu dute euren helburua, euskaraz bizi dira. Baikortasunez mintzatzen dira euskalduntzeko prozesuaz. Oraindik euskaltegian izena eman edo ez zalantza dutenei ahalegina egiteko gonbita egin dute hirurek.

"Euskalduna naiz eta harro nago", aitortu du Txini Rubiok. Pare bat aste barru euskara ikasten hasiko diren lagun horiei "inbidia" pixka bat diela onartu du Rubiok. Ederki oroitzen da euskaltegiko lehen egunez, ordutik 20 urte inguru igaro diren arren. Euskaltzaletasunarekin lotutako giroak erakarrita hasi zen euskara ikasten AEK-k Iruñeko Iturrama auzoan duen euskaltegian. "Euskaltegiak bizi poza eman dit, lehen euskaraz ezer esaten ez nekielako, eta orain euskaraz bizi naizelako".

Ildo berean mintzatu da Raquel Rujol ere. A ereduan ikasi zuen eskolan. Jakinarazi duenez, eredu horretan ikasten duten haur eta gazteek ez dute euskaraz mintzatzeko erabateko gaitasunik. Hala, 17 urte inguru zituela euskaltegian hasi zen. Orduan euskaraz hitz egiteko "beldurra" izaten zuela onartu du Arjolek. Hala ere, hiru urteren buruan EGA titulua eskuratu zuen. "Baina lorpenik handiena unibertsitateko ikasketak euskaraz egin ahal izatea izan zen", aitortu du.

Izan ere, euskaltegian euskara ikasten hastearekin batera hitz egiteko beldurra galtzen hasi zen. Nostalgia puntu batekin mintzatzen da garai hartaz. Izan ere, unibertsitateko irakasle ikasketak euskaltegiko eskolekin uztartzen zituen. Egun, irakasle gisa aritzen da lanean.

Raul Fernandezek Rubiok bezala, euskal kulturak erakarrita jo zuen euskaltegira. "Hasiera batean ez nion neure buruari helburu zehatzik jarri, baina urte batzuen buruan euskalduna izatea lortu dut". Eskolaz kanpoko jardueretako begirale gisa aritzen da lanean, eta egun euskara bere lanerako tresna bilakatu dela jakinarazi du.

Rubiok, Arjolek eta Fernandezek AEK-ko euskaltegietan erabiltzen den metodologia goraipatu dute. Izan ere, jakinarazi dutenez, hitz egiteari izugarrizko garrantzia ematen zaio. "Hizkuntza bat ikasteko metodologiarik onena da, hitz egitean oinarritzen delako", azaldu du Rubiok. Horri esker, hiru euskaldun berrien bizitza alor askotan eta eremu askotan aldatu den arren, eremu sozialean izandako aldaketak nabarmendu dituzte. Batez ere, euskara ikasteaz gain lagun asko egin dituztelako.

Dozenaka bizipen

Barnetegietan edota eskolaz kanpoko ekintzetan euskara ikasten dutenek dozenaka bizipen izaten dituzte. Bitxikeriaren bat gogoratzeko eskatuta irri artean kontatu du Arjolek euskara ikasten hasi zenean, lehenengo astean nola gelditu ziren gelakideak zerbait hartzeko. "Ostegun batez zerbait hartu behar genuela erabaki genuen. Euskaraz hitz egiten saiatzen ginen, eta gelakide batek gaizki ulertu zituen tokia eta ordua", dio irri artean. Horren ostea, irakasleak orduak ikasteko gomendatu zien, behintzat non eta noiz gelditzen ziren argi izateko.

Ahalegin eta esfortzu handia egin behar izaten dute ikasleek euskalduntzeko. Fernandez ederki oroitzen da nola hasiera batean, edozer eskatzeko nola pare bat minutu hartzen zituen esan behar zuena buruz behin eta berriz errepikatu eta akatsik ez egiteko. Orain ordea, prozesu horren beharrik ez du, arazorik gabe mintzatzen delako euskaraz.

Hirurak bat datoz, euskaltegia bizitzeko modu berri baten ataria dela. Horregatik, euskaltegietan izena emateko animatu dituzte zalantzati daudenak.

Ira 13, 20132013-09-13Iritzia0

Haztekotan omen da

Ekonomiari buruz, azken urteotan behera egin duela baina azken hilabeteetan beherakada hori moteltzen ari dela agertu da egunotan albiste gisa. Barne produktu gordina adierazleari buruz ari dira, noski, hori baliatzen delarik lurralde bateko ekonomiar...

Ira 13, 20132013-09-13Asteko Gaiak0

@sarean

Nafarroan AEK eta IKA dira ikasle gehien dituzten euskaltegiak. Beren webguneetan bakoitzaren metodologiaren, eskolak emateko sistemaren zein filosofiaren inguruko argibideak aurki daitezke, besteak beste.

• www.aek.org.AEK-ren webgunea.

• www.ikanet.net.IKAren webgunea.

Ira 13, 20132013-09-13Iritzia0

18

• Hilabeteko kartzela zigorra Estafetako laurentzat. Iazko martxoaren 29ko greba egunean Estafeta kaleko Chez Belagua tabernan gertatutako istiluengatik 18 hilabeteko kartzela zigorra ezarri diete lau herritarri. Epaileak ontzat eman du poliziaren bertsioa.

Ira 13, 20132013-09-13Asteko Gaiak0

Euskaltegian izena ematera dei egin dute Kontseiluko eragile guztiek

Udako oporrak amaitzearekin batera, euskaltegiek ireki dute matrikulazio epea. Hilabete amaiera arte eman ahal izango da euskaltegietan izena, tartean AEK eta IKAkoetan. Matrikulazio epea irekita dagoela profitatuta, Paul Bilbao Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko idazkari nagusiak erakundeko kideen izenean euskara ikasteko deia egin du."Euskaraz bizitzeko abenturari ekiteko garaia da".

Azken 40 urtean, milaka lagunek ikasi dute euskara Nafarroako euskaltegietan. Lorpen hori AEK eta IKAren ahaleginarekin lotu ditu zuzenean Bilbaok: "AEK-k eta IKAk euskararen berreskurapen-prozesuari egin dioten eta egiten dioten ekarpena zoriontzekoa da". Gainera, gizartea euskalduntzea herri mugimenduen bitartez erdietsi dela, eta ez Nafarroako Gobernuaren laguntzari esker jakinarazi du.

Izan ere, enegarrenez, Yolanda Barcina buru den gobernuaren hizkuntza politika salatu du. Izan ere, Bilbaoren irudiko, "jakina da ez Nafarroako Gobernuak, ez eta bere hizkuntz politikak ez dutela euskalduntzen laguntzen; are gehiago, gehienetan gure kontra datoz".

Helduen zein haurren euskalduntze prozesuan herrialdeko administrazioaren oztopoak hamaika dira. Esaterako, Kontseiluko kide den Sortzen-ikasbatuaz taldeak hamaika aldiz gaitzetsi du Nafarroan euskarak duen zonifikazioa. Izan ere, euskaraz ikasteko eskubideari dagokionean, lehenengo eta bigarren mailako nafarrak daudela dio. Hain justu, politika horren ondorioz, txikitan eskoletan euskara ikasi ezin duten haurrek, heldu bilakatzen direnean euskaltegietara joan behar izaten dute euskalduntzeko.

Ia urte eta erdi igaro da Kontseiluak Nafarroako Parlamentuko Hezkuntza Batzordean agerraldia egin zuenetik, baina ordutik apenas aldatu da egoera. Orduan Bilbaok argi esan zuen: "Nafarroako Gobernuak gutxi eta gaizki gastatzen du euskararen alde". Salatu zuen, euskarazko hedabideentzako diru laguntzak erabat desagertu zirela, euskaltegietakoak %23 murriztu... Alor horretan Bilbaok tinko adierazi zuen, Nafarroako Gobernuak euskararekin lotutako eremuetan egindako murrizketek arriskuan jartzen dituztela herritar askoren lanarekin eta ahalegin ekonomikoarekin bultzatutako mota guztietako proiektuak, tartean euskaltegienak.

Azken horientzat, aurtengo diru laguntzak aurreikusi ziren arren, oraindik ez dutela deialdirik egin jakinarazi du Joxerra Olano IKAko kideak. Hala, datozen ikasturtean zer gertatuko den ez dakite, ez baitu Nafarroako Gobernuak horren inguruan ezer ofizialik esan. Hala ere, oztopo horiek gainditu, eta orain arte bezala, Nafarroako gizartea euskalduntzeko konpromisoa agertu dute Kontseiluko bi kideek.

Eskaintza pertsonalizatua

Ikaslearen beharretara egokitutako euskara eskolak eskaintzen dituzte bai AEK-ko zein IKAko euskaltegiek. Helios del Santo AEK-ko Nafarroako koordinatzaileak jakinarazi duenez, erabileran oinarritutako metodologia dute. Hala, ikasleek ia lehen eskola egunetik hasten dira euskaraz hitz egiten, nahiz eta hitz gutxi batzuk izan. Nafarroan barrena 25 bat euskaltegi dituzte.

IKAko ikasleek ere, urri hasieran hasiko dute 2013-2014 ikasturtea. Nafarroan Atarrabian, Barañainen, Lesakan, Leitzan eta Iruñean dituzte euskaltegiak. Euskara ikasi edota hobetu nahi dutenei zuzendutako ikastaro bereziak dituzte, batzuk aurrez aurrekoak eta denboraz larriago dabilenarentzat autoikaskuntza deituriko sistema dute.

Paul Bilbao Kontseiluko idazkari nagusiak argi du euskaraz bizi nahi duten herritarrak gero eta gehiago direla, baina euskaraz bizitzeko euskaldun gehiago behar direla ohartarazi du. Hala, AEK-ko zein IKAko euskaltegiak "leporaino" betetzeko deia egin du, azken 40 urtean nafarrak euskalduntzea lortu bada horiei esker izan delako.