Mar 27, 20152015-04-23Nafarroa0

“Amildegira bultzatzen ari dira jendea”

Gizarteratze Errentaren erreformak izan ditzakeen ondorioak aztertzeko goiz dela diote Oinarrizko Errentaren Aldeko Plataformako kide Javier Indurainek (San Nicolas, Argentina, 1957) eta Marisol de la Nava gizarte langileak (Salamanca, Espainia, 1972). Dagoeneko badakite, baina, arau berria motz geldituko dela.

Zein da zuen iritzia erreforma honi buruz?

JAVIER INDURAIN: Txapuza bat da. PSNren zuzenketa batzuk daude erreforma honen oinarrian; hain zuzen, guk aurretik eginiko proposamenak urardotzen dituzten zuzenketak. Gogorra da hau esatea, baina PSN salerosian ari da jendearen beharrekin.

MARISOL DE LA NAVA: Horrez gainera, beharrak dituzten herritar askoren egoera are gehiago zailtzen du, lege berriaren aplikazioa oso-oso konplikatua delako: bi urteko epean onartzen den gisa honetako laugarren legea da, eta horri gehitu behar zaio indarrean direla oraindik bi foru arau eta 1999ko foru dekretu bat. Adabaki bat da.

Zehazki, zer aldatuko da errenta berriarekin?

M.N.: Tira, baditu gauza on batzuk: adibidez, hartzaileek diru gehiago kobratuko dute, eta epe luzeagoan; bestalde, jende gehiagorengana iritsiko da laguntza, orain arte ez bezala, errenta jasoko baitute 18 eta 25 urte arteko gazteek ere. Baina aldi berean, babesik gabe gelditu dira 65 urtetik gorakoak, besteak beste. Eta adin tarte horretan, gabezia larriak dituzten herritar asko daude Nafarroan. Erretiratu asko, adibidez, 360 euroko pentsio ez kontributibo batekin bizi dira soilik, eta babesgabe gelditu dira. Horiez gain, paperik gabekoak ere arauditik kanpo gelditu dira, ez baitzaie eskubiderik onartzen.

J.I.: Eta dagoeneko ikusi dugu gobernuak asmoa duela guraizeak are gehiago sartzeko, ez baitiote legeari atzerako eragina aplikatu nahi; beraz, onuradun berrien kasuan soilik ezarriko dira hobekuntzak, eta orain artekoek berdin segituko dute. Dena den, puntu hori konfirmatzen bada, helegitea aurkeztuko dugu, legez kontrakoa baita.

Zein da oinarrizko errentaren hartzaileen profila?

M.N.: Gaur egun, ez dago profil zehatzik. Edozein adineko, jatorriko edo lan sektoreko jendea egon daiteke zuloan sartuta. Ilara luzeak ikus ditzakegu elizen atarian, jendeak emandako elikagaiak jasotzeko. Halakoak ikusita, ez dakit nola egon daitekeen egoera ekonomikoa hobetzen ari dela dioen inor.

Zeintzuk dira gehien hunkitu zaituzten kasuak?

M.N.: Batez ere, guraso bakarreko familien kasuak. Seme-alabak dituzten emakumeak dira gehienetan eta sekulako dramak ikusten dira: 800 euroko errenta kobratzen dute, eta diru horrekin, alokairua, eskolako jantokia, ur beroa, bizilagunen komunitatea eta gainontzeko gastu guztiak. Askotan, andre horiek hautua egin behar izaten dute: jan edo argindarra pagatu. Eta egoera are gehiago okertzen da, 36 hilabete igarota, oinarrizko errenta bukatzen zaienean. Orduan, zer?

Antzeko egoeran zegoen Miren Peña antsoaindarra ere, eta bere buruaz beste egin zuen iragan asteburuan...

J.I.: Bai, antzeko kasua da. Finean, jendea muturreko egoeretara bultzatzen du sistema honek, amildegira. Eta Mirenek muturreko irtenbidea bilatu zuen, askok hartuko ez genukeen bidea, baina horretara behartu zuten.

Ezer ez egiteagatik dirua jaso nahi duen jendea babesten ari zaretela dio UPNk.

J.I.: Lanik egin gabe soldata jasotzen duen talde bakarra ezagutzen dut nik: gobernuburu eta politikari profesional ohiena. Jende arruntak lan egin nahi du, ez du laguntzetatik bizi nahi. Baina denontzako lanik ez dagoen bitartean, beharra dutenen bizi-baldintza minimoak berma daitezela eskatzen dugu. Besterik ez.

Eta maiatzeko bozen ostean gobernu alternatibo bat osatuko balitz?

M.N.: Egoera hau irauli daitekeela uste dugu, baldin eta orain oposizioan dauden indar politikoek gurekin hartutako konpromisoari eusten badiote.

Euskahaldunon Korrika abian da
Mar 20, 20152015-04-21Albisteak0

Euskahaldunon Korrika abian da

Abiatu da 19. Korrika. Atzo ekin zion aurtengo ibilbideari, Urepelen (Nafarroa Beherea), egun osoko jaiaren ostean. Gaur, bigarren egunean, eginen du bisita Nafarroara, goizean Dantxarineatik sartuta. Herrialdera eginen duen lehen etorrera izanen da; hurrengo ostegunean itzuliko da, eta larunbatera arte ibiliko da nafar lurretan barrena.

“AHTaren Nafarroako korridorea ‘txu-txu tren’ garesti bat da soilik”
Mar 20, 20152024-02-02Elkarrizketa, Elkarrizketak0

“AHTaren Nafarroako korridorea ‘txu-txu tren’ garesti bat da soilik”

Ezberdinen arteko elkarlana. Horixe da abiadura handiko trenaren aurka dauden elkarte, plataforma eta gizarte eragileek sustatu nahi dutena, tren lasterraren proiektua behingoz geldiarazteko. Iragan astelehenean, bederatzi puntuko manifestu bateratua aurkeztu zuten AHT Gelditu Elkarlanak, Ekologistak Martxan taldeak eta Sustrai Erakuntza fundazioak. Bestalde, hasiak dira jada apirilaren 11n Iruñean egitekoa den giza katea prestatzen.

Zeintzuk dira manifestuan adostu dituzuen bederatzi puntuak?

RAUL OLORIZ: Argi utzi nahi izan dugu makina bat argudio dugula, baina bederatzi arrazoirekin aski dugula proiektua bertan behera utzi behar dela aldarrikatzeko: gune naturalen desagerpena, diru xahutzea, oinarrizko trenbide zerbitzuen desagerpena, parte hartzerik eza, lege irregulartasun egoera, egungo krisi ekonomikoaren eragina, gizartearen benetako beharrak nahiz lehentasunak atzeratzea, diru kutxa publikoen gaineko hipoteka eta proiektuaren gaineko ikerketa sozioekonomikorik eza.

MARTIN ZELAIA: Labur esanda, ez du ez hankarik ez bururik. Niretzat, proiektuaren kontrako argudio nagusiak bitan laburbildu daitezke: alde batetik, errentagarritasun ekonomiko eta sozialik ez duela —hori baino garraiobide eraginkorragoak eta merkeagoak existitzen direlako jada—; eta bestetik, ingurumenari kalte itzela eragiten diola.

Nafarroan, proiektuak ezaugarri propioak ditu, eta hori ere salatu duzue...

M.Z.: Bai, Nafarroan eskandalua are larriagoa da. Abiadura handian inongo loturarik izanen ez duen proiektu absurdoa da. 65 kilometroko txu-txu tren garestia. Horregatik, proiektua geldiarazteko eskatzen diegu hurrengo gobernua osatuko duten alderdiei.

Maiatzeko hauteskundeen ostean gobernu alternatibo bat osatzen bada, aukera izanen du AHTaren proiektua gelditzeko?

R.O.: Jakin badakigu AHTaren proiektua Espainiako Sustapen Ministerioaren ardura dela, baina Nafarroako Gobernuak itun bat dauka Madrilekin, lanen kostua aurreratzeko. Argi izan behar dugu gaur egun Nafarroako Gobernua beste alderdi batzuen esku balego egoera oso bestelakoa izanen litzatekeela. Proiektu erraldoi hau ezinezkoa zatekeen UPN, PP eta PSN alderdiek eman dioten babesa izan ez balu, eta kasu honetan, horri gehitu behar zaio Geroa Bairen sostengu isila ere.

Indarrak biltzearen beharra azpimarratu duzue idazkiaren aurkezpenean. Zergatik?

R.O.: Orain arte, elkarte edo eragile bakoitzak bere esparruan egin du lan: batzuk ekintza zuzenaren aldekoak dira; beste batzuek, berriz, alor instituzionala edo aholkularitza juridikoa jorratzen dute... Bide horiek guztiak paraleloak dira, bateragarriak, baina denok dugu oinarri komun bat: AHTaren kontra gaude erabat. Hori da landu nahi izan duguna.

M.Z.: Sustrai Erakuntza fundazioan, adibidez, oso garrantzitsua iruditu zitzaigun manifestua sinatzea eta apirilaren 11ko giza katea antolatzea. Batasun hori ezinbestekoa da, inoiz baino beharrezkoagoa baita jendea ohartaraztea AHTak eraginen dituen kalteez.

Baina zergatik orain?

R.O.: Gaur egun Nafarroan inkesta eginen bagenu, konturatuko ginateke herritar gehienek ez dakitela zein egoeratan dauden AHTaren proiektuaren lanak. Geldirik daude? Martxan? Izan ere, Nafarroako Gobernuak ez du lanen inguruan fitsik ere esan azkenaldian. Isilpean ari dira proiektua garatzen. Horregatik da hain beharrezkoa jendeari informazioa ematea.

Beraz, zein da proiektuaren egoera une honetan?

M.Z.: Lanean ari dira, bai, etengabe. Baina sekretupean. Izugarria da. Gure susmoa da hauteskunde kanpainaren zain dagoela UPN, iragarpen handi bat egiteko: Lizarrako zatiaren lanak adjudikatu dituztela, edo auskalo.

R.O.: Argi dago ahalik eta lan handiena egin nahi dutela hauteskundeak ailegatzen direnerako. Maiatzetik aurrera, gobernu aldaketa etor liteke, eta egoera zeharo aldatu. Cadreita eta Alesbes arteko zatia (sei kilometro) entregatua dago dagoeneko; Cadreita eta Castejon artekoa, berriz (8 kilometro), amaitzear da, eta, proiektuan ezartzen diren epeak betetzen badituzte, hilabete honen buruan entregatuko dute. Horren ostean, lurren desjabetze prozesuarekin hasiko lirateke hurrengo zatietan, baina gaur-gaurkoz ez dituzte desjabetze horiek gauzatu.

M.Z.: Egiten dutena egiten dutela, ez dute denbora asko. Lurren desjabetze prozesua hasita, gehienez, hilabete bateko epea dago iragarpen publikoa egiteko. Hori egiten dutenean, helegiteak aurkeztuko ditugu, ingurumen eraginaren txostenik ez dagoela argudiatuta.

Mar 20, 20152015-03-20Nafarroa0

Sua piztu du Iribasek Arte Eskolan ere

Ikastetxe publikoak, D ereduko hezkuntza komunitateak, ikastolak, guraso elkarteak, sindikatuak... eta orain, diseinuaren eta arte plastikoen sektore ia osoa. Jose Iribas Hezkuntza kontseilariarekin suminduta daudenen zerrenda luzatzen ari da etengabe, eta azken lurrikararen epizentroa Iruñeko Arte Eskolan dago. Izan ere, hainbat urtez goi mailako diseinu ikasketa publikoak ezartzeari uko egin ostean, 2015-2016ko ikasturterako Diseinu Grafikoko lerro bat zabaltzea erabaki baitu Hezkuntza Departamentuak. Unibertsitate ikasketen baliokidea izanen da gradu hori, baina eskolak, ordea, ez dituzte emanen balizko ikasle, baliabide eta aukera gehien eskaintzen dituen tokian (Iruñerrian), baizik eta handik ia 100 kilometrora dagoen herri batean: Corellan.

Erabaki horren lehen biktima Miguel Askunze Iruñeko Arte Eskolako zuzendaria izan da, dimisioa aurkeztu baitzuen otsailaren 20an, plana ezagutu eta berehala. Zentzugabekeriatzat jo zuen Iribasen ateraldia, ikasketa programa berriak "ikasleak nahiz familiei kalte egiteaz gainera, nafarren interes orokorraren aurka" egiten duela iritzita.

Orain, Iruñeko Arte Eskolako gainontzeko irakasleek babesa adierazi diote zuzendariari. "Goi mailako diseinu ikasketekiko irizpide faltaren eta nagikeriaren azken adierazlea izan da erabaki hau", azaldu du arte plastikoko eta diseinuko irakasle Iñaki Otsoa Etxeberriak. "16 urte daramatzagu Iruñeko Arte Eskolan diseinu ikasketak ezar daitezen galdegiten. Behin eta berriro egin dugu eskaera. Espainiako erkidego guztietan ezarriz joan dira pixkanaka, baina Nafarroako Gobernuak ezezko borobila eman digu beti".

Gobernuaren ezezkoa, baina, hezkuntza publikoak bakarrik jaso du, Creanavarra akademia pribatuari baimena eman baitzioten iaz, goi mailako ikasketa horiek Iruñean eskaintzeko. "Akademia hori berehala legeztatu zuen Hezkuntza departamentuak, baimena eskatu bezain laster", dio Otsoak. Haren irudiko, zentro pribatuei mesede egitea izan da Hezkuntza kontseilariaren helburuetako bat: "Iribasen agintaldiaren ezaugarri nagusietako bat irakaskuntza pribatua lehenesteko joera izan da. Esate baterako, Nafarroako hiriburuan diseinuaren alorrean kalitatezko eskaintza publikoa eginez gero, nork ordainduko luke dirutza, akademia batean gauza bera ikasteko? Inor gutxik. Beraz, erabaki horren onuradun handiena akademia pribatu hori izanen da".

"Corella ez da arazoa"

Irakasleen esanetan, diseinu ikasketak Corellan ezartzeak arazo ugari eraginen ditu, "logikaren kontrako" erabakia delako. "Demografiari, kultur eskaintzari eta komunikabideei bizkarra emanda onartu da proiektu hau. Izan ere, interesa izan dezaketen ikasle gehienengandik urrun dago Corella, eta hara iristeko bideak eskasak dira; baina horrez gainera, diseinu ikasle batek kontuan izan behar ditu bestelako faktoreak ere: esate baterako, zein den hiri baten kultur eskaintza, lan egiteko aukerak, eta abar. Erriberatik kanpo, oso jende gutxi joanen da Corellara diseinu grafikoa ikastera. Nire seme-alabek diseinua ikasi nahiko balute, Gasteizera edo Bartzelonara joateko aholkatuko nieke", azpimarratu du Otsoak.

Hala eta guztiz ere, Iruñeko irakasleen aburuz, Corellako Arte Eskola ez da arazoa: "Gutako askok alabatzat dugu Corellako eskola; finean, gehienok bietan eman baititugu eskolak, Iruñean zein Corellan. Ni neu hango eskolako zuzendari izandakoa naiz. Arazoa zera da, bideragarritasun plan serio bat aurkeztu eta goi mailako zentro indartsu baten alde egin beharrean, ez hankarik ez bururik ez duen erabaki bat hartu dela".

Otsoaren ustez, ikasketak zentralizatzea "ezinbestekoa" izanen da, diseinu ikasketak sendotze aldera. "UPNk dio zerbitzuak deszentralizatu behar direla, herrialdea behar bezala egituratzeko, baina badaezpada, haien egoitza nagusia Iruñeko bigarren zabalgunean dago eta Nafarroako Gobernuaren zerbitzu guztiak hiriburuan daude, eta ez Lizarran, adibidez. Horrekin esan nahi dut zerbitzuak beste eskualdeetara zabaltzea oso ongi dagoela, baina populazioaren gehiengoari bizkarra eman gabe".

Ikasleek diotenez, euren planteamendua ez da beste eskola publikoen kontrakoa, "kalitatearen aldekoa" baizik: "Ez genuke inoiz eskatuko Corellan ezarritako ikasketak bertan behera uzteko. Ezta pentsatu ere! Baina zentro indartsu bat behar dugu, diseinuaren adar guztiak hartuko dituena —diseinu grafikoa, etxe barruko diseinua, moda diseinua eta ekoizpen diseinua—, kalitatezkoa eta lehiakorra izanen dena".

Mar 20, 20152015-03-20Nafarroa0

“Bakartiagoa da hemen Korrika, baina baita intimoagoa eta politagoa ere”

"Lan handia" izan dute Ana Colomok (Iruñea, 1965 ) eta Aezkoako Korrikako batzordekoek asteotan. Orain, Korrika heltzea baino ez da falta. Datorren ostiralean iritsiko da Nafarroako Pirinioetara, eta elurra ere ez da faltako.

Zer lan egin duzue orain arte?

Denetarik. Aurreko asteburua errepideak markatzen eman genuen, baita kartelak herriz herri jartzen ere. Urepelera ere joan behar izan dugu hainbat gauza eramatera. Telefonoarekin ere erne ibili behar izaten dugu etengabe. Lan handia da.

Hotza eta elurra ez dira faltako Nafarroako Pirinioetan.

Askotan izan da Korrika zuria inguru hauetan. Gogoan dut Orreagan hasi zenekoan elurte handia izan zela. Hotza izatea espero dugu. Euria ez dugu gustuko, baina elurrarekin korrika egitea errazagoa da. Ez dugu arazorik izaten pasatzeko.

Herri txikiak dira zuen ingurukoak. Jende gutxi ibiltzen da Korrikan?

Jendea egon beti badago, baina egia da beste leku batzuetan ikusten den multzo hori ez dagoela. Bakartiagoa da hemen Korrika, baina intimoagoa ere, eta politagoa akaso. Edonola, Garraldan kontzentrazio eskola dago, eta Korrikan parte hartuko dute; beraz, oso hunkigarria izango da 100 bat haur eta gazte ikustea.

Zer da zuretzat Korrika?

Egunean bertan, zerbait hunkigarria, eta hilabeteetako lanaren saria. Hunkigarria da ikustea jendeari berdin zaiola eguraldia edo ordutegia, eta beti dagoela ateratzeko eta laguntzeko prest.

Mar 20, 20152015-04-23Nafarroa0

Biluztasuna publikoaren alde

Abel Azkonak, artista nafarrak, hezkuntza publikoarekiko konpromiso pertsonala argi utzi zuen joan den martxoaren 3an Iruñeko karriketan egindako performanceren bitartez.

Abelek berak ere honelako ekintza egitearen ondorioz nolako tratua izanen zuen ez zuen jakinen, seguruenik, eta bere gain hartu zuen aldarrikapenaren arriskua. Abelek emandako azalpenen arabera, bortitz eta zakar tratatu zuten udaltzainek. Aldarrikapenaren errepresioa ohiko kontua da gure herrian, eta hizpide azken bolada honetan, muturreko eskuinak legeak ezartzen dituen zigorrak gogortu nahi dituen honetan, Isilarazteko Legearen bitartez, nahiz tokian tokiko udal ordenantzen bitartez.

Abel Azkonari elkartasun osoa agertu nahi dio Steilas-ek, hezkuntza publikoarekin erakutsi duen konpromisoagatik, publikotasunaren garrantzia nabarmentzeagatik. Ez da bere interes pertsonalengatik eginiko ekintza, hausnarketarako deia da, bai eta ikasketa artistikoek bizi duten egoera tamalgarriaren salaketa ere. Sare publikoan goi mailako diseinu ikasketak egiteko biluzturiko oihuaz baliatu da.

Hezkuntza Departamentuak gaiari behar bezala heldu behar lioke, are gehiago kontuan hartzen badugu Nafarroa dela, Kantabriarekin batera, hezkuntza publikoan honelako goi mailako ikasketak eskaintzen ez dituen erkidego bakarra. Egoera honen atzean ikasketen pribatizazioa dagoela jakitea guztiz lotsagarria da, baina berau UPN eta PPren hezkuntza politikaren ikurra da. Alfonbra gorria eskaintza pribatuari, kontzertinak publikoari.

Iruñeko Arte Eskola Publikoan goi mailako ikasketak egiteko hamar urte luzeko aldarrikapenaren aurrean gaude, baina administrazioak ez entzunarena egin du behin eta berriro. Orain, hauteskunde atarian gauden honetan, Correllan eskainiko direla eman dute aditzera, kontuan hartu gabe berri honek ez dituela asetzen ikasleen beharrak (gehiena Iruñerrikoa da). Beste behin ere UPNren agintekeriaren aurren gaude, bere feudoan, Corellan bertan eta inguruan, botoak mantentzearren. Iruñeko Arte Eskolako ikasleek euren protesta departamentura eraman dute, eta sare publikoan ikasteko aldarrikapena nabarmendu dute, bai eta Abel Azkonarekiko elkartasuna ere. Polizia Foralak aterarazi ditu. Berriro errepresioa.

Arazoaren jatorrira joan behar dugu, eta dei publikoa egin nahi diogu maiatzeko hauteskundeen ondorioz gobernuaren ardura hartuko duen alderdiari benetako lana egin dezan ikasketa artistikoen alde, LOMCEk ikasketa hauek iraintzen ditu, eta orobat, sare publiko osoa sendotzeren alde. UPNren utzikeria begi bistakoa da; erakutsi duen kudeaketa txarra asaldagarria.

Biluztasuna genero artistiko dela gogorarazi digu Abelek; artean biluztasunak erakutsi du obra egin den garaiarekin zerikusia duela, estetikaren estandar sozialekin, garaiaren moralitatearekin. Biluztasuna zilegi da museoaren lau pareten artean erakusten denean, baina karrikan denean erreprimitzen da. Ez da onartzen gorputza erabiltzea protestak gauzatzeko, gorputzean bertan grabatzea geure aldarrikapenak. Kultura judu kristauan "jatorrizko bekatuaren" sinboloa da biluztasuna, baina gure ikuspuntutik berau ez da bekatu iturri, ez baita zuzena eta zilegi den jokabidetik aldentzen; aitzitik, Abel Azkona lurrean ikusteak, biluzik, udaltzainez inguraturik, zirrara sorrarazten digu. Irudi hauek bestelakorik dakarkigute burura, hots, ez gaituztela kalean ikusi nahi gure eskubideen defentsan. Kalea denona eta denontzat den uste sendoa dugulako, gure kaleetan agertzen segituko dugu, biluzik edo jantzirik, espazioak okupatuz, oihu eginez.

Mar 20, 20152015-04-21Nafarroa0

“Herriak ematen digun hori itzultzeko modua da Korrika kulturala”

Badira hainbat urte Korrikaren inguruan kultur jarduerak antolatzen dituela AEK-k, lasterketaren aurreko hilabeteetan. Aurten ere izan da Korrika Kulturala, eta, besteak beste, Erkuden Aristu (Iruñea, 1978 ) izan da antolakuntzan lanean.

Zein da Korrika Kulturalaren helburua?

AEKri egokia iruditu zitzaion herriak bere parte hartzearen bitartez ematen duen horretatik jasotzen dena nolabait itzultzea. Herriak ematen duen hori itzultzeko modua da Korrika Kulturala. Euskal kultura sustatzea da xedea, hainbat arlotako sorkuntza lanak jendaurrean aurkeztuz.

Zer ekintza antolatu dituzue?

Iruñerrian, hauek izan ditugu: Burlatan Fausto antzezlana aurkeztu genuen. Iruñean, Zentral Kafe Antzokian, Gosariak ikuskizuna, eta Nafarroako Antzerki Eskolan Bertsolaritzaren sekretuak saioa plazaratu genuen. Bertso bira ere egin dugu bertso eskoletako kideekin batera.

Zer moduko harrera izan duzue?

Denetarikoa. Bertsolaritzaren sekretuak eta Gosariak saioek harrera ona izan dute. Bestalde, auzo eta herrietako Korrika batzordeek ere antolatu dituzte gauzak, bertso afariak edo bakarrizketak, kasurako. Horretaz gain, Irrintzi euskaltegian formatu txikiko saio bat egin genuen, kristoren arrakasta izan zuena: ikasleak norabait joan beharrean sortzaileak joan ziren euskaltegira. Hamar minutuko bakarrizketa bat, ipuin kontalari bat eta mago bat izan genituen, eta ikasleak txandaka pasatu ziren euren aurretik.

Sona, boleroa eta guajiroa, Zentralen
Mar 20, 20152015-03-24Albisteak, Nafarroa0

Sona, boleroa eta guajiroa, Zentralen

Kubatik Euskal Herrira etorri, eta kontzertu sorta bat egiten dabil egunotan Ray Fernandez musikagilea. Iruñean egingo du azkeneko emanaldia, igandean. Karibeko son, bolero eta guajiro doinuen bitartez, amodioari eta desamodioari kantatuko dio Fernandezek. Baina hitz umoretsuz apaindutako kronika soziala ere izango da Tres tanguistas y un perro izeneko emanaldian. 22:00etan arituko da, Zentral aretoan. Sarrera sei euroan eros daiteke. Paris 365 jantokia diruz laguntzeko bideratuko dute dirua.

Mar 20, 20152015-03-20Nafarroa0

“Ikastolen izaera kooperatiboa defendituko dut beti”

Oin bat Lizarran, bestea Iruñean. Halaxe dabil Josu Reparaz egunotan (Arbizu, 1965), galtzak bete lan. Iragan astean hautatu zuten Nafarroako Ikastolen Elkarteko zuzendari, baina ikasturtea amaitu arte, jardunean izanen da azken 16 urteotan zuzendu duen Lizarra ikastolan ere.

Ikastola bat zuzendu duzu orain arte. Hemendik aurrera, 15 ikastola koordinatzen dituen erakundea kudeatuko duzu. Prest ikusten duzu zeure burua?

Erabakia hartzea ez zitzaidan batere erraza egin, Lizarra ikastolan oso gustura nagoelako; baina behin erabakia hartuta eta ikastola guztien babesa izanda, kargu berri hau arduraz, baikortasunez eta ilusioz hartuko dut. Nire bizitza profesionalean erronka berri bat da. Lankideen profesionaltasunak eta parte hartzeak indar handia ematen didate. Dena den, iraila bitarteko hilabete hauek eromena izango dira.

Alde handia dago Lizarran zenuen karguaren eta oraingoaren artean?

Bigarren mailako kooperatiba da NIE; beraz, ikastola bakoitzaren autokudeaketa oinarrizko kontua da. Nire ahalegina lidergo predagogikoa, administrazioaren eraginkortasuna, lantaldeen kohesioa eta ikastolen modernizazioa bultzatzea izango da.

Nola baloratuko zenuke zure aurrekoaren, Pello Mariñelarenaren ibilbidea?

Urte hauetan, ikastolek hobekuntza garrantzitsuak izan dituzte, horietako asko NIEtik bultzatu diren proiektuei eta lortu diren diru laguntzei esker. Horretan, Pellok zerikusi handia izan du. Ikastolak handitu egin dira, eta kokatuta dauden gizarteetan erreferente bilakatu dira alderdi pedagogiko, linguistiko eta sozialean.

Zeintzuk izanen dira zure erronka nagusiak hemendik aurrera?

Batetik, harreman instituzionaletara hurbilduko nau nire jardun berriak; baina, oro har, ikastolen gardentasunaren eta koordinazioaren hobekuntza izanen da nire xede nagusia. Ikastolak bizitzarako eskolak izan daitezen ahaleginean jardungo dut, horrek esan nahi duen berrikuntza pedagogiko eta metodologikoarekin. Irakaskuntza euskaldun eleanizkuna bermatzen duen proiektuan sakontzen segitzeko ahaleginak ere toki garrantzitsua izango du; euskararen erabilera eskola eremutik harago zabaltzeko konpromisoarekin. Azkenik, NIEtik bultzatuko ditudan proiektuek ikasleak izango ditu ardatz, eta horien bakarkako pentsamendua eta zentzu kritikoa garatzea.

Otsailean, Euskararen Legearen erreforma onartu zen Parlamentuan. Zer deritzozu?

Erreforma honek biztanleen eskubideen berdintasuna bermatzen duen heinean, egokia da. Aldaketa positiboa da hezkuntza sistemarentzat, eta, bereziki, euskarazko irakaskuntzarentzat. Euskararen normalizazio prozesuan urrats bat gehiago da, baina oraindik urrats asko falta dira, eremu ez-euskalduneko ikasleek ere euskaraz bizi ahal izateko eskubidea bermatua izan dezaten. Ikastolak izango dira eremu horretan murgiltze linguistikoa eskaintzen segituko duten ikastetxe bakarrak eta hori oso faktore garrantzitsua da benetako euskalduntzea lortu nahi badugu.

UPNk lege erreformaren kontra erabili izan dituen argudioetako bat da "eremu ez-euskalduneko ikastolei" kalte eginen diela. Ados al zaude horrekin?

Ez dut uste ikastolek jasan dezaketen balizko kaltea denik UPNren benetako arrazoia lege aldaketaren kontra egiteko. Ez dakigu erreformak zer-nolako eragina izango duen matrikulazioan, dakiguna da eremu erdalduneko ikastolek 44 urte daramatzatela euskarazko eta kalitatezko irakaskuntza sustatzen, langileen lanari eta familia askoren ahaleginari esker. Ez dira urte asko pasatu ikastola hauek itunpeko izan zirenetik, baina horrek ez du arindu hauen zorra. Ikastolak aitzindari izan dira euskararen hezkuntza eleanizkunetan, metodologia berritzaileen ezarpenean eta gurasoen partaidetza zuzenean. Ez dut uste Euskararen Legea aldatzeak hori guztia bertan behera utziko duenik.

Beste arazo eta polemika batzuei ere aurre egin beharko diezu. Besteak beste, LOMCE legea, edota UPNk euskarazko testuliburuen kontra abiaturiko sorgin ehiza. Zer egin dezake NIEk halako esku-sartzeen aurrean?

Ez naiz nekatuko gure hezkuntza sistema propioa aldarrikatzen, jakinda oso emaitza onak eman dituela. Ikastetxe pribatu eta publikoen arteko eztabaida antzu horretan, ikastolen izaera kooperatiboa defendatuko dut, Ikastolak herritik jaio direlako eta herriarentzat egiten dutelako lan, auzolanaren balio erantsiarekin. Historikoki, ikastolek sortu dituzten testuliburuek eta bestelako baliabideek Europako hainbat aintzatespen eta sari jaso arren, debekatuak izan dira hemen; baina guk material propioen diseinuari eutsiko diogu. LOMCEren ezarpenari dagokionez, berriz, aldaketarik gogorrenetako bat ezar litezkeen kanpoko probak eta amaiera azterketak dira. Legeak dioenaren arabera ezartzen badira, eman beharreko edukiak eta metodologia baldintzatuko dituztelako.

Aurtengo Nafarroa Oinez lehenbizikoa izanen da zuretzat, NIEko zuzendari gisa. Nola daramazue prestaketa lana?

Oraindik ez naiz Nafarroa Oinez-en antolaketa orokorrean murgildu. Azken urte hauetan bezala, Artea Oinez erakusketaren antolaketan ari naiz, eta esan dezaket erakusketa bikaina izango dela aurtengoa. Baztan: barrutik eta kanpora izenburupean, euskal artearen tradizioa eta modernitatea uztartuko ditu. Bestalde, Erronka —euskara ardatz hartuta, gazteei aisialdi osasuntsua eskaintzeko eta partaidetza aktiboa sustatzeko egitasmoa— indarra hartzen ari da, iazko eskarmentuaren ondoren. Oinez Basoa ere indartsu dago Baztanen, haraneko biztanle bakoitzeko zuhaitz bat landatzeko asmoa baitugu. 8.000 zuhaitz landatuko dira guztira.